W dniach 18-19 lipca 2025 roku Rekowo w gminie Polanów ponownie stanie się areną niezwykłego wydarzenia. Festiwal muzyczno-archeologiczny "Wykopaliska" połączy ciężkie brzmienia zespołów metalowych z pasjonującymi odkryciami archeologicznymi, oferując uczestnikom niepowtarzalną okazję do podróży w czasie i przestrzeni.
W połowie lipca 2025 roku Rekowo zamieni się w centrum spotkań miłośników historii i muzyki metalowej. Festiwal "Wykopaliska" to jedyna w swoim rodzaju impreza, która od trzech lat przyciąga zarówno entuzjastów archeologii, jak i fanów mocnych dźwięków. Na scenie pojawią się zespoły metalowe z Wielkiej Brytanii, Czech i Białorusi, a wydarzeniu towarzyszyć będą pokazy dawnego rzemiosła oraz prelekcje prowadzone przez wybitnych archeologów, takich jak prof. Andrzej Kokowski, prof. Arkadiusz Marciniak, dr Bartłomiej Rogalski, Kamil Niedziółka i Maciej Marczewski.
Nieodłącznym elementem festiwalu jest możliwość zwiedzania wykopalisk pod okiem ich kierownika, dr. Andrzeja Kasprzaka. Dla najbardziej zaangażowanych uczestników przewidziano nawet udział w badaniach terenowych, co pozwala na bezpośrednie doświadczenie pracy archeologa.
Trzeci sezon badań - kurhany odkrywają swoje sekrety
Tegoroczna edycja festiwalu stanowi kulminację trzeciego sezonu badań archeologicznych prowadzonych na cmentarzysku kurhanowym w Rekowie. Malowniczo położone stanowisko, otoczone lasem na krawędzi doliny rzeki Mszanki, od lat fascynuje naukowców i pasjonatów przeszłości. Od 1 lipca 2025 roku zespół archeologów pod kierownictwem dr. Kasprzaka (Muzeum w Koszalinie, Instytut Archeologii Uniwersytetu Gdańskiego) kontynuuje prace rozpoczęte dwa lata wcześniej. W badaniach uczestniczą studenci z Gdańska i Poznania oraz wolontariusze z całej Polski.
W poprzednich sezonach szczególną uwagę poświęcono największemu z kurhanów, mierzącemu 15 metrów średnicy i 1,5 metra wysokości. Badania wykazały, że nasyp powstał w dwóch etapach: początkowo jako mniejszy kopiec z grobami ciałopalnymi kultury łużyckiej (ok. 1200-700 p.n.e.), a następnie, w okresie wpływów rzymskich (ok. 70-230 n.e.), został wtórnie wykorzystany jako miejsce pochówku szkieletowego - co stanowi rzadkość w tej epoce.
Tajemnice grobów i niezwykłe znaleziska
Największą sensacją okazało się odkrycie wtórnego grobu szkieletowego, który - mimo braku zachowanych kości - pozwolił na dokładne zbadanie obrysu trumny kłodowej, charakterystycznej dla kultury wielbarskiej. Wyjątkowo dobrze zachowana konstrukcja, orientacja grobu oraz znaleziona ceramika jednoznacznie wskazują na powiązania z Gotami, których kamienne kręgi znajdują się nieopodal w Grzybnicy.
W nasypie kurhanu archeolodzy natrafili na liczne fragmenty ceramiki z okresu wpływów rzymskich, a także na ślady wcześniejszych pochówków ciałopalnych z późnej epoki brązu. Wśród znalezisk znalazły się fragmenty naczyń ceramicznych, przetopione szklane paciorki, brązowe druciki oraz główka szpili ze stopu miedzi, co pozwala przypisać pochówki ludności kultury łużyckiej.
Osada i cmentarzysko - sacrum i profanum w jednym miejscu
Równolegle z badaniami kurhanów, w 2024 roku przeprowadzono sondażowe wykopaliska na terenie osady położonej po drugiej stronie rzeki Mszanki, gdzie odbywa się festiwal. To wyjątkowa okazja do poznania zarówno strefy sacrum (cmentarzysko), jak i profanum (osada) w jednym, powiązanym miejscu - oddzielonym symbolicznym ciekiem wodnym.
Na terenie osady odkryto aż 12 obiektów o charakterze osadniczym, w tym paleniska, jamy zasobowe oraz niejednoznaczne struktury. Wśród licznych fragmentów ceramiki z późnej epoki brązu natrafiono także na gliniane łyżki, przęśliki, kamienną osełkę oraz zwiniętą taśmę z brązu, która mogła pełnić funkcję okucia. Wszystkie te znaleziska łączą się z kulturą łużycką, potwierdzając wielokulturowy charakter stanowiska.
Pradawne depozyty i ślady osadnictwa sprzed tysięcy lat
Dzięki badaniom powierzchniowym z użyciem detektorów metalu udało się zarejestrować ślady osadnictwa sięgające wczesnej epoki brązu. Podczas jednego z festiwalowych śniadań odkryto depozyt zawierający cztery spiralne naszyjniki, bransolety z masywnego pręta i drutu oraz dekoracyjną blachę - prawdopodobnie element ozdobny naszyjnika. Odkrycie to, dzięki metodycznemu przebadaniu, zyskało szczególną wartość naukową, zważywszy na rzadkość podobnych znalezisk z tego okresu.
Wielowiekowa historia Rekowa
Zgromadzone materiały potwierdzają, że cmentarzysko w Rekowie było użytkowane przez wiele stuleci - od epoki kamienia, przez wczesną epokę brązu, okres wpływów rzymskich, aż po średniowiecze. Znaleziona na dnie kurhanu moneta Króla Zygmunta III Wazy świadczy o ciągłości użytkowania tego miejsca przez kolejne pokolenia.
Każdy sezon badań przynosi nowe odkrycia, odsłaniając kolejne warstwy złożonej historii tego miejsca. Festiwal "Wykopaliska" to nie tylko święto muzyki, ale także fascynująca podróż przez tysiące lat historii, dostępna zarówno dla archeologów, jak i wszystkich pasjonatów przeszłości.