Pierwsze dni, miesiące, a nawet lata życia to czas, w którym brzuszek dziecka dopiero doskonali swoją pracę. Dojrzewanie procesów trawiennych i wchłaniania składników odżywczych to długotrwały proces, dlatego w początkowym okresie życia u maluszka mogą wystąpić dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak kolka czy zaparcie. Dowiedz się, dlaczego niemowlę potrzebuje w tym czasie szczególnego traktowania i w jaki sposób o nie dbać, aby wspierać prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu, w tym małego brzuszka.
Brzuszek niemowlęcia - wrażliwy i delikatny
Po przyjściu dziecka na świat jego układ pokarmowy może już samodzielnie funkcjonować - trawić i wchłaniać pozyskane z mleka mamy składniki odżywcze niezbędne dla rozwoju organizmu. Mimo to jednak układ pokarmowy maluszka nie jest jeszcze doskonały. Narządy wewnętrzne niemowlęcia są o wiele mniejsze niż u mamy i taty. Na przykład pojemność żołądka niemowlęcia w pierwszym miesiącu jest aż 25 razy mniejsza niż u dorosłego[1]. Z kolei dolny zwieracz - mięsień występujący pomiędzy przełykiem a żołądkiem - nie jest jeszcze odpowiednio napięty, dlatego maluszek może czasem ulewać[2]. Wszystkie funkcje układu pokarmowego wykształcą się z czasem, a więc ważnym zadaniem rodziców jest dbanie o właściwy sposób żywienia niemowlęcia, dopasowany do jego potrzeb i możliwości.
- Układ pokarmowy niemowlęcia po porodzie wciąż dojrzewa, a w pełni ukształtowany będzie dopiero około 5.-7. roku życia[3].
- Długość przełyku niemowlęcia to około 10 cm, a jego objętość to tylko 2 ml. U dorosłych osiąga on długość 25 cm[4] i może mieć pojemność nawet do ponad 40 ml.
- Układ pokarmowy niemowlęcia cechuje się niskim poziomem ilości i aktywności enzymów trawiennych, które pełną aktywność osiągają po 2. roku życia albo jeszcze później.
- Wydzielanie kwasu przez żołądek niemowlęcia jest aż o 27 razy mniejsze niż u osoby dorosłej[5].
Mleko mamy to pokarm idealny
Delikatny i wrażliwy organizm niemowlęcia wymaga łagodnego traktowania, co dotyczy również sposobu żywienia. Najlepszym pokarmem, jaki mama może dać dziecku, jest mleko z piersi. Eksperci ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zalecają wyłączne karmienie piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia niemowlęcia[6]. Mleko mamy jest lekkostrawne, ma unikalny skład odpowiadający wymaganiom wciąż rozwijającego się organizmu i w trakcie wyłącznego karmienia piersią zaspokaja zarówno głód, jak i pragnienie niemowlęcia. To właśnie z mleka mamy organizm dziecka pozyskuje składniki odżywcze, w tym witaminy i składniki mineralne, które wspierają jego prawidłowy rozwój.
Dolegliwości trawienne u maluszka
Zdarza się, że niemowlę może doświadczać przejściowych dolegliwości ze strony układu pokarmowego, które zwykle samoistnie ustępują między 6. a 12. miesiącem życia dziecka. Brzuszek maluszka staje się wzdęty i twardy, a dolegliwościom tym towarzyszy rozdrażnienie, grymas i płacz. Najprawdopodobniej to kolka, która występuje u znacznej liczby niemowląt, a jej przyczyny nie są do końca poznane. Według ekspertów jej występowanie może być związane z niedojrzałością układu pokarmowego lub połykaniem dużej ilości powietrza przez niemowlę podczas ssania, co prowadzi do gromadzenia się gazów w jelitach.
Inną dolegliwością, która często występuje u niemowląt, jest zaparcie. Zaburzenie to objawia się poprzez duży wysiłek podczas oddawania przez dziecko stolca, a ten jest zbity, obfity lub pojawia się rzadziej niż 2 razy w tygodniu[7]. U 95% niemowląt zaparcie nie jest związane z żadną chorobą[8], a powodem jego występowania może być mała ilość płynów w diecie dziecka, niedojrzałość układu pokarmowego lub nagła zmiana sposobu żywienia.
Oprócz tego pomocne będzie podawanie dziecku większej ilości płynów. Na etapie rozszerzania diety ważne jest również, aby maluszek otrzymywał produkty bogate w błonnik. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek wątpliwości pamiętaj, aby skonsultować się z pediatrą, który pomoże dopasować sposób postępowania do indywidualnych potrzeb dziecka.