Badania diagnostyczne mogą uratować życie. „Dzisiejsze testy laboratoryjne są bardzo precyzyjne i pozwalają z dużą dokładnością i wysokim prawdopodobieństwem określić szczegóły dotyczące naszego stanu zdrowia” – podkreśla Artur Gabrysiak - specjalista ds. medycyny laboratoryjnej. Sprawdź, jakie badania możesz wykonać bezpłatnie w ramach NFZ oraz jak się do nich przygotować.

REKLAMA
zdj. ilustracyjne / Wiele z badań laboratoryjnych można wykonać bezpłatnie - w ramach świadczeń finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Medycyna laboratoryjna nie tylko wspiera proces leczenia, ale odgrywa również kluczową rolę w profilaktyce oraz wczesnym wykrywaniu chorób cywilizacyjnych. Współczesne laboratoria wykonują szereg badań przesiewowych, umożliwiających wczesne wykrycie schorzeń dotykających milionów Polaków - m.in. chorób układu krążenia, takich jak nadciśnienie, miażdżyca czy niewydolność serca, a także cukrzycy i otyłości.

Regularne wykonywanie badań ma istotne znaczenie, ponieważ pozwala na rozpoznanie chorób na wczesnym etapie, co znacznie zwiększa szanse na skuteczne leczenie i powrót do normalnego życia.

Co o zdrowiu mówi nasza krew?

W ramach rządowego programy profilaktycznego "Moje Zdrowie", oferowane są m.in. badania laboratoryjne, które umożliwiają wykrycie problemów zdrowotnych, zanim staną się realnym zagrożeniem dla pacjenta. Mogą z niego skorzystać osoby, które ukończyły 20 lat.

Program obejmuje takie badania jak:

  • oznaczenie poziomu glukozy (diagnostyka cukrzycy),
  • morfologia (wykrywanie zaburzeń krwi, także nowotworowych),
  • lipidogram - cholesterol całkowity i jego frakcje (przewidywanie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych),
  • oznaczenie kreatyniny, pozwalające na ocenę funkcji nerek.


Dzięki diagnostyce laboratoryjnej możliwe jest nie tylko szybkie rozpoczęcie leczenia, ale często także skuteczne zahamowanie rozwoju choroby
Artur Gabrysiak, manager medycyny laboratoryjnej American Heart of Poland

Jak przygotować się do badań laboratoryjnych?

Aby wyniki badań były wiarygodne i precyzyjne, warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach przygotowania:

  • Przed niektórymi badaniami, takimi jak oznaczenie poziomu glukozy czy lipidogram, ważne jest, aby być na czczo - nie spożywać jedzenia ani innych napojów poza wodą przez około 8-12 godzin.
  • Przed badaniem warto również ograniczyć intensywny wysiłek fizyczny, ponieważ może on wpływać na wyniki.
  • Stres może zaburzać parametry krwi, dlatego warto podejść do badania w stanie wypoczęcia i relaksu.
  • Na co najmniej godzinę przed pobraniem krwi nie wolno palić papierosów, gdyż nikotyna może zafałszować wyniki.
  • Przynajmniej dobę przed badaniem nie należy spożywać alkoholu, który może wpłynąć na wyniki.
  • Niezależnie od tego, należy kontynuować przyjmowanie leków zgodnie z zaleceniami lekarza, chyba że otrzymasz inne instrukcje.
  • Warto poinformować personel medyczny o przyjmowanych lekach i ewentualnych przewlekłych schorzeniach, które mogą mieć wpływ na badania.


Jak często się badać?

Częstotliwość wykonywania badań laboratoryjnych zależy od wielu czynników, takich jak wiek, stan zdrowia, historia chorób w rodzinie oraz styl życia. Ogólnie zaleca się, by zdrowi dorośli wykonywali podstawowe badania profilaktyczne, takie jak morfologia, poziom glukozy czy lipidogram, przynajmniej raz w roku.

W przypadku osób po 40. roku życia lub mających czynniki ryzyka (np. nadciśnienie, otyłość, palenie papierosów, choroby sercowo-naczyniowe w rodzinie) badania mogą być wskazane częściej i rozszerzone o dodatkowe testy, np. oceniające funkcję nerek czy tarczycy. Dla osób z przewlekłymi schorzeniami lekarz ustala indywidualny harmonogram badań, który może obejmować kontrole nawet co kilka miesięcy.

Zobacz również: