Jak widzą osoby z wadami wzroku? [Wizualizacja]

Z roku na rok rośnie liczba osób, które borykają się z wadami wzroku. Przede wszystkim dotyczy to krótkowzroczności. Poza tym, problemem jest dalekowzroczność, astygmatyzm czy “leniwe oko”. Jak widzą osoby z wadami wzroku, jakie są ich przyczyny, a także jak można sobie z nimi poradzić - na te pytania odpowiada ekspertka portalu „Twoje Zdrowie”.

Krótkowzroczność (miopia)

Krótkowzroczność spowodowana jest najczęściej przez tzw. długie oko. W efekcie promienie światła zbiegają się przed siatkówką, co pogarsza widzenie do dali i rozmazywanie obiektów znajdujących daleko od patrzącego. Wówczas bardzo często pacjenci próbują zniwelować tę niedogodność poprzez marszczenie brwi lub mrużenie. W przypadku dzieci dodatkowo mogą pojawić się bóle i zawroty głowy, łzawienie oczu, zapalenie spojówek oraz uczucie chronicznego zmęczenia. Rodzice powinni zwrócić także uwagę na takie sytuacje, jak częste potykanie się, kłopoty z prawidłową oceną odległości i utrzymaniem równowagi; nienaturalne; zasłanianie jednego oka, by widzieć wyraźnie; podchodzenie blisko do telewizora; nadmierne pochylanie się nad tekstem; brzydki charakter pisma; czy problemy z koncentracją i brak widzenia przestrzennego - wymienia lek. okulista Justyna Krowicka.

Wśród przyczyn krótkowzroczności specjaliści wskazują czynniki genetyczne (ryzyko wystąpienia krótkowzroczności u dzieci w sytuacji, gdy u obojga rodziców zdiagnozowano tę wadę, wzrasta nawet trzykrotnie) oraz czynniki środowiskowe (w tym obecny styl życia i długotrwałe korzystanie z urządzeń elektronicznych, a także związane z nim nadmierna praca do bliży).

Przebywanie w sztucznym oświetleniu i praca w bliskiej odległości od komputera zwiększa ryzyko wystąpienia krótkowzroczności. Warto pamiętać o kilku zasadach: podczas pracy przy komputerze źródło rozproszonego światła instalujemy min. 70 cm od monitora, a biurko ustawiamy tak, by siedzieć tyłem do okna, a co pół godziny robimy sobie przerwy w pracy, które przeznaczamy na "relaksowanie" oczu (np. poprzez patrzenie w dal). Warto także nawilżać oczy kroplami uzupełniającymi łzy. Szczególnie wtedy, kiedy mamy uczucie piasku w oku, nadmiernego zmęczenia lub naszego oko jest zaczerwienione. Ważne jest w końcu regularne, 2-3 godz. dziennie, przebywanie na świeżym powietrzu bez telefonu w ręce. Wówczas naturalnie patrzymy w dal, udowodniono też, że światło naturalne jest najważniejszym elementem w zapobieganiu rozwojowi krótkowzroczności - okulistka.

W profilaktyce ważne są regularne wizyty u okulisty, a dzięki odpowiedniej korekcji lub metodom farmakologicznym można zatrzymać postępującą krótkowzroczność.

Dalekowzroczność (hypermetropia)

Przyczyną dalekowzroczności jest fakt, że promienie światła zbiegają się za siatkówką, tworząc rozmazany obraz. Pacjent nie widzi dobrze ani do dali ani z bliskiej odległości. To wada, która w początkowej fazie jest wręcz niezauważalna. Przyczyną powstania wady jest dziedziczenie. Wada często diagnozowana jest u dzieci, bo chociaż może ona być związana z rozwojem i kształtowaniem się gałki ocznej oraz całego układu optycznego, to z czasem powinna się zmniejszyć. To na co rodzice powinni zwrócić uwagę to m.in. problem z czytaniem i rozumieniem czytanego tekstu, np. omijanie jego fragmentów, łączenie słów, mylenie liter, czy używanie palca do wskazywania czytanego tekstu. Poza tym może pojawić się problem z uwagą, pisaniem pomiędzy liniami; czy wykonaniem zadań na czas. Nawracające stany zapalne spojówek także mogą świadczyć o dalekowzroczności. W przypadku osób dorosłych może ona być spowodowana cukrzycą, która wpływa na uszkodzenie naczyń krwionośnych. Jednocześnie wraz z wiekiem spada zdolność oka do akomodacji, czyli możliwości dopasowania się oka do oglądanych przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach przed nami - tłumaczy lek. okulista Justyna Krowicka.

Warto zaznaczyć, że nadwzroczność wiąże się z istotnym ryzykiem pojawienia się zeza zbieżnego i/lub niedowidzenia.

Astygmatyzm (niezborność)

Astygmatyzm często występuje jako wada połączona z krótkowzrocznością lub dalekowzrocznością. Jednak wada ta może również wystąpić oddzielnie. To powszechna wada wzroku.

Przyczyną astygmatyzmu jest nieregularne zakrzywienie rogówki lub kształtu soczewki. Z tego powodu promienie światła nie skupiają się w jednym ognisku, jak ma to miejsce w przypadku zdrowego widzenia bez wady dioptrycznej. Astygmatyzm przejawia się mglistym, pochylonym lub niewyraźnym widzeniem niezależnie od odległości. Osoby zmagające się z astygmatyzmem gorzej mogą widzieć także o zmierzchu oraz w nocy. Spowodowane jest to tym, że w oku o nieprawidłowej refrakcji promienie świetlne nie załamują się w odpowiedni sposób. Astygmatyk, patrząc w nocy np. na światła reflektorów samochodowych, widzi rozmazany obraz. Wśród innych czynników, które mogą być związane z astygmatyzmem, wskazuje się bóle oczu, zmęczenie, tarcie i mrużenie oczu. Trudność z czytaniem, zaburzenia poczucia przestrzeni, czy widzenie linii prostych, jako krzywych - opisuje specjalistka.

Wśród czynników, które wpływają na pojawienie się astygmatyzmu, wskazuje się przyczyny genetyczne, wady anatomiczne i zwyrodnienia. Nabyty astygmatyzm często pojawia się również w wyniku uszkodzeń mechanicznych np. urazu rogówki lub soczewki oka, a także przez powstanie ran bądź blizn.

Sposobami na korygowanie krótkowzroczności, dalekowzroczności i astygmatyzmu są okulary, soczewki kontaktowe, a u osób o ustabilizowanej wadzie metody laserowe, po spełnieniu ściśle określonych warunków.

Amblyopia czyli "leniwe oko"

Ta wada wzroku, spowodowana niedostatecznym rozwojem wzroku, zapobieganie jej może odbyć się jedynie w dzieciństwie. Później leczenie i operacja nie usuwają problemu, a wada staje się problemem na całe życie. Dlatego niezbędna jest współpraca i wytrwałość nie tylko dziecka, ale przede wszystkim rodziców i ekspertów - mówi ordynator kliniki Gemini w Ostrawie.