Zdarza się, że pomimo braku problemów ze wzrokiem w ciągu dnia, wieczorem jakość widzenia zaczyna stopniowo się pogarszać. Ślepota zmierzchowa, znana również jako nyktalopia to stan, w którym osoba ma trudności z widzeniem w warunkach słabego oświetlenia lub w nocy. Jest to objaw, który może wskazywać na różne problemy ze wzrokiem lub schorzenia.
Nieco gorsze widzenie po zmroku jest najczęściej zupełnie naturalnym objawem. Nasz wzrok jest przystosowany do większej efektywności w ciągu dnia i odpoczynku wieczorem. Dlatego w godzinach nocnych widzenie nie jest tak dokładne jak w świetle dziennym. Wynika to przede wszystkim z tego, że różnica między kolorami poszczególnych przedmiotów po zmroku jest mała, co utrudnia wyodrębnienie ich z tła.
Przyczyny ślepoty zmierzchowej
- Przyczyną ślepoty zmierzchowej może być niedobór witaminy A, która jest niezbędna do produkcji rodopsyny, pigmentu w siatkówce oka, który jest kluczowy dla widzenia w nocy. Niedobór tej witaminy może prowadzić do nyktalopii.
- Retinitis pigmentosa jest to dziedziczna choroba degeneracyjna siatkówki, która prowadzi do postępującej utraty wzroku, w tym również trudności z widzeniem w nocy. Jest ona najczęstszym pierwszym objawem pogorszenie widzenia zmierzchowego.
- Zaćma, czyli mętność soczewki oka może pogorszyć widzenie w warunkach słabego oświetlenia.
- Keratokonus, czyli stożkowate zniekształcenie rogówki może wpływać na jakość widzenia, zwłaszcza w nocy.
- Cukrzyca, diabetopatia siatkówki, powikłanie cukrzycy, może powodować problemy z widzeniem w nocy.
- Niektóre leki mogą również wpływać na zdolność widzenia w nocy.
Gorsze widzenie może być jednak również przyczyną poważniejszych schorzeń, takich jak zaćma, jaskra czy ślepota zmierzchowa, jednak najczęściej słabsze widzenie przy małym oświetleniu jest oznaką krótkowzroczności. Skumulowanie tej wady wzroku z naturalną skłonnością do pogarszającego się spostrzegania po zmroku może bardzo utrudniać wykonywanie zwykłych codziennych czynności.
Osoby z krótkowzrocznością bardziej intensywnie odczuwają trudności wynikające z nastania ciemności. Pogorszenie widzenia wieczornego połączone z wadą wzroku jest szczególnie niebezpieczne dla kierowców, którzy w warunkach zmniejszonego kontrastu między obiektami, a tłem mogą nie dostrzegać niektórych obiektów na drodze. - wyjaśnia Piotr Toczołowski z Centrum Okulistycznego Nowy Wzrok.
W przypadku pogorszenia widzenia zmierzchowego konieczne jest badanie pola widzenia i dna oka. Wtedy można określić gdzie leży problem.
Okulary mogą nie pomóc
Konieczność noszenia okularów może okazać się niezbyt komfortowym rozwiązaniem. W szczególności dla kierowców, którzy muszą przyzwyczaić się do pola dobrego widzenia ograniczonego oprawkami szkieł. Może się też zdarzyć, że po zmierzchu osobie z wadą wzroku będą potrzebne nieco inne szkła, niż w ciągu dnia.
Okulistyka proponuje jednak rozwiązania, które pozwalają pożegnać się z okularami w ciągu dnia. Dzięki zakładaniu na noc specjalnych soczewek ortokeratologicznych, które w trakcie snu nadają rogówce odpowiedni kształt, w ciągu dnia możemy widzieć prawidłowo bez wspomagania się okularami.
Nie jest to proces nieodwracalny, po odstawieniu takich soczewek, oko powraca do własnego kształtu. Tę metodę można z powodzeniem stosować do korekcji krótkowzroczności i astygmatyzmu.
Zapobiegać ślepocie zmierzchowej może zbilansowana dieta, spożywanie odpowiednich ilości witaminy A oraz innych składników odżywczych.
Regularne badania wzroku, unikanie stresu. Noszenie okularów przeciwsłonecznych w jasnym świetle oraz ochrona oczu przed urazami mogą pomóc w utrzymaniu zdrowia oczu.
Pogorszone widzenie zmierzchowe może mieć różne przyczyny. Pamiętajmy o tym, aby nie lekceważyć pierwszych oznak i regularnie odwiedzać specjalistów. Dzięki temu nie przegapimy momentu, w którym powinniśmy zacząć szczególnie dbać o wzrok.