Tegoroczne lato zapowiada się pod znakiem wysokiej temperatury i słońca. Dlatego w tym tygodniu w cyklu Twoje Zdrowie w Faktach RMF FM podpowiadamy, jak przygotować skórę na kontakt ze słońcem i co zrobić planując zdrowe opalanie.
Nasza skóra latem jest bardziej narażona na promieniowanie słoneczne. Dlatego zachęcam wszystkich pacjentów, żeby używali kremów z filtrem SPF50+. Trzymajmy się cienia, bo gdy świeci mocne słońce, jest większe ryzyko udarów, zachęcam pacjentów do schodzenia ze słońca i nawadniania się. Warto pamiętać, że czerniak może dotyczyć każdego - podkreśla doktor Michał Szczerba, dermatolog z Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA w Warszawie.
Kremy z filtrem zwykle kojarzą się z wakacjami i wyjściem na plażę. Specjaliści zalecają jednak, by stosować je także, gdy spędzamy lato w mieście i jest gorąco.
Zachęcam pacjentów, żeby stosowali kremy z filtrem przed wyjściem z domu do pracy, gdy mimo wszystko siedzimy w biurze, ale musimy dotrzeć do biura. Przejazd samochodem przy otwartej szybie już nas naraża na ekspozycję na promieniowanie ultrafioletowe. Wtedy zalecam krem na twarz i pozostałe odkryte części ciała. Zaznaczam, że odzież to odpowiedni filtra SPF 5, 10, co najwyżej 15. A my zalecamy stosowanie filtrów SPF50. Szczególnie zalecamy pacjentom z grup ryzyka, by stosowali kremy z filtrem nawet pod koszulę, albo pod spodnie, zwłaszcza w najgorętsze dni, z wysokim indeksem UV - podkreśla ekspert.
Co zwiększa ryzyko czerniaka?
O tej porze roku wielu specjalistów ostrzega przed czerniakiem. Czerniak to nowotwór złośliwy skóry, charakteryzujący się niezwykle dynamicznym wzrostem.
Czerniak wywodzi się z melanocytów, czyli komórek wytwarzających barwnik zwany melaniną. Melanina sprawia, że skóra ciemnieje w kontakcie z promieniowaniem ultrafioletowym, czyli np. w kontakcie z promieniowaniem słonecznych czy promieniowaniem stosowanym w solarium. Czerniaki najczęściej pojawiają się na skórze, ale mogą wystąpić także w obrębie ust, nosa czy gałki ocznej. Czerniaki najczęściej występują na nogach, z przodu i z tyłu, oraz na plecach i karku. Czerniak może pojawić się na skórze głowy, między włosami. Może też rozwinąć się w miejscach, które w niewielkim stopniu są narażone na kontakt z promieniami UV - nawet na pośladkach czy wargach sromowych - podkreślają specjaliści Akademii Czerniaka.
Czerniak może być nowym znamieniem na skórze, ale też może powstać z już istniejącego zdrowego znamienia pod wpływem słońca lub światła UV stosowanych w solariach.
Lekarze przekonują, że profilaktyka czerniaka jest jedną z najprostszych wśród nowotworów, ponieważ czynniki ryzyka zachorowania na ten złośliwy nowotwór skóry są doskonale znane.
Poza tymi czynnikami ryzyka, na które nie mamy wpływu, jak np. niski fototyp skóry (jasna karnacja, rude lub blond włosy, liczne piegi), istnieje także grupa czynników modyfikowalnych, o których wystąpieniu sami decydujemy. Są to: oparzenia słoneczne, nadmierna ekspozycja słoneczna czy korzystanie z solarium.
Zmieniając swoje zachowania możemy uniknąć wystąpienia złośliwych nowotworów skóry. Co też istotne, czerniak najczęściej występuje na skórze, a więc jego rozpoznanie nie wymaga skomplikowanej diagnostyki.
Ochrona skóry przed nadmierną ekspozycją na promieniowanie UV oraz regularna samokontrola zmian barwnikowych to podstawy w profilaktyce czerniaka. Warto także raz w roku udać się na kontrolę znamion do dermatologa lub chirurga onkologa, co zdecydowanie zwiększy szanse na wczesne rozpoznanie tego nowotworu. Szczególnie jest to wskazane dla osób znajdujących się w grupie ryzyka. Bardzo ważne jest, aby osoby o niskim fototypie skóry, ale też te o dużej liczbie znamion pamiętały o podstawowych zasadach profilaktyki. Przypominam, że o wysokim zakresie ochrony przeciwsłonecznej SPF mówimy powyżej 30 - wyjaśnia prof. dr hab. n med. Grażyna Kamińska-Winciorek, kierownik Zespołu ds. Raka i Czerniaka Skóry w Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie - Państwowym Instytucie Badawczym, Oddział w Gliwicach, Przewodnicząca Sekcji Dermoskopii i Innych Technik Obrazowania Skóry Polskiego Towarzystwa Dermatologii.
W przypadku osób pracujących na zewnątrz, ale nie tylko, dodatkową barierę dla promieniowania UV może stanowić odzież ochronna. I tutaj warto pamiętać, że bardzo dobry zakres ochrony przeciwsłonecznej UPF to 25+ - zaznacza prof. Kamińska-Winciorek.