Nie ma nic gorszego niż statyczne siedzenie – ostrzega fizjoterapeuta Tomasz Zdeb z przychodni Spondylus w Szczecinie. W Twoim Zdrowiu w Faktach RMF FM zajmujemy się dziś problemami z kręgosłupem. "Siedzenie to najgorsza z możliwych pozycji" – podkreśla Zdeb. Dlatego bardzo ważne jest, by co jakiś czas wstać, aby się rozruszać oraz dobrać odpowiednie krzesło. Dla naszego kręgosłupa niezwykle istotny jest także odpowiednio, indywidualnie dobrany materac oraz poduszka. I jeszcze jedna przestroga dla pań - wysokie obcasy - tylko od święta.
Aneta Łuczkowska: Jakie największe błędy – w odniesieniu do naszego kręgosłupa - popełniają osoby pracujące za biurkiem?
Tomasz Zdeb: Mamy za mało ruchu w ciągu doby. Średnio śpimy osiem godzin. Osiem godzin pracujemy siedząc. Ruchu w ciągu doby mamy trzy, może cztery godziny. To za mało. Nie ma nic gorszego niż statyczne siedzenie - bardzo obciąża odcinek dolny kręgosłupa i najczęściej ci pacjenci zgłaszają się do nas. Boli ich najbardziej dolny odcinek kręgosłupa, czyli odcinek lędźwiowy. Ten odcinek jest najbardziej spięty w momencie statycznego siedzenia. Przełożenie to ma zarówno na odcinek szyjny, jak i na to co znajduję się niżej, czyli stawy biodrowe i stawy kolanowe.
Czyli jeżeli boli nas szyja, to od tego, że siedzimy w złej pozycji?
Tak, dlatego że nie ma idealnej pozycji siadu. Siedzenie to najgorsza pozycja z możliwych. To nie chodzi o to, żeby zmienić pracę, tylko żeby dostosować tę pozycję do swojej pracy i żeby zastosować ergonomię w tej pracy. Gdy wystąpią jakieś dolegliwości, poczujemy, że boli nas kręgosłup, to jak najszybciej trzeba udać się do specjalisty.
A takie wskazówki, które każdemu się przydadzą?
Jeśli chodzi o pracę siedzącą, to po pierwsze chociaż raz na godzinę wstać, aby "rozruszać" nasze ciało, żeby uruchomić cały aparat ruchu, a nie tylko monotonnie i bezczynnie siedzieć. Po drugie - dobre siedzisko i dobre dopasowanie tego siedziska.
Fotel, który pan ma, jest dobry?
Tak, to jest fotel z piłką i ruchomą pelotą. Piłka powoduję, że siedzimy dynamicznie, czyli ruch miednicą i ciałem jest cały czas aktywny.
Jak pan się poruszy, to fotel też się rusza. To oto chodzi?
Tak, chodzi o to, żebyśmy aktywnie siedzieli. Chodzi tu nie tylko o kręgosłup, ale również o nasze nogi, które są w bezruchu podczas pozycji siedzącej.
A co ma zrobić kierowca?
Jeśli chodzi o kierowcę, to proponuję dyski sensomotoryczne, czyli takie niebieskie napompowane powietrzem piłeczki, które znoszą amortyzację kręgosłupa w momencie siadu. To jest jedno rozwiązanie. Drugie rozwiązanie jest takie, że proponujemy kierowcom bardzo częste przystanki - chwilę pochodzić i dalej ruszyć w drogę.
Na czym spać, żeby, gdy wstaniemy z łóżka nie bolały nas plecy?
Powinniśmy spać na materacu ortopedycznym, który powinien dobrać fizjoterapeuta, bądź specjalista, który się zajmuje takimi materacami. Fizjoterapeuty dobierze taki materac pod względem twardości i pod względem dolegliwości pacjenta.
Czy rzeczywiście najlepiej spać na twardym materacu?
Najlepiej spać na materacu mieszanym, czyli nie może być za twardy, nie może być za miękki. Najlepsze są materace sprężynowo-kieszeniowe, dlatego że każda sprężyna pracuje niezależnie i każda dopasowuje się indywidualnie do naszego ciała.
Dlaczego czasem, gdy wstajemy z łóżka, to bolą nas plecy?
Po pierwsze ludzie nie śpią na materacach tylko na zwykłych kanapach, które nie są do spania. Po drugie ciało 8 godzin odpoczywa. Proponuję, żeby wstać bardzo powoli i się rozruszać. To tak jakbyśmy odpalili rano auto i gaz nacisnęli na 8 tysięcy obrotów. Może dojść do uszkodzenia silnika, tak samo jest tutaj. W momencie, gdy człowiek śpi 8 godzin, to należy powolutku wstać, aby pobudzić aparat ruchu do całodziennego działania. Większość osób wstaje bardzo szybko i w 15 minut jest już gotowa do wyjścia. To jest najczęstszy błąd pacjentów.
Jak dobrać poduszkę? To musi byś ta poduszka ortopedyczna czy może być poduszka z pierza, tradycyjna? A może w ogóle bez poduszki?
Należy pamiętać o tym, że poduszkę dobieramy indywidualnie, czyli taka poduszka powinna być wybierana przez osobę, która ma na niej spać. Jeśli chodzi o dobór poduszek, to polecam tylko poduszki ortopedyczne, które są atestowane medycznie. Każdy człowiek jest inaczej zbudowany i każdy powinien mieć dobraną inną poduszkę. Dobieram indywidualnie z pacjentem te poduszki.
Buty na wysokim obcasie - czy to jest zbrodnia dla kręgosłupa?
Tak, dlatego że buty na wysokim obcasie nadmiernie obciążają stopy, przenoszą środek ciężkości do przodu i nadmiernie napinają mięśnie łydek i mięśnie dwugłowe, te które się znajdują z tyłu. Oczywiście to bardzo pięknie wygląda w lecie, kiedy kobiety chodzą w spódniczkach, natomiast te kobiety bardzo sobie szkodzą, dlatego że te buty powodują złe ustawienie stopy i ściśnięcie tej stopy. Problem jest nie tylko w późniejszym etapie z haluksem, ale problem będzie szedł wyżej - stawy kolanowe, stawy biodrowe i w konsekwencji kręgosłup. Dlatego my proponujemy kupować wygodne buty.
Czyli co - w ogóle żadnego obcasa?
Tylko od święta. Nie chodzi o to, żeby w ogóle nie nosić obcasów, tylko chodzi o to, żeby zastosować ergonomię i dać tej stopie oddychać i żyć. To jest najważniejsze.