Aż 80 procent Polaków ma próchnicę - wynika z najnowszych danych Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego. Właśnie o tym, jak dbać o zęby i dziąsła będziemy mówić w tym tygodniu, w cyklu Twoje Zdrowie. Na ten temat rozmawiamy zarówno ze stomatologami, jak i periodontologami, czyli lekarzami zajmującymi się chorobami przyzębia.
Jaki jest przepis, aby mieć zdrowe zęby? Specjaliści wymieniają elementy takie jak szczotkowanie zębów dwa razy dziennie, nitkowanie raz dziennie, regularne kontrole u stomatologa i odpowiednia diet. Według stomatologów i periodontologów, czyli specjalistów od przyzębia, to sposób na zdrowe zęby i dziąsła. Lekarze podkreślają, że 95 procent chorób dziąseł wywołanych jest przez płytkę bakteryjną. Ta pojawia się najczęściej w sytuacji, gdy nie dbamy prawidłowo o higienę jamy ustnej.
Stomatolodzy podkreślają, że problem często dotyczy pierwszych, jeszcze mlecznych, zębów. Dzieci jedzą dużo kaszek, produktów przetworzonych, biszkoptów, ciasteczek. Dzieci jedząc chętnie takie produkty nie są odporne na próchnicę ze względu na niepełną mineralizację. To rozpoczyna się bardzo szybko i trwa do ostatniego zęba - podkreśla w rozmowie z RMF FM profesor Marzena Dominiak, prezes Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego.
Wykorzystaj zasadę 2x2x2
Stomatolodzy podpowiadają zasadę 2x2x2, która zmniejsza ryzyko próchnicy. Chodzi o mycie zębów co najmniej dwa razy dziennie, przez co najmniej dwie minuty i dwie kontrole u lekarza-stomatologa w ciągu roku. Na te kontrole powinniśmy zgłaszać się nie tylko wtedy, gdy ząb nas boli. Dzięki temu wizyty w gabinecie dentysty nie będą nam się kojarzyć nieprzyjemnie, z bólem - podkreśla profesor Marzena Dominiak. Stomatolodzy zauważają, że problem najczęściej dotyczy "szóstek", które najszybciej wyrzynają się i są najczęściej zaniedbywane.
Według lekarzy, wielu z nas nie wie, jak prawidłowo szczotkować zęby. Nie chodzi o szybkie szorowanie, to nie wystarczy. Problem jest od środka jamy ustnej i w przestrzeniach międzyzębowych, czasami zapominamy, że z boku też mamy zęby. Myjmy zęby z każdej strony: od policzka, od języka, zadbajmy o przestrzenie między zębami, a na koniec przepłukujmy jamę ustną specjalnym płynem. Warto mieć ze sobą gumę do żucia - wymienia szefowa Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego.
JAK PRAWIDŁOWO MYĆ ZĘBY? Zobacz film instruktażowy.
Przyzębie - czym jest?
Coraz większą rolę w dbaniu o zdrowie jamy ustnej odgrywają periodontolodzy, czyli specjaliści od chorób przyzębia. Z przyzębiem najczęściej kojarzymy dziąsła. Choroba przyzębia to dalszy etap zapalenia dziąseł. Dziąsła są jedną z czterech tkanek wchodzących w skład przyzębia. To jest ta tkanka, którą my widzimy. To, co jest głębiej, to tkanki, które zauważymy dopiero na zdjęciu radiologicznym. Zapalenie dziąseł to preludium, ale na szczęście jest procesem odwracalnym. Musimy tylko zareagować w porę i zidentyfikować czynniki ryzyka - tłumaczy profesor Renata Górska, przewodnicząca Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego, konsultant krajowy w dziedzinie periodontologii. Mamy możliwości leczenia zachowawczego, zatrzymania choroby oraz przy pomocy zabiegów chirurgicznych regeneracji tkanek przyzębia - dodaje. Periodontolodzy zaznaczają, że choroba przyzębia w powikłaniach miejscowych kończy się utratą uzębienia, a w powikłaniach ogólnoustrojowych oznacza wysiew bakterii do krwioobiegu, gdzie bakterie, jako mediatory zapalne, wpływają na różne organy wewnętrzne.
Brak higieny jamy ustnej? Problem pojawia się szybko
Przeprowadzono badania, w których studenci przez kilkanaście dni nie szczotkowali zębów. Od razu pojawiło się u nich zapalenie dziąseł - podkreśla profesor Renata Górska. Cechą charakterystyczną chorób przyzębia jest ruszanie się zębów. Może ono doprowadzić nawet do ich utraty, a potem do powikłań - dodaje. Periodontolodzy, czyli specjaliści od zdrowia przyzębia, zwracają uwagę, że każdy z nas powinien raz dziennie nitkować zęby, najlepiej wieczorem, i co najmniej dwa razy dziennie szczotkować je pastą. Nitkowanie to czyszczenie powierzchni międzyzębowych. Właśnie w tych przestrzeniach najczęściej dochodzi do ubytków próchnicowych i jednocześnie tam znajduje się brodawka międzyzębowa, a od niej zaczyna się cały proces zapalny - opisuje profesor Renata Górska.
Lekarze podkreślają też, że w profilaktyce chorób zębów, dziąseł i jamy ustnej ważną rolę odgrywa też dieta. Owoce kiwi, żurawina i zielona herbata, czosnek, cebula i ryby bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe to produkty, które dobrze działają na stan naszego przyzębia. Zdecydowanie gorzej działają produkty zawierające wiele węglowodanów, przez które szybciej mineralizuje się płytka nazębna - wymienia profesor Renata Górska, na podstawie najnowszych badań.
Próchnica a inne choroby
Specjaliści podkreślają, że chorobom przyzębia towarzyszą często inne problemy zdrowotne. Badania naukowe wykazały związek między chorobami przyzębia a problemami z sercem (dzieje się tak przez tworzenie płytki miażdżycowej), udarem mózgu, niską wagą urodzeniową dziecka, a nawet chorobą Alzheimera, Parkinsona i rakiem trzustki. Najczęściej popełnianym błędem jest nieprawidłowe i nieskuteczne szczotkowanie zębów oraz zbyt rzadkie wizyty u stomatologa - mówi profesor Renata Górska.
Ryzyko wystąpienia chorób przyzębia zwiększają palenie papierosów, nadwaga i otyłość. Badania pokazują, że choroba przyzębia występuje dużo rzadziej wśród Japończyków niż na przykład wśród mieszkańców Stanów Zjednoczonych. Można wytłumaczyć to tym, że Japończycy jedzą bardzo dużo ryb. To przekłada się na stan tkanek przyzębia. Amerykanów kojarzymy za to z sięganiem po produkty typu fast food i napoje gazowane, które na pewno nie są wskazane w przypadku profilaktyki chorób przyzębia - podkreśla profesor Renata Górska.