Choroba ta polega na napadowych bólach połowy twarzy, które opisywane są niekiedy, jako najsilniejsze spośród tych, jakie towarzyszą innym schorzeniom. „Napady bólów mogą pojawiać się z różną częstością, a prowokować wystąpienie bólu może wiatr, zimno oraz gorące, zimne, kwaśne i ostre posiłki lub napoje” – wyjaśnia neurochirurg prof. Mirosław Ząbek.
Neuralgia nerwu trójdzielnego jest chorobą neurologiczną występującą u 15 osób na 100 tys. mieszkańców. Pojawia się ona najczęściej pomiędzy 40. a 60 rokiem życia i dwukrotnie częściej występuje u kobiet. Dotyka jedną na 6 tysięcy osób, jednak ból towarzyszący choremu jest jednym z najsilniejszych jakich doświadczają pacjenci. W większości przypadków występuje po jednej stronie twarzy.
Przyczyny neuralgii
Najczęstszą przyczyną neuralgii jest konflikt naczyniowo-nerwowy, co oznacza że w bezpośrednim sąsiedztwie nerwu trójdzielnego przebiega naczynie, które na przestrzeni czasu prowadzi do uszkodzenia osłonki mielinowej nerwu czemu przypisuje się wystąpienie bólów twarzy - tłumaczy neurochirurg prof. Mirosław Ząbek.
Inną przyczyną neuralgii może być stwardnienie rozsiane albo obecność guza, który uciska nerw trójdzielny.
Leczenie farmaceutyczne i chirurgiczne
W farmakologicznym leczeniu neuralgii stosowane są leki przeciwpadaczkowe, takie jak karbamazepina czy kwas walproinowy. Niestety wciąż jeszcze leczenie tej jednostki chorobowej zaczyna się od ekstrakcji zębów, bowiem niektórzy z lekarzy w chorobie uzębienia doszukują się przyczyny występowania bólu.
Jest również wiele metod chirurgicznego leczenia neuralgii, jednak decyzję o ich zastosowaniu poprzedzić powinna dokładana diagnostyka rezonansem magnetycznym. Ważne jest aby stwierdzić czy u pacjenta nie występuje opisany wcześniej konflikt naczyniowo-nerwowy. Skuteczność dla wszystkich metod chirurgicznych wynosi od 74-94 proc. Nawet dobry wynik leczenia potrafi na przestrzeni kilku lat ustąpić i dotyczy to przynajmniej kilkunastu procent pacjentów - mówi neurochirurg.
Podstawową metodą leczenia chirurgicznego w przypadku stwierdzenia konfliktu naczyniowego jest mikrodekompresja naczyniowa. Operacja ta polega na otwarciu w znieczuleniu ogólnym tylnej jamy czaszki i przy zastosowaniu różnych materiałów odizolowania naczynia od nerwu trójdzielnego. Jest to jednak poważna operacja neurochirurgiczna na mózgu której, choć w niewielkiej ilości przypadków, mogą towarzyszyć różne powikłania neurologiczne - zaznacza specjalista.
Metody nieinwazyjne
Metodą nieinwazyjnego leczenia jest zastosowanie radiochirurgii Gamma Knife. Leczenie takie polega na umocowaniu do głowy chorego ramy stereotaktycznej, z którą w dalszym etapie wykonuje się badanie rezonansu magnetycznego. Rama ta, będąca stałym punktem odniesienia do struktur wewnątrzczaszkowych, pozwala na wykonanie planu napromieniania. Wykonuje się go stosując odpowiednie oprogramowanie za pomocą, którego umieszcza się na przebiegu nerwu trójdzielnego planowany obszar napromieniania. Leczenie kończy się przejściem chorego do aparatu Gamma Knife, gdzie 192 promienie niosące dużą dawkę energii jonizującej napromieniają nerw trójdzielny. Bóle ustępują zazwyczaj w ciągu dwóch miesięcy - opisuje prof. Ząbek, który najbardziej rekomenduje terapię ze względu na znikomą ilość powikłań. Leczenie tą metodą odbywa się w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia m.in. w Warszawie.
Inną, choć rzadziej stosowaną techniką jest termokoagulacja w zwoju Gassera, z którego wychodzą 3 gałęzie nerwu do czoła, policzka i brody. Metoda ta polega na wprowadzeniu długiej igły przez struktury czaszkowe do tego zwoju i wykonaniu koagulacji z użyciem temperatury 70-75 stopni Celsjusza.
Powikłaniami leczenia neuralgii, najczęściej obserwowanymi w przypadku koagulacji, jest obniżenie czucia na twarzy, które w skrajnie rzadkich przypadkach przybrać może formę znieczulenia bolesnego. Pojawić się również mogą zaburzenia smaku, bowiem 2/3 przedniej języka unerwia również nerw trójdzielny.
Inną, obecnie bardzo rzadko stosowaną, metodą leczenia nerwobólu jest gliceroliza zwoju Gassera polegająca na wprowadzeniu wysokoprocentowego alkoholu do struktur zwoju.