Radni z ramienia Koalicji Obywatelskiej z Wieliczki oraz powiatu wielickiego wystosowali wniosek do wojewody małopolskiego o uchylenie uchwały Rady Miasta Krakowa. Chodzi o Strefę Czystego Transportu. Przewodniczący klubu KO w Radzie Miejskiej w Wieliczce Jakub Kostrz tłumaczy, że "dyskryminuje mieszkańców Wieliczki i całego powiatu wielickiego".
W piśmie skierowanym do wojewody, radni podkrakowskiej Wieliczki podkreślili, że nie są przeciwni idei czystego transportu a także poprawie jakości powietrza w Krakowie i okolicach, ale ich zastrzeżenia budzi sposób wprowadzenia Strefy Czystego Transportu, jak również jej kształt.
Apel do władz Krakowa
Zwrócili uwagę m.in. na granice SCT, która prowadzi do IV obwodnicy autostradowo-ekspresowej, co ich zdaniem w praktyce oznacza niemal cały Kraków, a także problemy dojazdu do pracy, szkół, urzędów dla właścicieli starszych samochodów. Samorządowcy podkreślili, że Rada Miasta Krakowa nie wzięła pod uwagę głosów mieszkańców gmin ościennych.
Władze tych gmin apelowały do władz Krakowa o sprawiedliwe zasady Strefy Czystego Transportu. Wniosek trafił na biurko wicewojewody Elżbiety Achinger z Platformy Obywatelskiej, która zapowiedziała, że sprawa będzie analizowana prawnie. Jeszcze wcześniej wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar reprezentujący środowisko Polskiego Stronnictwa Ludowego powiedział w rozmowie z PAP, że uchwała o SCT budzi jego zastrzeżenia ze względu na nierówne traktowanie mieszkańców Małopolski.
Ci mieszkający w Krakowie będą mogli jeździć starymi samochodami, a ci spoza stolicy Małopolski będą musieli kupić nowe auta lub płacić za wjazd do SCT. Rada Miasta Krakowa w czwartek po północy uchwaliła SCT w Krakowie. "Za" głosowali radni Koalicji Obywatelskiej i Nowej Lewicy. Przeciw głosowali radni PiS. Od głosu wstrzymał się klub Kraków dla Mieszkańców.
Co na to prezydent Miszalski?
Zgodnie z przyjętą uchwałą, SCT w Krakowie zacznie obowiązywać 1 stycznia 2026 roku. Do SCT nie wjadą samochody z normą silnika euro niższą niż EURO 4 lub wyprodukowane przed 2005 r. oraz diesle z normą euro niższą niż EURO 6 lub wyprodukowane przed 2014 r. Kierowcy samochodów niespełniających warunków będą musieli zapłacić za wjazd do Krakowa. Mieszkańców samego Krakowa, którzy kupili samochód przed wejściem w życie uchwały, SCT nie będzie obowiązywać.
Prezydent Krakowa Aleksander Miszalski podczas sesji podkreślił, że Strefa Czystego Transportu przyczyni się do polepszenia jakości powietrza i do zmniejszenia korków. Mówił też o przepisach, które zobowiązują do ustanowienia SCT – chodzi o ustawę o elektromobilności i paliwach alternatywnych, nakładających obowiązek wprowadzania SCT przez ponad 100-tysięczne miasta, w których przekroczony jest poziom dwutlenku azotu (NO2) w powietrzu; oraz o wojewódzki program ochrony powietrza.
Z kolei przeciwnicy tego rozwiązania oceniali, że SCT narusza konstytucyjne prawo wszystkich obywateli do równego traktowania, także prawo do własności prywatnej i dysponowania nią. Jak przekonywali, SCT w proponowanym kształcie zwiększy podział na osoby zamożne i biedne. Podkreślili, że niemożliwa jest skuteczna weryfikacja wszystkich samochodów wjeżdżających do Krakowa. Wątpliwości przeciwników budzi także sposób przeprowadzenia konsultacji społecznych na temat uchwały o SCT i późny termin publikacji podsumowania tych konsultacji.
Gdzie obowiązują Strefy Czystego Transportu?
Strefy czystego transportu obowiązują w wielu europejskich miastach, ale często ograniczają się do ich centrów. Od lipca 2024 roku obowiązuje także w Warszawie, gdzie obejmuje większość Śródmieścia i fragmenty otaczających go dzielnic. Do strefy nie mogą wjechać pojazdy z silnikiem benzynowym (w tym LPG) starsze niż 28 lat (licząc od 2025 r.) lub niespełniające normy euro 2 i pojazdy z silnikiem Diesla (w tym LPG) starsze niż 20 lat lub niespełniające normy euro 4.
W myśl zapowiedzi warszawskiego ratusza wymagania stawiane autom będą zaostrzane co dwa lata. Tym samym w 2026 roku do Strefy Czystego Transportu wjadą pojazdy z silnikiem benzynowym (w tym LPG) spełniające normę euro 3 lub wyprodukowane nie wcześniej niż w 2000 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 26 lat), a także pojazdy z silnikiem Diesla (w tym LPG) spełniające normę przynajmniej euro 5 lub wyprodukowane nie wcześniej niż w 2009 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 17 lat).