Wiele osób ma problemy z zatokami, mogą one pojawić się w każdym przedziale wiekowym i mieć rozmaite przyczyny. Kluczowa jest tutaj dokładna diagnostyka. Leczenie objawowe jest mało skuteczne, dlatego lekarze w wielu wypadkach kierują pacjenta na RTG czy tomografie zatok.
Jakie funkcje pełnią zatoki?
Zatoki mają bezpośrednie połączenie z jamą nosa. Pełnią one bardzo ważną rolę, dlatego jeśli wystąpią jakieś schorzenia tej części ciała, to wiąże się to z pojawieniem nieprzyjemnych objawów.
Ogrzewają powietrze wdychane przez nos, zostaje ono też nawilżone. Na tym oczywiście nie koniec. Zatoki odpowiadają także za modulowanie głosu. Wiele osób nawet nie zdaje sobie sprawy z tego, że to właśnie niewielki narząd w postaci zatok pełni funkcję amortyzacyjną. Ich zadaniem jest ochronienie struktur mózgu przed wstrząsami.
Jakie badania wykonuje się w przypadku chorób zatok?
Problem pojawia się w przypadku wystąpienia zapalenia zatok, może być ono ostre lub nawracające. Jest to wskazanie do wykonanie badania zatok. Najczęściej wykonuje się rentgen zatok i tomografię komputerową zatok. Oba te badania są oczywiście bardzo pomocne. Na podstawie uzyskanych wyników można postawić diagnozę. Badania obrazowe zatok służą także do monitorowania postępów wdrożonego leczenia.
Oczywiście nie zawsze przeprowadza się RTG zatok i tomografię zatok. W pierwszej kolejności lekarz zleca wykonanie badania endoskopowego zatok, wykorzystuje w tym celu specjalny wziernik. Jeśli jednak nie otrzyma dzięki tej metodzie jednoznacznego potwierdzenia danego schorzenia lub dojdzie do dużego pogorszenia stanu pacjenta, powikłań zatokowo-pochodnych, z pomocą przychodzi RTG zatok lub tomografia zatok.
Kiedy wykonuje się rentgen zatok?
Jeszcze do niedawna to właśnie badanie RTG zatok było najczęściej stosowane w przypadku podejrzenia chorych zatok. Stanowiło podstawę w diagnostyce. Trzeba jednak od razu zaznaczyć, że metoda ta wiąże się z pewnymi ograniczeniami. Dotyczą one wartości diagnostycznej. Badanie to jest wobec tego coraz bardziej wypierane przez tomografię komputerową ze względu największą precyzyjność. Oczywiście rentgen zatok nadal jest częstą procedurą diagnostyczną.
Badanie to wykonuje się w przypadku wystąpienia ostrych stanów zapalenia zatok, które utrzymują się do 12 tygodni. Badanie radiologiczne służy także do diagnozowania urazów zatok. Można za jego pomocą zobaczyć, czy w zatokach nie utkwiło ciało obce i gdzie dokładnie się ono znajduje. Rentgen zatok stosuje się także w przypadku radykalnego leczenia chirurgicznego.
Minusem badania radiologicznego jest to, że nie można jednoznacznie wykluczyć obrzęku błon śluzowych. Mała czujność to spora wada, a trzeba się z nią liczyć przy objęciu stanem zapalnym komórek sitowych.
Na tym jednak nie koniec. Na niekorzyść rentgena zatok przemawiają również błędy techniczne, które się pojawiają w trakcie jego wykonywania. Lekarze borykają się z problemem nieczytelnego obrazu ze względu na nakładanie się na siebie wszystkich warstw tkankowych. Przekłada się to wobec tego na utrudnione zinterpretowania obrazu i postawienie trafnej diagnozy. Kobiety ciężarne nie mogą wykonywać RTG zatok.
Samo badanie trwa kilka minut i nie sprawia żadnych dolegliwości bólowych.
Czym jest tomografia zatok i kiedy się ją wykonuje?
Obecnie najczęściej wykorzystywanym badaniem obrazowym zatok jest tomografia komputerowa. Do zalet tej metody zalicza się dużą czułość, wykrywanie nawet drobnych nieprawidłowości.
Tomografia komputerowa zatok pozwala zobrazować wszystkie struktury anatomiczne i wskazać na powstałe zmiany patologiczne. Nie ma problemu ze znalezieniem zgrubień błony śluzowej, erozji kości. Tego typu badanie umożliwia dokładne zobrazowanie zatok zarówno czołowych, jak i szczękowych oraz przynosowych.
Wskazaniem do jego wykonania jest nieefektywne leczenie ostrego zapalenia zatok, które z czasem staje się przewlekłe. Przed wykonaniem operacji nosa lub zatok również przeprowadza się tomografię komputerową. Jeśli lekarz podejrzewa wystąpienie u pacjenta grzybicy zatok, to kieruje go na badanie tomografii. Wskazaniem będzie także niedrożność zatok, a dokładnie kompleksu ujściowo-przewodowego.
Tomografia komputerowa jest wykonywana w pozycji leżącej, pacjent musi pozostać w bezruchu. Czasem wykonuje się także tomografię zatok z kontrastem, co wymaga już od pacjenta przygotowania. Musi być on na czczo, odstawić niektóre leki, wykonać odpowiednie badania.
Tomografia komputerowa jest bezbolesna, trwa kilka minut. Nie mogą jej wykonywać osoby ze zdiagnozowanymi chorobami tarczycy, wątroby i nerek. Przeciwwskazaniami są także astma i szpiczak mnogi.