Uzależnienie od zakupów nie różni się praktycznie od innych nałogów, a ze względu na najnowsze zdobycze technologii i związane z nimi metody sprzedaży, coraz trudniej mu się oprzeć - piszą na łamach czasopisma "Frontiers in Psychology" psycholodzy z Uniwersytetu w Bergen. Zespół pod kierunkiem dr Cecilie Schou Andreassen zaproponował uniwersalną metodę badania poziomu tego uzależnienia z pomocą specjalnej skali. Badacze przyznają, że problem częściej dotyczy kobiet.
Nowe, mobilne technologie sprawiają, że zakupy stają się wyjątkowo dostępne i wygodne, co może sprawić, że nasze związane z tym problemy mogą się gwałtownie zwiększyć. Przyczyniają się do tego i media społecznościowe, i dostępność kart kredytowych, wreszcie coraz bardziej agresywny marketing - mówi pierwsza autorka pracy dr Cecilie Schou Andreassen.
Badania wskazują na pewne prawidłowości. Uzależnienie od zakupów częściej występuje u kobiet. Pojawia się zwykle w późnym wieku nastoletnim i okresie wczesnej dorosłości. Z czasem jego siła jednak maleje - mówi dr Andreassen i podkreśla, że skłonność do zakupoholizmu wiąże się z pewnymi cechami osobowości. Osoby ekstrawertyczne i neurotyczne są najbardziej zagrożone. Te pierwsze dlatego, że z pomocą zakupów chcą pokazać swoją indywidualność, podwyższyć status społeczny i zwiększyć atrakcyjność. Osoby neurotyczne, niepewne siebie, o skłonnościach lękowych, depresyjnych wykorzystują zakupy do poprawy samopoczucia i ucieczki od negatywnych uczuć - tłumaczy.
Norwescy badacze opracowali specjalny test z pomocą, którego każdy z nas może ocenić, czy mamy z zakupami problem. Ta tak zwana "Bergen Shopping Addiction Scale", czyli skala uzależnienia od zakupów, przewiduje odpowiedzi w skali od 0 do 4 na poniższe stwierdzenia:
- Myślisz o zakupach cały czas
- Kupujesz, by poprawić sobie humor
- Spędzasz na zakupach tak dużo czasu, że zaniedbujesz szkolne, czy zawodowe obowiązki
- Uważasz, że musisz kupować coraz więcej, by zyskać to samo uczucie satysfakcji, co dawniej
- Próby ograniczenia zakupów nie przyniosły powodzenia
- Jeśli nie możesz iść na zakupy, tracisz humor
- Kupujesz tak dużo, że negatywnie wpływa to, na twoje warunki życia.
Odpowiedzi oznaczają: 0 - zdecydowanie nie, 1 - nie, 2 - ani tak, ani nie, 3 - tak, 4 - zdecydowanie tak. Zdaniem dr Andreassen, jeśli na co najmniej cztery z tych stwierdzeń możesz odpowiedzieć "tak" lub "zdecydowanie tak", wygląda na to, że faktycznie masz z uzależnieniem od zakupów problem.