Kuzyn flądry, o szlachetnym, białym, soczystym mięsie. Chociaż turbot nie jest tak popularny w Polsce jak dorsz czy śledź, zdecydowanie warto go skosztować - zarówno ze względu na jego walory smakowe, jak i zdrowotne. Jest jedną z najbardziej cenionych ryb w Europie. Przy okazji obchodzonego 20 marca Międzynarodowego Dnia bez Mięsa zdradzamy, co sprawia, że turbot jest tak wyjątkowy!
Turbot bałtycki, zwany też skarpem, to płaska flądrokształtna ryba, poławiana głównie latem. Najdorodniejsze okazy osiągają długość nawet jednego metra i wagę ok. 20-25 kilogramów. Nie należy do najtańszych, jednak jego zwarte, jędrne i białe mięso doceniane jest przez wielu szefów kuchni i polecane przez dietetyków jako źródło cennych wartości odżywczych.
Na turbota najszybciej trafimy nad morzem, gdzie można go kupić od miejscowych rybaków lub zjeść w okolicznych smażalniach. Nie żyje w dużych skupiskach. Pojedyncze sztuki poławiane są przy okazji połowów innych gatunków ryb, dlatego jest tak pożądanym przez wielu kąskiem. Turbot coraz częściej pojawia się także w eleganckich restauracjach
Turbot - zdrowie na talerzu prosto z Bałtyku
O właściwościach zdrowotnych turbota, należącego do ryb średniotłustych, można się rozpisywać bez końca. Turbot jest skarbnicą łatwo przyswajalnego białka, kwasów omega-3 z rodziny nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) oraz licznych biopierwiastków. Zawiera ponadto cenne witaminy A, E, C i D oraz B12 (kobalaminę), której niedobór powoduje niedokrwistość. W turbocie na uwagę zasługują także spore ilości żelaza, fosforu, potasu i magnezu. 100 gramów smażonego turbota to ok. 125 kalorii, 20,95 gramów białka i 3,74 gramów tłuszczu.
Dietetycy i lekarze są zgodni co do tego, że regularne spożywanie turbota ma korzystny wpływ na zdrowie. Reguluje on przemianę materii, poprawia pracę mózgu, z uwagi na obecność dużej ilości selenu, ma także działanie przeciwzapalne. Wspiera ponadto odporność organizmu, jest nieoceniony w profilaktyce przeciwmiażdżycowej serca i naczyń krwionośnych, skuteczny w zwalczaniu chorób stawów, a duże ilości witaminy A sprawiają, że bardzo korzystnie wpływa na wzrok.
Jak podawać turbota?
Turbot jest prawdziwym kulinarnym rarytasem, dlatego warto ulec pokusie, by go skosztować. Mięso jest białe, bardzo delikatne i soczyste, a jednocześnie zwarte, co znacznie ułatwia jego obróbkę. Zawiera jednocześnie niewiele ości. Ryba ta jest ceniona ze względu na swój wyjątkowy smak. W restauracjach spotkamy najczęściej turbota serwowanego w całości. W warunkach domowych można go przyrządzić na wiele sposobów: dusić, smażyć na patelni, zapiekać, grillować, czy podawać w towarzystwie lekkiego sosu i warzyw.
Poznaj przepisy blogerów będących w teamie programu edukacyjnego Naturalnie Bałtyckie, który wspiera polskie rybołówstwo i promuje świadomą konsumpcję ryb, jako element zdrowej, zrównoważonej diety.
Pieczony turbot z szalotkami i białym winem
(przepis Joanny Matyjek www.odczarujgary.pl)
Czas przygotowania 60’
Składniki:
- 2 turboty
- 10 ziemniaków
- 20 szalotek
- gałązka pomidorów
- 3 łyżki masła
- chlust oliwy z oliwek
- pół szklanki białego wina
- sól morska lub w płatkach
Przygotowanie
Ziemniaki szorujemy i kroimy na mniejsze kawałki. Podgotowujemy je w słonym wrzątku ok 10 minut, odcedzamy, odkładamy. Szalotki obieramy, kroimy na pół. Pomidory myjemy. Rybę oczyszczamy, myjemy, osuszamy.
Blaszkę lub naczynie wykładamy papierem do pieczenia. W naczyniu układamy ziemniaki, szalotki, pomidory. Dodajemy masło, troszeczkę oliwy, całość solimy.
Same warzywa pieczemy 20 minut w 190 stopniach. Po tym czasie wyjmujemy naczynie z piekarnika. Zlewamy do garnuszka cały sos, a na podpieczonych warzywach układamy rybę. Rybę polewamy oliwą i oprószamy solą.
Rybę z warzywami pieczemy 25 minut pod koniec włączając grilla albo ustawiają temperaturę na max (dosłownie 2 minuty).
Do sosu, który zlaliśmy do garnuszka dodajemy wino i włączamy spory ogień. Sos pięknie zredukuje się. Upieczone danie polewamy sosem z garnuszka.
Turbot bałtycki na cytrynowym musie z kalafiora i białej czekolady
(Przepis Wita Szychowskiego @PanTasak)
Czas przygotowania 60’
Składniki:
- 160 gr turbota, filety bez skóry
- 200 gr kalafiora
- 200 ml mleka
- 200 ml wody
- 2 kostki białej czekolady
- 1 płaska łyżeczka mielonego kminku
- 1 łyżka soku z cytryny
- 80 gr młodych jasnych liści kalafiora pokrojonych na kawałki po 1cm
- 30 gr orzechów nerkowca prażonych na suchej patelni
- masło
- sól, olej
Przygotowanie
Kalafiora kroimy na małe kawałki i gotujemy w mleku z wodą do miękkości, przez ok. 15 min, a następnie go przecedzamy*. Gorącego kalafiora przekładamy do wysokiego naczynia, dodajemy czekoladę, kminek, sok z cytryny i blendujemy na gładki mus. Solimy do smaku i przekładamy na talerz.
Wstawiamy patelnię na palnik i dodajemy pół łyżki masła. Jak tylko masło "ruszy" kładziemy turbota i lekko solimy. Smażymy dosłownie chwilę z każdej strony tak, żeby rybę tylko musnąć ogniem. Pierwszą stronę ok. 15-20 sekund a drugą ok. 10. Jeśli nie będziecie pewni to możecie dosmażyć chwilkę dłużej.
Przekładamy rybę na talerz, a na patelnie po niej dajemy odrobinę oleju, podkręcamy gaz i wrzucamy liście kalafiora. Smażymy na złoty kolor, a następnie zalewamy wodą. Jak trochę wody odparuje dajemy łyżkę masła, miód, orzechy nerkowca i natkę pietruszki. Zmniejszamy gaz do minimum. Masło rozpuszczając się zagęści sos. Zakręcamy gaz i teraz dopiero solimy, ma być słono słodkie. Przekładamy na talerz i polewamy sosem.
Parę plasterków surowego kalafiora dla dekoracji i gotowe!
*taką mlekowodą możecie zabielić zupę kalafiorową lub ugotować w niej np. ziemniaki.
Filety z turbota w sosie z krewetkami
(przepis Anny Kosterny-Kaczmarek autorki bloga Czosnek w Pomidorach)
Czas przygotowania 30’
Składniki
- 2 średniej wielkości świeże bądź mrożone turboty
- 20 krewetek surowych świeżych bądź mrożonych
- 1 cebula szalotka
- 50 ml wina białego wytrawnego
- 1 pomidor
- szczypta szafranu
- 1 łyżka śmietany 18%
- pęczek natki pietruszki
- masło klarowane do smażenia
- sól i świeżo mielony czarny pieprz
- 4 średniej wielkości ziemniaki
- 1 łyżka masła o zawartości min. 82% tłuszczu
- 50 ml mleka 3,2%
- sól
- pokrojony szczypior
Przygotowanie
Obierz ziemniaki, umyj zimną wodą i wstaw do osolonego wrzątku. Gotuj aż będą miękkie. Mrożone ryby oraz krewetki pozostaw w durszlaku, aby się rozmroziły. Z krewetek usuń pancerze wraz z ogonkami oraz wyjmij przewód pokarmowy. Z turbotów wytnij filety. Każdy z nich ma ich cztery - 2 z przodu i 2 z tyłu ryby. Oczyszczone krewetki i filety z turbota umyj zimną wodą i osusz ręcznikiem papierowym. Posól solą oraz świeżo zmielonym czarnym pieprzem.
Z pozostałości po rybach, głów oraz ogonków z krewetek możesz zrobić bulion rybny. Dodaj włoszczyznę, opaloną cebulę, liście laurowe oraz ziele angielskie. Zredukowany i intensywny bulion przecedź przez sito, odstaw do ostygnięcia i wstaw do zamrażalnika. Wyjmiesz jak będzie Ci potrzebny, np. do risotto z owocami morza bądź z rybą.
W malutkim naczyniu nitki szafranu zalej łyżką gorącej wody, aby zapewnić jego równomierny rozkład. Szalotkę posiekaj. Pomidora sparz i obierz ze skóry, a następnie pokrój w kostkę. Natkę pietruszki posiekaj, ale nie drobniutko, aby można było dobrze wyczuć smak listków w daniu.
Ugotowane ziemniaki odcedź. Dodaj masło i mleko i ubij na gładkie i puszyste puree. Na koniec dodaj szczypiorek i delikatnie wymieszaj. Odstaw pod przykryciem, żeby nie wystygło.
Przygotuj dwie patelnie. Na jednej z nich rozgrzej łyżkę masła klarowanego, dodaj posiekaną szalotkę i zeszklij mieszając. Wlej wino i gotuj, aż odparuje alkohol. Dodaj pomidory i szafran. Po 3 minutach smażenia dodaj krewetki i smaż mieszając przez około 3 minuty (zależy jak duże masz krewetki). Na koniec dodaj śmietanę i natkę pietruszki. Dokładnie wymieszaj. Sos ewentualnie dopraw do smaku solą bądź pieprzem. W trakcie przygotowywania sosu, na drugiej patelni rozgrzej dużą łyżkę masła klarowanego. Smaż filety z turbota po około 2 minuty z każdej strony (w zależności od ich wielkości).
Na talerzu ułóż filety z turbota, a puree ziemniaczane ze szczypiorem nałóż do miseczki obok.
Na filety z turbota nałóż sos z krewetkami, a całe danie dopraw jeszcze natką pietruszki.
Smażony turbot w panierce orzechowej z kremowym puree z batatów
(przepis Justyny Ratajczak @TysiaGotuje.pl)
Czas przygotowania 30’
Składniki
- 2 średnie bataty
- 2 jajka
- 2 turboty
- sól, pieprz cytrynowy
- cytryna, sok z cytryny
- 1 łyżka masła do batatów
- 1 szklanka drobno startych orzechów
- 1/2 szklanki mąki kukurydzianej
- pomidorki koktajlowe
- ulubione warzywa
- masło klarowane do smażenia
Przygotowanie
Wypatroszonego turbota płuczemy z zewnątrz i w środku pod zimną wodą, osuszamy papierowym ręcznikiem i układamy na talerzu. Nacieramy solą, pieprzem cytrynowym i sokiem z cytryny. Panierujemy z obu stron w mące, jajku i w tartych orzechach. Smażymy po kilka minut z każdej strony, aż ryba będzie złocista.
Bataty obieramy ze skórki i kroimy w kostkę. Gotujemy w osolonej wodzie do miękkości, odcedzamy. Z pomocą tłuczka lub praski rozgniatamy ziemniaki, dodajemy do nich masło, szczyptę soli i pieprzu do smaku. Ponownie rozgniatamy, do uzyskania aksamitnej konsystencji.
Na talerz wykładamy porcję naszego puree oraz rybę. Danie serwujemy z ulubionymi warzywami i cząstkami cytryny.
Turbot Bałtycki smażony w sosie własnym z orzechami pekan, cebulą, czosnkiem, dymką i koperkiem
(Przepis Wita Szychowskiego @PanTasak)
Czas przygotowania 60’
Składniki:
- 1 szt. turbota
- 200 ml wywaru rybnego lub warzywnego
- 1 cebula pokrojona w średnią kostkę
- 2 ząbki czosnku pokrojone w cienkie plasterki
- 1 łyżka posiekanego koperku
- 1 łyżka dymki drobno pokrojonej
- 1 łyżka soku z cytryny
- 1 łyżka masła
- sól, olej
- orzechy pekan
Przygotowanie
Wywar:
Rybę razem z obraną włoszczyzną i całą nie obraną główką czosnku zapiekamy na złoty kolor w piekarniku. Następnie zalewamy wodą i gotujemy z liściem i zielem angielskim na małym ogniu przez ok 3 godziny, dolewając wody jeśli zbytnio ubyło. Po tym czasie wywar odcedzamy i redukujemy do 200 ml.
Możemy użyć innych ryb bałtyckich niż turbot lub zrobić wywar warzywny.
Danie:
Turbota obracamy do góry brzuchem i robimy pół koliste nacięcie od środka do prawej strony zaraz pod głową. Pozbywamy sie wnętrzności, myjemy rybę pod bieżącą wodą i dokładnie osuszamy. Nacinamy rybę od góry dość głęboko co około 1 cm i nacieramy solą.
Na patelni rozgrzewamy 3 łyżki oleju i jak jest bardzo gorący smażymy rybę od ciemnej strony 5 min, przekręcamy i kolejne 5 minut.
Ściągamy Turbota na talerz a na patelnie po nim dajemy łyżkę oleju i smażymy cebulę na złoty kolor. Dodajemy czosnek, orzechy pekan i smażymy przez chwilkę. Wlewamy wywar, zagotowujemy, wyłączamy gaz. Dodajemy masło, sok z cytryny, koperek, dymkę, solimy do smaku i zalewamy powstałym sosem naszego turbota.
Więcej inspirujących przepisów na turbota znajdziecie >>TUTAJ<< .