Osoby, które w dzieciństwie chorowały na ospę wietrzą, noszą w sobie uśpionego wirusa, który po reaktywacji może wywołać półpaśca. To groźna choroba zakaźna, która może powodować silny ból, utrzymujący się czasem przez wiele miesięcy, a nawet lat, lub prowadzić do pogorszenia lub utraty wzroku czy słuchu, a także paraliżu twarzy.
Półpasiec to choroba zakaźna, którą wywołuje ten sam wirus, co ospę wietrzną, czyli Varicella-Zoster. Po latach uśpienia, może się on uaktywnić z powodu postępującego z wiekiem obniżenia odporności pacjenta. Stąd też zwiększoną zachorowalność obserwuje się u osób starszych, które ukończyły 50 r.ż., a takie dodatkowe czynniki jak choroby przewlekle czy prowadzona terapia, mogą powodować ciężki przebieg choroby lub wystąpienie powikłań, tj. neuralgia półpaścowa.
Wśród ważnych czynników ryzyka wymieniane są również choroby prowadzące do zaburzenia odporności, np. rozsiane nowotwory, w tym hematologiczne, zakażenie wirusem HIV, terapie prowadzące do immunosupresji u pacjentów po przeszczepach narządów lub u pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi.
Według szacunków w Polsce na półpaśca może zachorować na 1/3 osób, które w dzieciństwie miały ospę wietrzną. Niewykluczone też, na co zwraca uwagę Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, że "w związku ze starzeniem się społeczeństwa, wzrostem zachorowalności na choroby nowotworowe oraz częstszym stosowaniem terapii zaburzających odporność" zachorowań będzie więcej .
Jak podkreśla lek. Agnieszka Motyl, dyrektor działu jakości i standardów medycznych w Medicover, półpaśca nie wolno bagatelizować, gdyż przebieg choroby może być poważniejszy niż ospy wietrznej.
Przez półpaśca można stracić wzrok i słuch
Półpasiec może przyjąć różne postaci, m.in. oczną lub uszną. Pierwsza występuje średnio u co czwartego pacjenta. Zmiany na skórze występują na czole, powiekach, ale też spojówkach i rogówce oka, co może grozić pogorszeniem lub nawet utratą wzroku. Z kolei półpasiec uszny, znany też pod nazwą zespołu Ramsaya Hunta, może powodować silny ból ucha, zawroty głowa i wymioty. Do możliwych powikłań zalicza się m.in. częściową lub całkowitą utratę słuchu bądź porażenie nerwu twarzowego, co zresztą spotkało jedną z amerykańskich gwiazd muzyki POP, o czym w 2022 r. rozpisywały się światowe, w tym też polskie, media - mówi epidemiolog.
Leczenie półpaśca często wiąże się z koniecznością przyjmowania leków przeciwwirusowych, aby załagodzić objawy i przyspieszyć gojenie się zmian skórnych. W niektórych przypadkach może być również konieczne podawanie środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych lub inne formy wsparcia medycznego.
Półpasiec najczęściej występuje pod postacią bolesnych wykwitów, zwykle wzdłuż nerwu, który jest zarażony wirusem. Z reguły zaczynają oni zanikać po 7-14 dniach. Jednak półpasiec to nie tylko wysypka. Chorobie często towarzyszy dotkliwy ból, który może utrzymywać się latami w postaci neuralgii półpaścowej. U niektórych pacjentów natężenie bólu bywa porównywane do bólu porodowego czy pooperacyjnegolek. Agnieszka Motyl, epidemiolog
Kto powinien się zaszczepić?
Skuteczną ochroną przed chorobą i jej powikłaniami, w tym neuralgią popółpaścową, jest szczepienie. Jest ono zalecane osobom dorosły, które przebyły zakażenie wirusem ospy wietrznej i ukończyły 50. r.ż. lub dorosłym bez względu na wiek:
- z wrodzonym lub nabytym niedoborem odporności. tj. immunosupresja jatrogenna, zakażenie wirusem HIV, choroba nowotworowa (białaczka, chłoniak, szpiczak mnogi), przeszczepienie narządu miąższowego lub macierzystych komórek krwiotwórczych (HSCT);
- z przewlekłymi chorobami serca;
- z przewlekłymi chorobami wątroby;
- z przewlekłymi chorobami płuc;
- z przewlekłymi chorobami nerek;
- z chorobami autoimmunizacyjnymi;
- z cukrzycą;
- depresją.
Nową szczepionkę przeciwko półpaścowi podaje się w dwóch dawkach, w odstępie 2 miesięcy, choć dopuszcza się wydłużenie tej przerwy do maksymalnie 6 miesięcy. Preparat gwarantuje nawet 90-procentową ochronę przed reaktywacją wirusa w okresie do 10 lat.
Należy podkreślić, że szczepionka zapobiega półpaścowi u osób, które miały kontakt z wirusem wywołującym ospę wietrzną.
Źródło: medicover.pl
Półpasiec objawy | Półpasiec leczenie (medicover.pl)
Półpasiec - Szczepienia.Info (pzh.gov.pl)