Jedyny jadowity gatunek węża pojawił się na tatrzańskich szlakach. "Uwaga na żmije!" - przestrzega Tatrzański Park Narodowy, a przyrodnik Tomasz Zając radzi, by w razie spotkania z gadem oddalić się i pozostawić zwierzę w spokoju.
Żmija zygzakowata to jedyny jadowity gatunek węża w Polsce. Chociaż ataki żmij na człowieka zdarzają się niezwykle rzadko, ich jad może być niebezpieczny. Pracownicy Tatrzańskiego Parku Narodowego zaobserwowali pierwsze osobniki pojawiające się blisko szlaków turystycznych.
Wiosną po chłodnej nocy żmije o poranku często wygrzewają się w miejscach nasłonecznionych. Często znajdują je bezpośrednio przy szlakach, na kamieniach, murawach, chętnie w pobliżu ławostołów. O tej porze są one często ospałe i powolne, co zwiększa prawdopodobieństwo nadepnięcia na nie przez człowieka, a w konsekwencji ukąszenia - mówi przyrodnik i edukator Tatrzańskiego Parku Narodowego Tomasz Zając.
Dodał, że ich jad może być niebezpieczny dla dzieci, osób starszych lub uczulonych, dlatego kiedy dojdzie do ukąszenia, zawsze należy wezwać pomoc.
Gdy zostanie ugryziony ktoś z grupy podwyższonego ryzyka, trzeba wezwać pomoc: w górach TOPR, a na nizinach pogotowie ratunkowe. Nie każde ukąszenie wiąże się ze wstrzyknięciem jadu. W około 30 proc. przypadków mamy do czynienia z ukąszeniami suchymi, tj. bez wstrzyknięcia jadu, aczkolwiek pozostaje po nich charakterystyczny znak - dwie kropki w odległości około centymetra od siebie - tłumaczy Zając.
Radzi też, aby osoba ugryziona przez żmiję pozostała w miejscu, bo spowolni to rozchodzenie się toksyny w organizmie. Nie należy też wysysać jadu, tylko spokojnie czekać na nadejście pomocy.
Wygląd i zwyczaje żmii zygzakowatej
Żmija zygzakowata ma charakterystyczny zygzak na grzbiecie, dzięki czemu stosunkowo łatwo ją rozpoznać. W Tatrach występuje również odmiana melanistyczna o czarnym kolorze, u której zygzak jest słabo widoczny.
W kwietniu i maju możemy obserwować czasem spektakularne zjawisko godów żmij. Wówczas walki samców przypominają nieco taniec. Herpetolodzy, czyli naukowcy zajmujący się tą grupą zwierząt, nazywają to zjawisko tańcem błyskawic. Żmija zygzakowata może osiągać do około metra długości. Żywi się głównie małymi ssakami i gryzoniami. Okres godowy żmij przypada na przełom kwietnia i maja. Samice składają do 15 jaj.
Tragiczne wypadki związane z ukąszeniami żmii zdarzają incydentalnie. Według statystyk jeden procent ukąszeń kończy się zgonem. Przypadki ukąszenia przez żmiję są spowodowane na ogół nieostrożnością lub brawurą człowieka.
Pracownicy Tatrzańskiego Parku Narodowego radzą, by podczas wędrówek patrzeć pod nogi, a zanim zejdziemy ze szlaku i rozsiądziemy się na odpoczynek - rozejrzeć się dokładnie.