Według specjalistów, w Polsce może się jąkać nawet 500 tysięcy osób. Problem można zauważyć już w drugim roku życia. Jąkanie może prowadzić do niskiej samooceny i mieć wpływ na każdą płaszczyznę młodzieńczego i dorosłego życia.
Czym jest jąkanie?
Jąkanie to zaburzenie mowy, które objawia się powtórzeniami, czy przedłużeniami poszczególnych liter, sylab czy słów. Jąkanie może się pojawić u dzieci już w wieku 2 lat. Lekarze mówią wtedy o "niepłynnościach rozwojowych". Jeżeli te powtórzenia są podwójne, czyli dziecko mówi np. "po-po-poproszę", to rodzice nie powinni się przejmować, ponieważ to powinno z czasem zniknąć. Jeżeli zacięcia są dłuższe i nie mijają, to rodzice powinni zgłosić się do lekarza lub trenera mowy.
Rodzice często w takim przypadku zgłaszają się do logopedy, co nie zawsze jest dobrym wyborem, bo logopedzi skupiają się tylko na samym objawie, czyli złej mowie, a problem może być natury emocjonalnej i tutaj jest potrzebna pomoc specjalisty od jąkania. Wszystkie narządy u większości osób jąkających się działają poprawnie, a jąkanie jest spowodowane stanem emocjonalnym człowieka. Jąkającemu często towarzyszy myślenie do przodu, nad tym co go czeka, co jeszcze musi powiedzieć. Takie zachowanie również przeszkadza w płynnym wysławianiu się.
Skąd się może brać?
Nie do końca wiadomo skąd bierze się jąkanie. W większości przypadków jest to zaburzenie psychologiczne. Może być spowodowane jakimś traumatycznym przeżyciem w dzieciństwie.
Większość dzieci, które mają problemy z płynnym wysławianiem się, nie jest tego świadoma. Co ważne, duży wpływ na rozwój jąkania mają reakcje otoczenia. Przez zbytnie zwracanie uwagi na problem, zwłaszcza w większym towarzystwie, jąkanie może się pogłębić. Uwagi typu: "zacznij jeszcze raz", "powtórz", "weź oddech i powiedz od początku" mogą spowodować lęk dziecka przed mówieniem.
Jak zachowywać się wobec osoby jąkającej się?
Pierwsze i największe problemy, na jakie natrafiają dzieci jąkające się, pojawiają się w szkole. To tam mogą się spotkać z wyśmiewaniem i wykluczeniem, co może spowodować u nich pogłębienie urazu psychicznego. Nauczyciele mając w klasie dzieci z tym problemem nie powinni ich odpytywać przy wszystkich. Ważne jest, żeby osoby jąkające wysłuchać do końca, nie przerywając jej. Trzeba dać do zrozumienia, że to co ma nam do przekazania jest ważne i nie tracimy zainteresowania tym co do nas mówi. Ważne też jest zachęcanie osoby jąkającej się do terapii.
Jak leczyć - jakie są terapie?
Wbrew pozorom, leczenie jąkania nie jest przeznaczone tylko dla dzieci. Z powodzeniem terapię mogą ukończyć dorośli. Terapia leczenia mowy zaczyna się najczęściej od nauki prawidłowego oddychania i rozluźnienia ciała, bo jąkanie często wynika z napięcia. Pacjenci pracują też nad spowolnieniem mowy i nad delikatnym rozpoczynaniem mówienia. Po skutecznej terapii bardzo ważne jest podtrzymywanie pozytywnych efektów przez regularne ćwiczenia.