Europejska Agencja Leków (EMA) ostrzega przed nierozważnym stosowaniem leków z pseudoefedryną. Substancja ta powoduje obkurczanie naczyń krwionośnych i jest składnikiem preparatów stosowanych podczas wielu jesiennych infekcji. Nasz dziennikarz zapytał ekspertów, immunologów, co to ostrzeżenie oznacza w praktyce, kto powinien uważać i na czym ostrożność powinna polegać.
Pseudofedryna ma korzystne działanie, bo obkurcza naczynia w błonie śluzowej nosa i dzięki temu ustępują objawy takie jak zatkanie nosa i obrzęki. Nos się odtyka, przestaje się lać z nosa, to jest odbierane jako korzystna sytuacja u osoby, która jest w trakcie infekcji - tłumaczy immunolog z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego prof. Urszula Demkow.
Z drugiej strony, pseudoefedryna może podnosić ciśnienie i powodować skurcz naczyń. Dzieje się tak nie tylko w mózgu, lecz wszędzie tam, gdzie toczy się proces zapalny. Wniosek jest taki, żeby osoby z nadciśnieniem, z chorobą wieńcową, zagrożone udarem mózgu, powinny być bardzo ostrożne i może nie stosować leków z pseudoefedryną - zaznacza prof. Urszula Demkow.
I dodaje, że pseudoefedryna działa krótko. Jeżeli zauważamy, że ten lek działa, mamy tendencję do tego, by sięgać po niego ponownie i przyjmować kolejne tabletki z pseudoefedryną. Objawem ubocznym jest to, że ta substancja pobudza i może prowadzić do trudności z zasypianiem. Jeżeli człowiek jest całkowicie zdrowy, to z zachowaniem umiaru, można ten lek stosować, nie więcej niż dwie tabletki na dobę - dodaje prof. Demkow.
Dostępne zamienniki pseudoefedryny
Specjaliści zalecają, by osoby z grup ryzyka zrezygnowały z przyjmowania leków z pseudoefedryną i wybierały zamienniki, takie jak krople do nosa, które działają miejscowo. Te krople nie zawierają pseudoefedryny, tylko działają miejscowo na śluzówkę i pomagają usuwać dokuczliwe objawy infekcji. Należy stosować je ostrożnie, maksymalnie tydzień - podkreśla ekspert.
Komitet ds. Oceny Ryzyka w ramach Nadzoru nad Bezpieczeństwem Farmakoterapii działający przy EMA zalecił, by nie stosować leków zawierających pseudoefedrynę u pacjentów z wysokim lub niekontrolowanym wysokim ciśnieniem krwi lub u osób z ciężką ostrą lub przewlekłą chorobą lub niewydolnością nerek.
U osób tych pseudoefedryna może skutkować wystąpieniem zespołu tylnej odwracalnej encefalopatii (posterior reversible encephalopathy syndrome, w skrócie PRES) i zespołu odwracalnego skurczu naczyń mózgowych (reversible cerebral vasoconstriction syndrome, w skrócie RCVS).
Zgodnie z zaleceniami EMA, pracownicy służby zdrowia powinni doradzić pacjentom, aby natychmiast zaprzestali stosowania leków z pseudoefedryną i zgłosili się na leczenie, jeśli wystąpią u nich objawy PRES lub RCVS, takie jak silny ból głowy o nagłym początku, nudności, wymioty, splątanie, drgawki i zaburzenia widzenia.