Obie szczepionki - firm Moderna oraz BioNTech i Pfizer - dostępne na europejskim rynku wykorzystują metodę opartą na mRNA wirusa. Choć ich działanie jest podobne, to sposób postępowania z oboma preparatami jest inny. Różnice dotyczą czasu szczepienia, temperatury, w której mogą być trzymane substancje i okresu ich przechowywania.
Jak działają szczepionki?
Obie firmy (Moderna oraz BioNTech i Pfizer) wykorzystały w badaniach nad szczepionką metodę opartą na mRNA wirusa. Zwykle szczepionka zawiera fragment wirusa (atenuowany, czyli niezaraźliwy), w tym przypadku wykorzystano fragment mRNA, zawierający informację o białku wirusa, które organizm musi zneutralizować.
Ten rodzaj szczepionki zawiera część instrukcji, na podstawie których organizm produkuje nieszkodliwe fragmenty wirusa, które są wykorzystywane do wytworzenia reakcji immunologicznej w celu uniknięcia choroby lub jej zwalczenia.
Po podaniu szczepionki danej osobie, komórki w jej ciele zapoznają się z otrzymanymi instrukcjami genetycznymi i wytwarzają białko szczytowe - białko na zewnętrznej powierzchni wirusa, które pozwala wirusowi dostać się do komórek organizmu i wywołać chorobę. Układ odpornościowy danej osoby rozpoznaje, że to obce białko nie powinno znajdować się w organizmie i reaguje na nie, wytwarzając naturalną ochronę: przeciwciała i limfocyty T. Dzięki temu, jeśli faktycznie będziemy mieli kontakt z wirusem, nasz organizm rozpozna obce białko i zacznie produkować przeciwciała, które uniemożliwią namnażanie się wirusa i ochronią nas przed chorobą.
Czym się różni szczepionka Moderny od tej BioNTech i Pfizer?
Szczepionki różnią się jednak pod względem sposobu ich przechowywania i dystrybucji. Preparat firmy Moderna może być przechowywany w wyższej temperaturze. Wystarczy -15 stopni Celsjusza. W przypadku preparatu firmy Pfizer - musi być to -70 stopni. Kolejna różnica dotyczy tego, co dzieje się po rozmrożeniu szczepionki. W przypadku zatwierdzonej właśnie szczepionki firmy Moderna - można ją przechowywać w lodówce przez miesiąc. Stosowany teraz preparat firmy Pfizer trzeba wykorzystać w ciągu maksymalnie pięciu dni.
Jest także różnica ze strony pacjenta. W przypadku preparatu firmy Pfizer między podaniem pierwszej i drugiej dawki muszą minąć trzy tygodnie. A w przypadku szczepionki firmy Moderna - cztery.
Pochodzenie szczepionek
Pierwszym preparatem dopuszczonym na europejski rynek była szczepionka firmy Pfizer. W środę Komisja Europejska zdecydowała o dopuszczeniu do obrotu szczepionki przeciwko Covid-19 firmy Moderna - poinformowała przewodnicząca KE Ursula von der Leyen. Nowa szczepionka otrzymała pozytywną opinię naukową od Europejskiej Agencji Leków (EMA), przygotowaną w oparciu o dogłębną analizę bezpieczeństwa, skuteczności i jakości tej szczepionki.
Moderna dostarczy w okresie od pierwszego do trzeciego kwartału 2021 r. łącznie 160 mln dawek szczepionki. Przedsiębiorstwa BioNTech i Pfizer, producenci pierwszej szczepionki, która została dopuszczona do obrotu w UE - co miało miejsce 21 grudnia 2020 r. - dostarczą łącznie 300 mln dawek.
Moderna to amerykańskie przedsiębiorstwo biotechnologiczne, założone w 2010 roku, którego siedziba mieści się w Cambridge w Massachusetts.
BioNTech SE - niemieckie przedsiębiorstwo biotechnologiczne założone w 2008 roku, działa na polu immunoterapii i zajmuje się opracowywaniem metod leczenia w walce z rakiem. Z kolei Pfizer Inc. to koncern farmaceutyczny z siedzibą w Nowym Jorku. Założony w 1849 roku przez Amerykanów niemieckiego pochodzenia.
Rodzaje szczepionek
Wśród opracowywanych rodzajów szczepionek przeciw COVID-19 stosowane są technologie dobrze znane i od lat stosowane na rynku, jak szczepionki podjednostkowe z adiuwantami, preparaty zawierające osłabionego wirusa, szczepionki z cząstkami wirusopodobnymi oraz innowacyjne technologie, wcześniej niestosowane jeszcze u ludzi na szerszą skalę lub stosowane w ograniczonym zakresie, tj. szczepionki zawierające mRNA koronawirusa SARS-CoV-2 oraz szczepionki wektorowe. Nad szczepionką mRNA oprócz wymienionych pracuje jeszcze firma CurVac.
Szczepionki wektorowe składają się z niezdolnego do replikacji wirusa (np. adenowirusa zwierzęcego), do którego wbudowany jest gen kodujący informację genetyczną o syntezie białka S (kolca) SARS-CoV-2. Na tym wzorcu oparty jest preparat firmy Astra Zeneca, który powstał we współpracy z Uniwersytetem Oksfordzkim i szczepionka firmy Johnson&Johnson. Szczepionka podjednostkowa zawiera oczyszczone białko S (kolca) SARS-CoV-2 lub fragment białka. Opracowuje ją firma Sanofi-GSK.