Przez epidemię nie wszystkie gabinety stomatologiczne są otwarte. Nasz ekspert stomatolog przygotował poradnik, jak sobie pomóc w domowych warunkach, gdy boli nas ząb, wyleciało nam z niego wypełnienie lub mamy stan zapalny dziąsła.
SPRAWDŹ LISTĘ DZIAŁAJĄCYCH GABINETÓW STOMATOLOGICZNYCH W CZASIE PANDEMII
Czy są takie problemy stomatologiczne w których wystarczy teleporada lub możemy sobie pomóc sami po konsultacji z lekarzem? Postaram się przedstawić Państwu kilka sytuacji w których wizyta u dentysty może być tymczasowo odroczona.
Ból zęba
Wydawałoby się, że ból zęba to ból zęba i tyle. A jedynym działaniem jest w takiej sytuacji leczenie zęba lub jego usunięcie. Nie jest to takie proste. W stomatologii wywiad jest równie ważny jak w medycynie rodzinnej. Jakie są rodzaje bólu i o czym świadczą?
1. Ból "na zimno" zazwyczaj jest to reakcja zęba żywego (bardzo rzadko martwego). W przypadku tego bólu ważne jest różnicowanie stopnia jego nasilenia (np. na skali 1-10), długości trwania (tylko w trakcie picia zimnego, utrzymuje się dłużej). Ważne są też objawy towarzyszące, np. ból podczas szczotkowania zębów, podczas nitkowania, ból "na ciepło".
Taki ból może świadczyć o:
· Nadwrażliwości - wystarczy stosować pastę znoszącą nadwrażliwość lub z dużym stężeniem fluoru
· Zapaleniu miazgi - konieczna jest wizyta u dentysty i leczenie kanałowe lub przynajmniej "otwarcie" takiego zęba
· Odsłonięciu szyjek zębowych - może to być związane z parafunkcjami (czyli zgrzytaniem i zaciskaniem zębów); w takim wypadku lekarz może zasugerować kontakt z rehabilitantem lub samodzielnie zalecić ćwiczenia przesyłając link do nich np. na youtube)
2. Ból "na ciepło", często przechodzący pod wpływem zimna jest jednoznaczną oznaką nieodwracalnego stanu zapalnego miazgi. W takim wypadku konieczna jest wizyta u dentysty i leczenie kanałowe (a w tym momencie jeśli nie ma możliwości pełnego leczenia kanałowego to przynajmniej "otwarcie zęba").
3. Ból "na słodkie" jest związany z powstaniem ubytku próchnicowego lub rozszczelnieniem wypełnienia (czyli powstaniem próchnicy we wcześniej leczonym zębie), które było wcześniej wykonane. Nieleczony ząb, który boli na słodkie powinien być opracowany i powinno być w nim założone przynajmniej wypełnienie tymczasowe.
4. Ból wieczorem, po położeniu się do łóżka - związany z zapaleniem miazgi lub z zaostrzeniem się przewlekłego stanu zapalnego w kości pod zębem wcześniej leczonym kanałowo. W wypadku
· Zapalenia miazgi - konieczna jest wizyta u dentysty i leczenie kanałowe lub przynajmniej "otwarcie" takiego zęba
· Zaostrzenia przewlekłego stanu zapalnego kości - można zastosować antybiotyk (e-recepta) i w późniejszym terminie wykonać ponowne leczenie kanałowe
5. Ból na nagryzanie. Może być związany z zaostrzeniem przewlekłego stanu zapalnego (ból w skali 1-10 na 7-8). Postępowanie jw.
6. Niezlokalizowany, rozlany, tępy ból - może świadczyć o zapaleniu miazgi (postępowanie jw.), zapaleniu brodawki międzyzębowej (konieczne dokładne oczyszczenie zęba i nitkowanie przestrzeni międzyzebowej) lub częściej jest związany z tzw. zaburzeniami czynnościowymi stawu skroniowo-żuchwowego. W takim wypadku lekarz może zalecić kontakt z rehabilitantem lub samodzielnie zalecić ćwiczenia przesyłając link do nich np. na youtube)
7. Ból poranny, po wstaniu z łóżka, związany ze sztywnością karku w większości związany z zaburzeniami czynnościowymi. Postępowanie jw.
8. Bol na dotyk (ból podczas szczotkowania/nitkowania) to najczęściej nadwrażliwość zęba. W takim wypadku lekarz po kontakcie telefonicznym zaleci pastę znoszącą nadwrażliwość lub z wysokim stężeniem fluoru.
Ból zęba u dziecka
W takim wypadku zawsze zalecam kontakt telefoniczny z dentystą, który zdecyduje o sposobnie postępowania.
Utrata wypełnienia
W przypadku utraty wypełnienia najważniejsza jest bardzo solidne oczyszczanie zębów z resztek pokarmowych. Po kontakcie telefonicznym i oglądnięciu zdjęcia (np. wykonanego telefonem komórkowym) dentysta może zalecić zakup dostępnego przez internet wypełnienia tymczasowego. W takim wypadku dentysta poinstruuje pacjenta jak prawidłowo oczyścić ząb i pouczy o sposobie założenia wypełnienia. W przypadku zastosowania takiego wypełnienia ważne jest aby je wymienić zaraz po ustaniu pandemii. Warto pamiętać, że takie wypełnienie może również wypaść w trakcie użytkowania.
Stan zapalny dziąsła
1. Nad rosnącym zębem (najczęściej trzecim zębem trzonowym, czyli tzw. zębem mądrości lub ósemką). W takiej sytuacji można się posiłkować lekami przeciwbólowymi (oczywiście jeśli nie jest się uczulonym na ich składniki i po przeczytaniu ulotki) lub, po konsultacji z lekarzem, płukankami (np. dentosept, preparat z chlorheksydyną lub roztwór aspiryny)
2. Nadżerka, afta. W takiej sytuacji zalecane jest stosowanie żeli/past stomatologicznych dostępnych w aptece.
Urazy zębów u dziecka
W standardowych warunkach przed wizytą u dentysty zalecam rodzicom dziecka wykonanie zdjęć zęba/dziąsła (np. aparatem w telefonie komórkowym) i przyniesienie ich na wizytę (zawsze istnieje ryzyko braku współpracy dziecka). W obecnej sytuacji zalecam przesłanie tych zdjęć do dentysty w ramach teleporady/telekonsultacji. Podczas takiej konsultacji dentysta poprosi rodziców o ocenę stopnia rozchwiania zęba i zdecyduje czy konieczna jest wizyta w gabinecie. Postępowanie w takim wypadku zależy od wieku dziecka, tego czy ząb się rusza, jak dużo zęba jest odłamane, itp.
Urazy zębów u dorosłych
W przypadku urazu zębów u dorosłych w chwili obecnej zalecam postępowanie takie jak u dziecka.
Chciałam podkreślić konieczność konsultacji lekarskiej przed podjęciem jakiegokolwiek leczenia, ponieważ poprzez umiejętne przeprowadzenie wywiadu z dużą pewnością będzie on mógł zaproponować tymczasowe leczenie. Proszę nie stosować żadnej z tych metod bez konsultacji z lekarzem stomatologiem. Powyżej podane rady mają pomóc Państwu TYLKO w czasie pandemii. Po przywróceniu normalnej pracy gabinetów konieczna jest wizyta u stomatologa, ponieważ nieleczone zęby i zmiany w jamie ustnej mogą doprowadzić do niebezpiecznych skutków ogólnoustrojowych (tzw. choroba odogniskowa).