Pojawia się nagle i jest bardzo męcząca. Ten irytujący odruch ma jednak swoje biologiczne znaczenie – chroni przed zachłyśnięciem. Jak poradzić sobie z czkawkę?
Czkawka jest odruchem, kontrolowanym przez specjalny ośrodek w mózgu. Polega na nagłym i mimowolnym skurczu przepony i mięśni międzyżebrowych, czyli mięśni, które odpowiadają za wciągnięcie powietrza do płuc - wdech.
Jednak w przeciwieństwie do typowego oddychania, równocześnie występuje nagłe zamknięcie części krtani - głośni. W wyniku tego powietrze nie jest wciągane do płuc w sposób ciągły, jak podczas wdechu, lecz w sposób niepełny i przerywany. Efektem jest charakterystyczny odgłos, przykry dla osoby, która doświadcza napadu czkawki.
Znaczenie czkawki
Każdy objaw ma sens biologiczny - do czegoś służy. Znaczenie czkawki nie jest do końca zrozumiałe. Przyjmuje się, że jest to prymitywny, stary ewolucyjnie odruch, zabezpieczający przed zachłyśnięciem (czyli dostaniem się do dróg oddechowych) pokarmu, znajdującego się już w przełyku.
Każdy z nas, kto doświadczył czkawki, wie dobrze, że pojawia się ona zwykle przy próbie przełknięcia sporego kęsa pokarmu lub dużych ilości zimnej wody; często połykamy przy tym powietrze. Pierwszy epizod czkawki bywa więc poprzedzony uczuciem trudności w przejściu pokarmu z przełyku do żołądka.
Czkawka może być objawem choroby
Im dłużej trwa czkawka, tym bardziej prawdopodobne, że jest związana z konkretnym schorzeniem - najczęściej z problemami z układem pokarmowym. Może być nietypowym objawem zapalenia błony śluzowej żołądka czy refluksu żołądkowo-przełykowego, gdy cofający się kwas żołądkowy podrażnia nie tylko gardło i przełyk, ale też nerw przepony.
Inne choroby, na które może wskazywać czkawka, to wrzody żołądka czy zmiany chorobowe w płucach czy śródpiersiu.
Z uporczywą i trudną do opanowania czkawką należy zgłosić się do lekarza - zwłaszcza jeśli towarzyszy jej ból brzucha, w klatce piersiowej i wzdęcia. Na szczęście, według ekspertów ten biologicznych odruch bardzo rzadko jest objawem poważnego schorzenia.
5 sposobów na czkawkę
1. Wstrzymaj oddech. Nabierz jak najwięcej powietrza do płuc. Wstrzymaj oddech tak długo jak potrafisz. Staraj się jednocześnie przełykać ślinę.
2. Zjedz łyżeczkę cukru. Kiedy organizm skupia się na przełykaniu, przepona wraca do normalnej pracy.
3. Połykaj lód. Pokrusz lód i staraj się połykać małe kawałeczki. Podobnie jak przy cukrze, sposób pozwala pokonać czkawkę.
4. Wypij wodę. Pochyl się do przodu i pij, sięgając ustami do przeciwległego brzegu szklanki. Możesz też wypić ją na jednym wdechu. Wstrzymywanie powietrza powoduje stężenie tlenku węgla w tkankach, a mózg skupia uwagę na przełykaniu płynu.
5. Klepanie po plecach. Wywołuje ono drgania, które pomagają przeponie powrócić do normalnego rytmu pracy.
źródło: Medycyna Praktyczna / Interia.pl