Pakiet onkologiczny - co się za tym kryje?

1 stycznia 2015 ma zacząć obowiązywać tzw. pakiet onkologiczny. Zakłada on, że lekarze podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) będą mieli poszerzony katalog badań diagnostycznych, które mogą zlecić po to, aby szybciej wykrywać choroby nowotworowe. Zgodnie z tymi przepisami lekarze POZ mają zakładać pacjentom z podejrzeniem nowotworu Karty Pacjenta Onkologicznego, uprawniające ich do szybkiej ścieżki diagnostyki i terapii onkologicznej bez limitów. Po zakończeniu leczenia onkologicznego pacjenci mają wracać pod opiekę lekarzy POZ. Pakiet budzi jednak sprzeciw części lekarzy. Na czym mają polegać zmiany?

Według Naczelnej Rady Lekarskiej wejście w życie pakietu onkologicznego grozi destabilizacją całego systemu ochrony zdrowia. W ubiegłym tygodniu w apelu do premier Ewy Kopacz opublikowanym w piątek na stronie internetowej NRL zwrócił się o wstrzymanie wejścia w życie tych przepisów. "Naczelna Rada Lekarska, biorąc pod uwagę opinie licznych środowisk specjalistycznych stwierdza, że wejście 1 stycznia 2015 r. w życie tzw. pakietu onkologicznego grozi destabilizacją całego systemu ochrony zdrowia. W konsekwencji, nie poprawiając sytuacji pacjentów onkologicznych może istotnie pogorszyć szanse leczenia pozostałych chorych" - napisano w apelu.

Co znalazło się w pakiecie?

Zgodnie z założeniami pakietu, jeśli lekarz POZ będzie podejrzewał, iż pacjent może mieć nowotwór, skieruje pacjenta do specjalisty właściwego ze względu na umiejscowienie nowotworu lub do onkologa. W tym celu lekarz POZ wystawi pacjentowi kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego.

Kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego będzie mógł wydać także lekarz specjalista w poradni ambulatoryjnej, jeśli zdiagnozuje nowotwór złośliwy u pacjenta, którego leczy. Pacjent może otrzymać kartę także w szpitalu - jeśli w wyniku hospitalizacji (nawet niezwiązanej z chorobą nowotworową) zostanie u niego wykryty nowotwór złośliwy. W takim przypadku warunkiem wydania karty będzie potwierdzenie diagnozy. Kartę otrzyma także pacjent hospitalizowany z powodu nowotworu.

Kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego mogą otrzymać również pacjenci z chorobą nowotworową, którzy rozpoczęli leczenie przed 1 stycznia 2015 r. W ich przypadku kartę będzie wystawiał lekarz prowadzący leczenie w szpitalu.

W karcie diagnostyki i leczenia onkologicznego znajdzie się m.in. wykaz badań diagnostycznych, które zostały wykonane pacjentowi, diagnoza, a w przypadku rozpoznania nowotworowego również informacja o stopniu zaawansowania choroby oraz plan leczenia. Karta będzie własnością pacjenta.

Pacjent, który otrzyma kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego, powinien zgłosić się do lekarza specjalisty. Od momentu, gdy pacjent zostanie wpisany na listę osób oczekujących na konsultację specjalisty, do postawienia diagnozy nie powinno minąć więcej niż 9 tygodni.

W czasie pierwszych 5 tygodni pacjent będzie czekał na wizytę u lekarza specjalisty - maksymalnie 2 tygodnie - oraz wykonane zostaną badania zlecone przez lekarza specjalistę w ramach diagnostyki wstępnej (na podstawie tych badań lekarz potwierdzi lub wykluczy chorobę nowotworową u pacjenta).

W czasie kolejnych 4 tygodni pacjent wykona badania zlecone przez lekarza specjalistę w ramach diagnostyki pogłębionej. Na ich podstawie lekarz określi stopień zaawansowania choroby.

Przewidziano jeden dodatkowy tydzień na rozpoczęcie diagnostyki pogłębionej. Jest to czas na organizację przejścia pacjenta z jednej placówki ochrony zdrowia do drugiej, jeśli okaże się, że diagnostyka tego wymaga.

Docelowo czas od zgłoszenia się pacjenta do specjalisty do rozpoznania nowotworu będzie wynosił 7 tygodni. W okresie przejściowym będzie to 9 tygodni (w 2015 r.) i 8 tygodni (w 2016 r.). Termin 7 tygodni na wykonanie diagnostyki onkologicznej zacznie obowiązywać od 2017 r.

W ciągu dwóch tygodni od zgłoszenia się pacjenta do szpitala, zbierze się konsylium - wielodyscyplinarny zespół specjalistów, który opracuje plan leczenia. W składzie zespołu specjalistów muszą się znaleźć specjaliści:
- onkologii i hematologii dziecięcej - jeśli pacjentem będzie dziecko, hematologii - w przypadku leczenia nowotworów krwi lub układu chłonnego lub onkolog kliniczny - w pozostałych przypadkach;
- radioterapii lub radioterapii onkologicznej lub medycyny nuklearnej - w przypadku nowotworów leczonych z wykorzystaniem medycyny nuklearnej;
- chirurgii onkologicznej lub ogólnej lub w innej dziedzinie zabiegowej odpowiedniej dla danego rodzaju lub umiejscowienia nowotworu (nie dotyczy to nowotworów krwi lub układu chłonnego), a w przypadku leczenia dzieci - chirurgii dziecięcej;
- rentgenodiagnostyki lub radiologii lub radiodiagnostyki lub radiologii i diagnostyki obrazowej.

W konsylium będą mogły uczestniczyć także inne osoby, między innymi: pielęgniarka, psycholog albo inny pracownik medyczny.

Zespół specjalistów będzie konsultował wyniki badań pacjenta i na tej podstawie zakwalifikuje go do właściwego leczenia.

Główne zadania konsylium to kwalifikacja pacjenta do leczenia zabiegowego, chemioterapii lub radioterapii; ustalenie planu leczenia; ustalenie rodzajów terapii, które będą stosowane; wybór koordynatora leczenia.

Po określeniu ścieżki postępowania terapeutycznego konsylium wyznaczy koordynatora. Będzie on nadzorował proces leczenia pacjenta onkologicznego. Jego głównym zadaniem będzie zapewnienie przepływu informacji na wszystkich etapach terapii.

Koordynator będzie towarzyszył pacjentowi aż do zakończenia leczenia. Następnie pacjent (wraz z dokumentacją i zaleceniami) przejdzie pod opiekę lekarza specjalisty. Jeśli jego stan zdrowia się nie pogorszy i potwierdzą to wyniki badań, pacjent - z programem opieki długofalowej - zostanie skierowany do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), który ponownie stanie się jego lekarzem prowadzącym.

^{Oprac. na podstawie pakietonkologiczny.gov.pl.}

^(mpw)