Osoby, które po zaszczepieniu się przeciwko grypie lub Covid-19 przez półtorej godziny jeździły na rowerze stacjonarnym lub energicznie spacerowały, wytwarzały więcej przeciwciał w ciągu następnych czterech tygodni w porównaniu do uczestników, którzy po przyjęciu preparatu odpoczywali lub zachowywali rodzinną rutynę - udowodnili naukowcy z Iowa State University. W jaki sposób aktywność fizyczna wpływa na efektywność szczepionki?
"90 minut ćwiczeń o umiarkowanej intensywności bezpośrednio po przyjęciu szczepionki przeciw grypie lub Covid-19 może zapewnić dodatkowe wzmocnienie odporności" - napisali na łamach czasopisma "Brain, Behavior, and Immunity", gdzie poinformowali o swoim odkryciu.
Wyniki te potwierdziły się następnie w eksperymencie na myszach biegających po bieżni.
W ten sposób działa szczepionka
Przeciwciała są białkami stanowiącymi część układu odpornościowego - odgrywają zasadniczą rolę w obronie organizmu przed bakteriami, wirusami i pasożytami zewnątrzkomórkowymi. Są produkowane przez komórki plazmatyczne, czyli pobudzone limfocyty B.
Szczepionki pomagają układowi odpornościowemu uczyć się rozpoznawać obce elementy (antygeny) zagrażające organizmowi i reagować na nie, m.in. właśnie poprzez wzmożoną produkcję przeciwciał.
"Wstępne wyniki naszych badań pokazały, że aktywność fizyczna po szczepieniu może wzmocnić odpowiedź przeciwciał organizmu na szczepionkę Pfizer-BioNtech przeciwko Covid-19 oraz na dwie różne szczepionki przeciwko grypie" - mówi prof. Marian Kohut, główny autor artykułu.
Naukowcy pod jego kierunkiem badali, jak ćwiczenia utrzymujące tętno na poziomie 120-140 uderzeń na minutę wpływają na skuteczność szczepionek. Prawie połowa uczestników eksperymentu miała wskaźnik masy ciała BMI w kategorii nadwagi lub otyłości. Testowano opcję z ćwiczeniami 90- oraz 45-minutowymi.
Aktywność fizyczna zwiększa aktywność szczepionki
Okazało się, że krótszy trening nie zwiększał poziomu przeciwciał u uczestników, za to 1,5-godzinny robił to w bardzo znaczący sposób.
Dlaczego długotrwałe ćwiczenia o umiarkowanej intensywności mogą poprawić odpowiedź immunologiczną organizmu? Jak wyjaśnia prof. Kohut, przyczyn może być wiele.
Trening zwiększa przepływ krwi i limfy, co usprawnia krążenie komórek odpornościowych po organizmie. "A gdy komórki te poruszają się po ciele, z większym prawdopodobieństwem wykryją coś obcego" - mówi.
W celu potwierdzenia otrzymanych wyników naukowcy przeprowadzili dodatkowy eksperyment na myszach. Wykazał on, że jedno z białek wytwarzanych podczas ćwiczeń - interferon alfa - wspomaga produkcję specyficznych dla wirusa przeciwciał i limfocytów T.
Jednoznacznej odpowiedzi nie ma
Profesor przyznaje, że "potrzeba znacznie większej liczby badań, aby jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, dlaczego taka zależność występuje".
Tak wiele dzieje się w naszym organizmie podczas ćwiczeń, tyle parametrów się zmienia: metabolicznych, biochemicznych, neuroendokrynnych, krążeniowych. Najprawdopodobniej istnieje kombinacja czynników, które przyczyniają się do wzmożenia odpowiedzi przeciwciał- podsumowuje Kohut.
Teraz naukowiec wraz ze swoim zespołem kontynuuje śledzenie odpowiedzi immunologicznej u uczestników po sześciu miesiącach od zaszczepienia. Rozpoczął też kolejne badanie, które koncentruje się na wpływie ćwiczeń na osoby otrzymujące dawki przypominające.
Artykuł z czasopisma "Brain, Behavior, and Immunity" dostępny jest TUTAJ.