W sezonie letnim odnotowuje się najwięcej przypadków tężca. Zakazić możemy się przez zwykłe skaleczenie. Jeśli nie zostaliśmy zaszczepieni, przebieg choroby może być dramatyczny.
Tężec jest chorobą zakaźną układu nerwowego wywoływaną przez toksynę produkowaną przez beztlenową bakterię Clostridium tetani. Laseczki tężca występują powszechnie w glebie, kurzu, wodzie oraz w przewodach pokarmowych zwierząt.
Jakie są objawy tężca?
Pierwsze objawy tężca pojawiają się zwykle po 3-14 dniach od zakażenia. Początkowo chory odczuwa niepokój, bóle głowy, sztywność mięśni karku. Może też wystąpić trudność ze snem i uczucie rozbicia. Szybko jednak pojawiają się bardziej charakterystyczne symptomy.
Najpierw rozwija się szczękościsk (trismus) - chory nie może otworzyć ust z powodu skurczu mięśni żwaczy. Występuje też tzw. uśmiech sardoniczny - mimowolny grymas wywołany przez skurcz mięśni twarzy.
Dalej dochodzi do postępującej sztywności i bolesnych skurczów kolejnych grup mięśni: szyi, grzbietu, brzucha i kończyn. Charakterystyczne jest "prężenie" ciała (opistotonus ) - silny toniczny skurcz mięśni pleców powoduje wygięcie ciała łukowato do tyłu.
W ciężkim tężcu dochodzi do porażenia mięśni oddechowych i zaburzeń układu autonomicznego (wahania ciśnienia krwi, tachykardia), co prowadzi do ostrej niewydolności oddechowej i krążeniowej.
Typowy obraz kliniczny tężca jest dramatyczny - nie bez powodu dawniej nazywano go "śmiertelnym uśmiechem". Bez intensywnego leczenia choroba ta niemal zawsze kończy się zgonem.
Jak zapobiegać tężcowi?
Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania tężcowi jest szczepienie, które w Polsce jest obowiązkowe - znajduje się w kalendarzu szczepień ochronnych.
Szczepionkę w postaci preparatów skojarzonych (chroniących jednocześnie przed błonicą, tężcem i krztuścem - DTP lub DTaP) podaje się w schemacie kilku dawek w pierwszym roku życia, następnie dawek przypominających w wieku przedszkolnym i szkolnym.
Ostatnia dawka obowiązkowa przewidziana jest u nastolatków w 19. roku życia. Odporność poszczepienna nie trwa jednak dożywotnio - z czasem stężenie przeciwciał przeciw tężcowi obniża się. Dlatego zaleca się, by każdy dorosły przyjmował dawkę przypominającą co 10 lat. Niestety, wiele osób o tym nie pamięta.
źrdóło: zdrowie.pap.pl