Liczący z premierem 27 członków konstytucyjny skład gabinetu Donalda Tuska plasuje się w pierwszej trójce najliczniejszych rządów w Europie, po rządzie Rosji (31 członków) oraz Białorusi (30 członków). Gabinet Donalda Tuska wspiera 93 sekretarzy i podsekretarzy stanu. Ministrowie finansów, klimatu i spraw zagranicznych mają już po 7 zastępców.
Cudze tępicie, swego nie widzicie
Słowa krytyki, jakimi obecnie rządząca koalicja nie tak dawno traktowała rządy poprzedników, wydają się dziś kłopotliwe.
W okresie największego rozkwitu w 2018 rząd Zjednoczonej Prawicy liczył z wiceministrami 125 członków. Skończyło się to nieuchronnymi cięciami, które miały tę liczbę ograniczyć o ok. 20 proc.
Koalicyjny rząd KO, PSL, Polski 2050 i Lewicy po niespełna 3 miesiącach istnienia już dziś liczy 120 członków. Należy się spodziewać zwiększenia tej liczby, bo kierownictwo działającego zaledwie od 1 marca Ministerstwa Przemysłu dziś składa się wyłącznie z minister Marzeny Czarneckiej, która nie ma jeszcze żadnych zastępców.
Struktura rządu
W przytoczonych poniżej danych w oczy rzuca się wręcz ogromna liczba piastujących stanowiska w administracji parlamentarzystów. Blisko połowa rządu to posłowie, z czego wynika, że mniej więcej co czwarty poseł koalicji jest jednocześnie członkiem rządu. Także pod tym względem obecnie rządzący nie różnią się wcale od poprzedników.
8 marca warto może wspomnieć o udziale kobiet w rządzie. Panie stanowią nieco ponad 1/4 szerokiego składu rządu (33 na 120 osób) i nieco większą część jego składu konstytucyjnego - to 7 z 27 jego członków.
W zamieszczonej poniżej pełnej liczbie członków rządu uwagę zwraca istnienie ministerstw zauważalnie sfeminizowanych, jak resorty edukacji, rodziny, kultury czy zdrowia, jak takich, w których kierownictwach kobiet nie ma wcale. Tak jest w ministerstwach aktywów państwowych, cyfryzacji, infrastrukturze, rolnictwie, rozwoju, sporcie, MSWiA i w MON.
Biurokracja polityczna
Jedną z przyczyn gwałtownego wzrostu liczebności rządu jest to, że tworzą go aż 4 główne ugrupowania. W konstrukcji gabinetów ministerialnych zastosowano więc zasadę, w myśl której kierującemu resortem przedstawicielowi jednego z nich pozostali koalicjanci dokładają swoich przedstawicieli w randze wiceministrów. Koalicyjne wzajemne zaufanie to bowiem jedno, a kontrolowanie poczynań partnerów to coś zupełnie innego.
Efektem działania tego mechanizmu jest zauważalna prawidłowość konstrukcji ministerstw - w ich kierownictwach 4 funkcje obsadzane są zwykle z klucza partyjno-koalicyjnego. A że nie zawsze za polityką idą kompetencje, do sprawnego działania ministrowie potrzebują też fachowców, co powoduje konieczność zwiększenia tej obsady. Tak oto powstają czasem ekspercko-polityczne hybrydy, jakimi są np. kierownictwa MSZ, Ministerstwo Sprawiedliwości i Ministerstwo Zdrowia.
Wyraźnym wyjątkiem od stosowania niepisanych umów między politykami stanowi zaś resort finansów, w którym właściwie nie ma nominatów partyjnych.
Bezteczkowcy
Poza poziomem wiceministrów wpływ polityki widać także w budowie gabinetu w składzie konstytucyjnym. Przy 19 resortach ten ściśle określony skład ministrów - członków Rady Ministrów odzwierciedla bieżące potrzeby gabinetu. Zamiast kilkunastu jak w rządzie poprzedników, ministrów bez teki jest w nim poza premierem sześcioro. Wszyscy urzędują w Kancelarii Premiera. To:
- Donald Tusk, poseł KO - Prezes Rady Ministrów
- Maciej Berek - Członek Rady Ministrów, szef Rządowego Centrum Legislacji,
- Jan Grabiec, poseł KO - Członek Rady Ministrów, szef Kancelarii Premiera,
- Tomasz Siemoniak, poseł KO - Członek Rady Ministrów, Koordynator Służb Specjalnych,
- Katarzyna Kotula, poseł Lewicy - Ministra do spraw Równości,
- Marzena Okła-Drewnowicz, poseł KO - Minister do spraw Polityki Senioralnej,
- Adam Szłapka, poseł KO - Minister do spraw Unii Europejskiej.
Kancelaria Premiera
W KPRM pracuje także grupa urzędników szczebla niższego od konstytucyjnych ministrów:
- Paweł Graś - szef gabinetu premiera,
- Magdalena Sobkowiak-Czarnecka - Podsekretarz Stanu, pion ds. Unii Europejskiej,
- Anita Noskowska-Piątkowska - Szefowa Służby Cywilnej,
- Agnieszka Bartol-Saurel - sekretarz stanu w Kancelarii Premiera,
- Grzegorz Karpiński - sekretarz stanu, zastępca szefa Kancelarii Premiera,
- Radosław Kujawa - sekretarz stanu,
- Karol Grzybowski - podsekretarz stanu,
- Agnieszka Rucińska - podsekretarz stanu.
Resorty i ich szefostwa
Poniżej przedstawiamy listę resortów i najważniejszych w nich stanowisk z nazwiskami osób, które je zajmują. Wnioski z lektury zostawiamy czytelnikom.
1. Ministerstwo Aktywów Państwowych:
- Borys Budka, poseł KO - minister,
- Robert Kropiwnicki, poseł KO - sekretarz stanu,
- Marcin Kulasek, poseł Lewicy - sekretarz stanu,
- Zbigniew Ziejewski, poseł PSL - sekretarz stanu,
- Jacek Bartmiński - podsekretarz stanu.
2. Ministerstwo Cyfryzacji:
- Krzysztof Gawkowski, poseł Lewicy - minister,
- Dariusz Standerski - sekretarz stanu,
- Paweł Olszewski, poseł KO - sekretarz stanu,
- Michał Gramatyka, poseł Polski 2050 - sekretarz stanu.
3. Ministerstwo Edukacji Narodowej:
- Barbara Nowacka, poseł KO - minister,
- Henryk Kiepura, poseł PSL - sekretarz stanu,
- Katarzyna Lubnauer, poseł KO - sekretarz stanu,
- Joanna Mucha, poseł Polski 2050 - sekretarz stanu,
- Paulina Piechna-Więckiewicz, Lewica - podsekretarz stanu,
- Izabela Ziętka, Polska 2050 - podsekretarz stanu.
4. Ministerstwo Finansów:
- Andrzej Domański, poseł KO - minister,
- Marcin Łoboda - szef KAS, sekretarz stanu,
- Małgorzata Krok - zastępca szefa KAS, podsekretarz stanu,
- Zbigniew Stawicki - zastępca szefa KAS, podsekretarz stanu,
- Hanna Majszczyk - sekretarz stanu,
- Paweł Karbownik - podsekretarz stanu,
- Jurand Drop - podsekretarz stanu,
- Jarosław Neneman (Polska 2050) - podsekretarz stanu.
5. Ministerstwo Funduszy Regionalnych
- Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, Polska 2050 - minister,
- Maciej Lasek, poseł KO - sekretarz stanu,
- Jacek Protas, poseł KO - sekretarz stanu,
- Jan Szyszko, Polska 2050 - sekretarz stanu,
- Monika Sikora - podsekretarz stanu,
- Konrad Wojnarowski - podsekretarz stanu.
6. Ministerstwo Infrastruktury:
- Dariusz Klimczak, poseł PSL - minister,
- Arkadiusz Marchewka, poseł KO - sekretarz stanu,
- Paweł Gancarz, PSL - podsekretarz stanu,
- Piotr Małolepszak - podsekretarz stanu,
- Przemysław Koperski, Lewica - podsekretarz stanu.
7. Ministerstwo Klimatu i Środowiska:
- Paulina Hennig-Kloska, poseł Polski 2050 - minister,
- Urszula Zielińska, poseł KO - sekretarz stanu,
- Krzysztof Bolesta, Polski 2050 - podsekretarz stanu,
- Mikołaj Dorożała, Polski 2050 - podsekretarz stanu,
- Miłosz Motyka, PSL - podsekretarz stanu,
- Anita Sowińska, Lewica - podsekretarz stanu,
- Krzysztof Galos - podsekretarz stanu
- Maciej Bando - podsekretarz stanu.
8. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego:
- Bartłomiej Sienkiewicz, poseł KO - minister,
- Bożena Żelazowska, poseł PSL - sekretarz stanu,
- Joanna Scheuring-Wielgus, poseł Lewicy - sekretarz stanu,
- Andrzej Wyrobiec, KO - podsekretarz stanu,
- Marta Cienkowska, Polska 2050 - podsekretarz stanu.
9. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego:
- Dariusz Wieczorek, poseł Lewicy - minister,
- Marek Gzik, poseł KO - sekretarz stanu,
- Maciej Gdula, Lewica - podsekretarz stanu,
- Maria Mrówczyńska - podsekretarz stanu,
- Andrzej Szeptycki, Polska 2050 - podsekretarz stanu.
10. Ministerstwo Obrony Narodowej:
- Władysław Kosiniak-Kamysz, poseł PSL - minister,
- Paweł Bejda, poseł PSL - sekretarz stanu,
- Cezary Tomczyk, poseł KO - sekretarz stanu,
- Paweł Zalewski, poseł Polski 2050 - sekretarz stanu,
- Stanisław Wziątek, Lewica - podsekretarz stanu.
11. Ministerstwo Przemysłu (działa w Katowicach od 1 marca):
- Marzena Czarnecka - minister.
12. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej:
- Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, poseł Lewicy - minister,
- Aleksandra Gajewska, poseł KO - sekretarz stanu,
- Łukasz Krasoń, Polska 2050 - sekretarz stanu,
- Katarzyna Nowakowska, Polska 2050 - podsekretarz stanu,
- Sebastian Gajewski, Lewica - podsekretarz stanu,
- Paweł Zgórzyński, PSL - podsekretarz stanu.
13. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi:
- Czesław Siekierski, poseł PSL - minister,
- Stefan Krajewski, poseł PSL - sekretarz stanu,
- Michał Kołodziejczak, poseł KO - sekretarz stanu,
- Jacek Czerniak, poseł Lewicy - sekretarz stanu,
- Adam Nowak, PSL - podsekretarz stanu.
14. Ministerstwo Rozwoju i Technologii:
- Krzysztof Hetman, poseł PSL - minister,
- Waldemar Sługocki, poseł KO - sekretarz stanu,
- Jacek Tomczak, poseł PSL - sekretarz stanu,
- Krzysztof Kukucki, Lewica - sekretarz stanu,
- Ignacy Niemczycki, Polska 2050 - podsekretarz stanu.
15. Ministerstwo Sportu i Turystyki:
- Sławomir Nitras, poseł KO - minister,
- Piotr Borys, poseł KO - sekretarz stanu,
- Ireneusz Raś, poseł PSL - sekretarz stanu,
- Ireneusz Nalazek, Lewica - podsekretarz stanu.
16. Ministerstwo Sprawiedliwości;
- Adam Bodnar, senator - minister,
- Arkadiusz Myrcha, poseł KO - sekretarz stanu,
- Krzysztof Śmiszek, poseł Lewicy - sekretarz stanu,
- Maria Ejchart - podsekretarz stanu,
- Dariusz Mazur - podsekretarz stanu,
- Zuzanna Rudzińska-Bluszcz - podsekretarz stanu.
17. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji:
- Marcin Kierwiński, poseł KO - minister,
- Czesław Mroczek, poseł KO - sekretarz stanu,
- Wiesław Szczepański, poseł Lewicy - sekretarz stanu,
- Tomasz Szymański, poseł KO - sekretarz stanu,
- Wiesław Leśniakiewicz, PSL - podsekretarz stanu,
- Maciej Duszczyk - podsekretarz stanu.
18. Ministerstwo Spraw Zagranicznych:
- Radosław Sikorski, KO - minister,
- Władysław Teofil Bartoszewski, poseł PSL - sekretarz stanu,
- Andrzej Szejna, poseł Lewicy - sekretarz stanu,
- Anna Radwan-Röhrenschef, Polska 2050 - podsekretarz stanu,
- Henryka Mościcka-Dendys - podsekretarz stanu,
- Marek Prawda - podsekretarz stanu,
- Jakub Wiśniewski - podsekretarz stanu,
- Robert Kupiecki - podsekretarz stanu.
19. Ministerstwo Zdrowia:
- Izabela Leszczyna, poseł KO - minister,
- Wojciech Konieczny, senator Lewicy - sekretarz stanu,
- Urszula Demkow, Polska 2050 - podsekretarz stanu,
- Katarzyna Anna Kasperczyk - podsekretarz stanu,
- Marek Kos - podsekretarz stanu,
- Maciej Miłkowski - podsekretarz stanu.