Odpowiedź na pytanie, w jakich sytuacjach udać się do psychiatry mogłaby się wydawać całkiem prosta – w każdej sytuacji kiedy jest taka potrzeba. Ktoś choruje na serce – idzie do kardiologa, ktoś choruje na płuca – idzie do pulmonologa, ktoś ma problemy psychiczne i…decyzja nie jest wcale taka oczywista. Powinna być, ale nie jest.
Duża grupa osób podejmuje racjonalnie decyzję o pójściu do psychiatry wiedząc, że jest to specjalista od problemów natury psychicznej. Jednak dla wielu osób "psychiatra do ostateczność", leczenie psychiatryczne budzi negatywne wyobrażenia, psychiatra kojarzy się z kimś opresyjnym, kto wyśle do szpitala albo zaleci takie straszne leki, po których nie będzie można normalnie funkcjonować. To nie jest prawda. Ponad 2 miliony osób w Polsce leczy się psychiatrycznie ambulatoryjnie (czyli w poradniach, a nie szpitalach), zapewne ponad milion osób przyjmuje leki psychiatryczne, dzięki którym osoby te mogą normalnie funkcjonować, pracować, układać siebie relacje z bliskimi i z otoczeniem społecznym. Obecne stosowane leki umożliwiają pacjentowi wykonywanie codziennych czynności i realizację celów życiowych. Pomagają żyć, a nie utrudniają życie. Wiele osób korzysta z psychoterapii, która jest równoprawnym elementem leczenia w psychiatrii. Psychiatra jest lekarzem, tak jak wszyscy pozostali specjaliści medycyny, mającym wiedzę na temat problemów psychicznych i znającym możliwości ich leczenia. Czas byłoby już odrzucić historyczne, pochodzące z przeszłości wyobrażenia na temat psychiatrii i zobaczyć jak wiele może ona współcześnie zaoferować.
Kolejnym ważnym zagadnieniem jest tu kwestia wiedzy na temat problemów psychicznych dostępnej dla ogółu społeczeństwa. Aby wiedzieć kiedy iść do psychiatry, warto wiedzieć jakie są przejawy problemów i zaburzeń natury psychicznej. Taka edukacja społeczna na temat depresji już się w Polsce dokonuje od lat. Większość osób w naszym kraju zetknęła się już z tematyka depresji, a przynajmniej wie, że takie zaburzenie istnieje. Wiele osób potrafi całkiem nieźle określić jakie są jej objawy - a więc, smutek, przygnębienia, brak energii i motywacji, utrata zdolności przeżywania przyjemności i satysfakcji, zaburzenia snu, kłopoty z apetytem, czasem różnego rodzaju bóle lub dolegliwości fizyczne, ponadto niepokój lub zbyt łatwe denerwowanie się . Jeśli ktoś stwierdza takie objawy u siebie - warto iść do psychiatry. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia depresja dotyka każdego roku 300 milionów osób na świecie.
Ale depresja nie jest jedynym problemem mogącym dotykać zdrowia psychicznego. Bardziej ogólna odpowiedź na pytanie kiedy iść do psychiatry brzmi - zawsze wtedy, kiedy problemy wynikające ze złego samopoczucia psychicznego wpływają negatywnie na codzienne życie, pracę, zainteresowania, relacje rodzinne, relacje z innymi osobami, na dotychczasowy sposób życia. Objawów ze sfery psychicznej jest wiele, nie da się ich tu wszystkich wyliczyć, ponieważ trzeba by streścić cały podręcznik psychiatrii. To, że potrzebna jest pomoc psychiatry może sygnalizować nie tylko smutek i depresja, ale także lęk (obawy, strach, martwienie na zapas), zaburzenia snu, natrętne czynności, zaburzenia pamięci, trudności w układaniu sobie relacji z otoczeniem i wiele innych objawów. Co ważne, często problemy które zdawałby się dotyczyć zdrowia fizycznego, niewyjaśnione bóle lub inne dolegliwości mogą wynikać z problemów natury psychicznej. To tak zwane zaburzenia pod postacią somatyczną, które po zdiagnozowaniu także są domeną zainteresowania psychiatrów. Generalnie więc mówiąc, trzeba potraktować wizytę u psychiatry jak wizytę u każdego innego lekarza. Jeśli jest taka potrzebna, udać się na wizytę i podejść racjonalnie zarówno do decyzji o wizycie u psychiatry jak i zaproponowanych przez psychiatrę sposobów pomocy.