Profilaktyka antynowotworowa jest dziś tematem naszego środowego cyklu „Twoje Zdrowie w Faktach RMF FM”. W tym tygodniu odwiedzamy Dolnośląskie Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii we Wrocławiu. O tym, co powinniśmy robić by ustrzec się przed rakiem rozmawiamy z onkologiem doktorem Piotr Hudźcem i specjalistą onkologii klinicznej Izabeląa Dębicką.
Profilaktyka antynowotworowa to między innymi badania. Zanim zrobimy tomografię, kolonoskopię czy gastroskopię warto wykonać badanie kału na krew utajoną - przekonuje doktor Piotr Hudziec z Dolnośląskiego Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii we Wrocławiu.
Taki test można kupić w każdej aptece. I w zasadzie każdy Polak niezależnie od wieku powinien taki test zrobić, a mając dodatni wynik zgłosić się do lekarza - podkreśla doktor Hudziec.
Ogólnie Polacy nadal zachowują się tak jakby nowotworów nie było. Wystarczy odpowiedzieć sobie na pytanie kiedy ostatnio pomyśleliśmy, żeby zrobić sobie jakieś badanie i sprawdzić, co mamy w środku. Odpowiedź może być lekko przerażającadr Piotr Hudziec, onkolog
Specjaliści podkreślają, że profilaktyka jest najważniejsza, bo tylko nowotwór wcześnie wykryty ma szanse być całkowicie wyleczony. Na profilaktykę składają się także aktywny tryb życia, dobre odżywianie i brak nałogów.
Jakie nowotwory są obecnie najgroźniejsze?
Wśród najgroźniejszych nowotworów nadal wymieniany jest rak płuc. W przypadku ponad 60 procent pacjentów jest on wykrywany w zaawansowanym stadium, wtedy kiedy trudno mówić już o szansie na wyleczenie. Doktor Piotr Hudziec z Dolnośląskiego Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii we Wrocławiu zwraca też uwagę na to, że coraz więcej jest nowotworów układu pokarmowego.
Bo zmieniają się nawyki żywieniowe Polaków. Przeszliśmy na dietę fastfoodową i to niesie ze sobą większe ryzyko zachorowań właśnie na nowotwory przewodu pokarmowego - tłumaczy doktor Hudziec.
Onkolog dodaje, że wśród kobiet nadal bardzo dużym zagrożeniem są rak piersi i nowotwory narządu rodnego.
Czy rak jest dziedziczny?
Geny, które dziedziczymy odpowiadają jedynie za około 5 procent nowotworów - mówi lekarz onkolog Izabella Dębicka z Dolnośląskiego Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii we Wrocławiu.
Są nowotwory, które są bardziej zależne od tych czynników genetycznych typu rak piersi, rak jajnika. Wtedy powinniśmy się badać. Badania genetyczne są bardzo ważne, ale jesteśmy w stanie znacznie bardziej zredukować ryzyko nowotworów zmieniając swój tryb życia - dietę, nałogi, nawyki. W to wchodzi nawet dobre wysypianie się. Powinniśmy spać 7-8 godzinlek. Izabella Dębicka, onkolog
Jak zmniejszyć ryzyko?
Lekarz onkolog Izabella Dębicka z Dolnośląskiego Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii we Wrocławiu podkreśla, że podstawą, by zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka są dieta i aktywny tryb życia.
O aktywności mówimy wtedy jeżeli trwa ona co najmniej 30 minut dziennie przez 5 dni w tygodniu - zaznacza lekarz.
Co ciekawe badania wykazały, że w lepszej sytuacji od osób bez nadwagi i nie mających aktywności, są osoby z nadwagą mające ruch.
Jeśli chodzi o dietę najlepsza jest dieta śródziemnomorska. Musi być urozmaicona w dużo warzyw i owoców. Powinniśmy spożywać mało soli i nie jeść pokarmów z dużą ilością konserwantów.
Do powstawania nowotworów przyczynia się też siedzący tryb życia. Z kolei alkohol jest przyczyną od 2 do 4 procent zachorowań na raka na świecie. Często idzie on w parze z paleniem papierosów. Według szacunków tytoń powoduje nowotwory złośliwe płuc u od 83 do 94 procent mężczyzn.
Zdaniem specjalistów ważnym elementem profilaktyki są też szczepienia na HPV. Często nosicielami są mężczyźni. Więc należy szczepić zarówno chłopców jak i dziewczyny. Wirus HPV potrafi wywoływać nowotwory głowy i szyi - mówi onkolog Izabella Dębicka
Kiedy się badać?
Skończenie 40 lat, to w tym przypadku ważny moment - uważa doktor Piotr Hudziec z Dolnośląskiego Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii we Wrocławiu.
To jest ten wiek kiedy trzeba się badać. Robić testy na krew utajoną, a później jest kolonoskopia - podkreśla doktor.
Powyżej 50 lat każdy mężczyzna musi brać pod uwagę, że czyha za rogiem nowotwór prostaty. Kobiety przede wszystkim powinny badać się pod kontem jelita grubego jak mężczyźni, ale też w ich przypadku chodzi o badania piersi. Tu okres menopauzalny zaczyna być okresem bardzo ważnym - podkreśla doktor Hudziec.