Zmiana zabarwienia moczu zdarza się często. Mimo iż w większości przypadków przyczyny takiego stanu są łagodne i odwracalne, w niektórych sytuacjach ciemna barwa moczu powinna nas zaniepokoić i skłonić do poszukiwania pomocy u specjalisty.
Od czego zależy barwa moczu?
W zależności od stopnia zagęszczenia moczu jego barwa może mieć ciemniejszy lub jaśniejszy odcień. Osoby, które w ciągu dnia przyjmują za mało płynów, będą rzadziej oddawać mniejsze ilości ciemnożółtego moczu. Z kolei osoby, które dbają o odpowiednie nawodnienie organizmu, będą ze zwiększoną częstością oddawać większe porcje rozcieńczonego bladożółtego moczu. Ponadto, kolor moczu zależy od zawartych w nim związków chemicznych.
Źródłem barwników może być nasz organizm lub spożywane z dietą składniki odżywcze, czy przyjmowane suplementy i leki. Na przykład zielonkawa barwa moczu może wskazywać na dietę bogatą w warzywa liściaste, zwłaszcza szpinak.
Z kolei suplementacja witaminą C widoczna będzie w postaci żółtego zabarwieniu moczu. Niekiedy barwa moczu zmienia się także w trakcie zakażenia bateryjnego dróg moczowych, pod wpływem obecnych bakterii (np. bakterie z rodzaju Serratia).
Czy ciemny mocz może wystąpić u zdrowej osoby?
Nie zawsze zmiana zabarwienia moczu wiąże się z problemem zdrowotnym. Dlatego, jeśli stwierdzimy, że mocz zmienił barwę, zamiast wpadać w panikę, powinniśmy spróbować ustalić możliwą przyczynę. Najlepiej zacząć od analizy jadłospisu z danego dnia oraz ustalenia przyjmowanych suplementów i leków.
- barwa od różowej do czerwonej może towarzyszyć spożyciu dużych ilości buraków, jagód, rzodkiewki, czerwonej kapusty czy żurawiny
- jasnobrązowy mocz może tłumaczyć spożycie dużych ilości produktów zbożowych, jaj, mięsa lub warzyw liściastych bogatych w witaminę B2 i karotenoidy
- fasola, bób lub rabarbar mogą dać barwę ciemnobrązową
- ciemniejszą barwę moczu może powodować intensywny wysiłek fizyczny
- w trakcie menstruacji mocz może przybrać barwę od żywoczerwonej do brunatnej
- zmianę barwy moczu powodować mogą przyjmowane leki (p. niżej).
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub jeśli ciemny kolor moczu utrzymuje się dłużej, należy skonsultować się z lekarzem w celu dokładnej oceny stanu zdrowia.
Autorzy:
mgr Karolina Zapletal-Pudełko
dr n. med. i n. o zdr. Adam Pudełko