Prezydent Andrzej Duda zwrócił się do polskiego rządu o zapewnienie ochrony przed aresztowaniem premierowi Izraela Benjaminowi Netanjahu, jeśli weźmie on udział w obchodach 80. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz - poinformowała agencja Bloomberg, na którą powołał się portal Times of Israel. Informację tę potwierdziła w studiu PAP szefowa Kancelarii Prezydenta Małgorzata Paprocka.
Portal, powołując się na informacje agencji Bloomberg, przekazał, że prezydent Andrzej Duda przesłał premierowi Donaldowi Tuskowi list, w którym stwierdził, że władze powinny zagwarantować "niezakłócony pobyt" Benjamina Netanjahu w Polsce. Jako argument przywołał "absolutnie wyjątkowe okoliczności" tego wydarzenia.
Obchody rocznicy wyzwolenia nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz zaplanowano na 27 stycznia. Rzecznik Netanjahu powiedział w poniedziałek, że nie otrzymał on żadnego zaproszenia.
MTK wydał nakaz aresztowania Netanjahu
Agencja Bloomberg przypomniała, że izraelski premier podlega nakazowi aresztowania wydanemu przez Międzynarodowy Trybunał Karny w związku z oskarżeniem o zbrodnie wojenne w Strefie Gazy. Trybunał wydał ten nakaz w listopadzie ub. roku.
Hamas najechał Izrael w październiku 2023 r., zabijając około 1,2 tys. Izraelczyków i uprowadził ok. 250 zakładników do Strefy Gazy. W rezultacie rozpoczętej wówczas wojny zginęło dotąd ok. 45,5 tys. Palestyńczyków - twierdzi kierowane przez Hamas ministerstwo zdrowia.
"Niezręczna sytuacja"
Prośba Dudy może postawić polski rząd w niezręcznej sytuacji - zauważył Bloomberg. Jako sygnatariusz traktatu ustanawiającego MTK Polska jest zobowiązana do przestrzegania jego orzeczeń. Oznacza to gotowość do pociągnięcia do odpowiedzialności oskarżonych o zbrodnie.
W liście do Tuska Duda wyraził przekonanie, że rząd będzie w stanie "opracować odpowiednią formułę", aby dać Netanjahu gwarancje, które pogodziłyby poszanowanie prawa międzynarodowego ze znaczeniem wyzwolenia Auschwitz.
Szefowa Kancelarii Prezydenta potwierdza informację
W czwartek w Studiu PAP szefowa Kancelarii Prezydenta Małgorzata Paprocka powiedziała, że każda osoba z Izraela, a także przedstawiciel jego władz, "powinien mieć możliwość - jeżeli ma taką wolę - wzięcia udziału w tym wyjątkowym wydarzeniu (80. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz - przyp. red.)". Wszelkie instrumenty związane z zapewnieniem możliwości pobytu premiera, czy każdego innego przedstawiciela państwa (...) ze względu na podległość służb są w rękach premiera i Rady Ministrów - dodała Paprocka.
Według relacji Paprockiej, Kancelaria Prezydenta czeka na reakcję ze strony rządu.
Rzecznik MSZ: Nie ma informacji, by premier Netanjahu wybierał się na obchody
MSZ nie miało dotąd informacji, by premier Izraela Benjamin Netanjahu wybierał się na obchody 80. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz - przekazał rzecznik MSZ Paweł Wroński. Po drugie, Polska jest krajem bezpiecznym, a każdemu przywódcy przebywającemu do Polski przysługuje ochrona przyznawana przez MSWiA - powiedział PAP Wroński, pytany o tę sprawę.
Dopytywany, czy planowana jest odpowiedź dla prezydenta - czy to ze strony MSZ czy też premiera Donalda Tuska - Wroński zaznaczył, że resort "nie za bardzo może wypowiedzieć się na temat rzeczy, której nie ma, a o której pisze pan prezydent", ani na temat ewentualnej odpowiedzi, bo nie jest adresatem pisma. Ono skierowane jest do rządu, do premiera - zauważył.
Do tej pory udział w obchodach potwierdziło 10 delegacji
Muzeum Auschwitz poinformowało w środę, że dziesięć delegacji państwowych, w tym polska, potwierdziło już udział w obchodach 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz. Na czele delegacji staną koronowane głowy i prezydenci. Najważniejszymi gośćmi na ceremonii rocznicowej będą byli więźniowie niemieckich obozów. Organizatorzy spodziewają się, że z różnych zakątków świata przyjedzie ich kilkudziesięciu.
Główna ceremonia odbędzie się późnym popołudniem 27 stycznia w specjalnym namiocie rozłożonym nad bramą do byłego obozu Auschwitz II-Birkenau. Honorowy patronat nad obchodami objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 roku, aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości. Obóz wyzwolili 27 stycznia 1945 r. żołnierze 60. armii I frontu ukraińskiego.
27 stycznia obchodzony jest na świecie jako Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu.