Prehabilitacja, czyli jak przygotować się do zabiegu chirurgicznego

Właściwa dieta, odpowiednie ćwiczenia, czasami nawet zmiana stylu życia - to kluczowe działania, które pacjent powinien podjąć przed wyznaczonym terminem operacji. Specjaliści podkreślają, że należy wykorzystać każdy dzień przed zabiegiem - po to, żeby się do niego jak najlepiej przygotować i dać sobie szansę na szybszą regenerację już po interwencji chirurgicznej. Wzmocnienie ciała i organizmu jest bardzo ważne w tym maratonie po zdrowie.

Pacjent jest podmiotem w leczeniu, powinien więc wiedzieć, że jego rolą nie musi być jedynie bierne oczekiwanie na wyznaczony termin operacji. Wiele zależy także od niego - choćby to, w jakiej będzie formie fizycznej i psychicznej.

Do zabiegu przygotowuje nie tylko chirurg, ale też: anestezjolog, internista, fizjoterapeuta, dietetyk, psycholog, czyli cały zespół ludzi. Wszyscy dbają o to, żeby pacjent wiedział: jak ćwiczyć, jak się odżywiać, jak wyregulować wszystkie swoje choroby - no bo przecież bardzo często operujemy ludzi, którzy mają jakieś inne schorzenia - tak żeby rezultat operacji był optymalny. Jak ćwiczyć na przykład powłoki jamy brzusznej - tak, żeby po zabiegu szybko móc się uruchomić, szybko móc funkcjonować. Jak zgromadzić odpowiednie zapasy białka - no bo przecież rany muszą się zagoić, a w diecie większości z nas tego białka jednak brakuje - mówi dla portalu Twoje Zdrowie RMF24 dr hab. Michał Nowakowski, kierownik Kliniki Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej w 5. Wojskowym Szpitalu w Krakowie.

Do operacji planowych - jak na przykład tych, związanych z redukcją masy ciała - przygotowanie trwa nawet pół roku. W przypadku zabiegów onkologicznych czasu jest mniej, ale i tak pozostaje do kilku tygodni na: diagnostykę, rozpisanie terapii i leczenie wstępne: radio i chemioterapię.

Dlatego ważne jest to, żeby zgłaszać się do lekarza wcześniej - wtedy jest więcej czasu na przygotowanie.

Bardzo ważne jest nastawienie emocjonalne - optymizm daje siłę do walki. Osoby, które są zmotywowane do tego, żeby się wyleczyć i optymistycznie nastawione - uzyskują lepsze rezultaty w leczeniu.

Siła w prehabilitacji

Prehabilitacja, to taka rehablitacja przed zabiegiem.

Po to żeby po zabiegu było troszkę łatwiej, żeby było lepiej i bezpieczniej dla pacjenta. To kompleksowe przygotowanie do leczenia: chirurgicznego, onkologicznego, do każdego etapu, który pacjent musi przejść - zaznacza w rozmowie z nami dr Anna Kościej, dietetyczka w 5. Wojskowym Szpitalu Klinicznym w Krakowie.

Do zabiegu planowego, pacjent powinien być jak najlepiej przygotowany - pod kątem dietetycznym i fizycznym. To maraton po zdrowie, więc trzeba być w formie, żeby ryzyko było jak najmniejsze.

Tak, jak wyczynowy sportowiec nie podejmie się startu mając świadomość, że nie jest do niego przygotowany... Tak pacjent, który jest przygotowywany do leczenia - to osoba, która podejmuje podobny wysiłek. On powinien się dobrze przygotować, po to żeby mógł osiągnąć jak najlepsze rezultaty - wyjaśnia dr Kościej.

Leczenie, operacja to początek drogi - później jest rekonwalescencja, która może długo i w różny sposób przebiegać. Pacjent musi mieć zrobić wszystko, żeby mógł lepiej regenerować się i jak najszybciej wrócić do właściwego funkcjonowania.

Zmiana stylu życia, właściwe odżywianie, uzupełnienie diety i ćwiczenia - to kluczowe punkty prehabilitacji, której optymalny czas to od czterech do sześciu tygodni.

Co to oznacza w praktyce? Choćby odpowiednia dieta, to:

• lepsze odżywienie
• wzmocnienie
• silniejszy i lepiej przygotowany organizm
• łatwiejsze przejście przez okres okołooperacyjny

Wszelkie badania i nasze obserwacje pokazują, że pacjent lepiej przygotowany, lepiej odżywiony i w lepszej kondycji fizycznej - to pacjent, u którego mamy mniejsze ryzyko powikłań okołooperacyjnych. Mamy też mniejsze ryzyko pojawienia się odleżyn, a jeżeli pojawią się - to łatwiej się goją i krótszy jest czas hospitalizacji - przekonuje ekspertka.

Choćby dla osób chorujących onkologicznie - prehabilitacja oznacza: wzmocnienie, motywację i większy optymizm. Z kolei, dla pacjentów bariatrycznych - to zmiana nawyków i stylu życia - co będzie bardzo potrzebne po operacji. Leczenie jest obciążające i stanowi wyzwanie dla organizmu.

Prehabilitacja, to także wzmocnienie psychologiczne - przekonanie pacjentów, że nie wszystko jest w rękach lekarzy i wiele też zależy od nich samych.