Masz problemy ze wzrokiem? Twoja skóra jest zbyt sucha, a przez to bardzo wrażliwa na różnego rodzaju podrażnienia? Często łapiesz infekcje? Zastanawiasz się, jak sobie pomóc? A może brakuje Ci witaminy A! Warto przypomnieć sobie, dlaczego jej niedobór, ale również nadmiar może być bardzo niebezpieczny dla naszego zdrowia.
Witamina A ma ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Bierze udział w wielu istotnych dla zdrowia procesach. Wpływa na wzrost, skórę, wzrok, ale nie tylko. Działa przeciwnowotworowo, chroni nabłonek układu oddechowego przed drobnoustrojami, wzmacnia układ odpornościowy, zapobiega zakażeniom, pomaga zwalczać bakterie i wirusy. Witamina A, często określana również retinolem, beta-karotenem, akseroftolem oraz prowitaminą A, należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. W organizmie magazynowana jest jako retinol w wątrobie i tkance tłuszczowej.
Witamina A pełni szereg istotnych funkcji
- ma kluczowy wpływ na proces widzenia;
- reguluje wzrost tkanki nabłonkowej i innych komórek organizmu, sprzyja zdolności regeneracyjnej komórek;
- wykazuje właściwości przeciwnowotworowe - ogranicza ryzyko lub spowalnia rozwój raka jelita grubego, piersi, płuc i stercza;
- wzmacnia układ immunologiczny;
- chroni nabłonek układu oddechowego przed drobnoustrojami;
- pomaga zwalczać bakterie i wirusy oraz zapobiegać zakażeniom;
- odpowiada za stan skóry, włosów i paznokci;
- przyspiesza gojenie ran;
- wpływa na prawidłowe funkcjonowanie błon komórkowych;
- pobudza szpik kostny do produkcji czerwonych krwinek;
- wpływa na potencję u mężczyzn.
Do czego może doprowadzić niedobór witaminy A?
- złego widzenia po zmierzchu (tak zwana kurza ślepota);
- wypadania włosów i ich łamliwości;
- zahamowania wzrostu;
- spierzchnięcia skóry i wysypki;
- wysychania rogówki i spojówki oka;
- występowania kruchych i wolno rosnących paznokci;
- zwiększenia podatności na infekcje bakteryjne i wirusowe,
- trądziku, wyprysków.
Czym objawia się nadmiar witaminy A?
- nadpobudliwością i drażliwością;
- zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, nudnościami, wymiotami;
- bólami głowy, stawów i mięśni;
- powiększeniem wątroby i zaburzeniami jej funkcji;
- powiększeniem śledziony;
- zmianami skórnymi o żółtawym zabarwieniu;
- świądem skóry;
- zmniejszoną zawartością wapnia w kościach;
- światłowstrętem;
- wypadaniem włosów i łamliwością paznokci.
Jakie produkty zawierają najwięcej witaminy A?
- masło, mleko i inne produkty mleczne;
- niektóre tłuste ryby, wątroba i podroby zwierzęce, jaja;
- ziemniaki, szpinau, marchew, pomidory, czerwona papryka, sałata, jarmuż, szpinak, dynia;
- śliwki, morele, brzoskwinie;
- Produktem, który najczęściej wykorzystuje się do suplementacji i zawiera najwięcej witaminy A, jest tran pochodzenia rybiego.
Suplementacja witaminy A
Ze względu na ryzyko wystąpienia skutków ubocznych, jakie niesie ze sobą nadmiar witaminy A w organizmie, w trakcie jej przyjmowania należy ściśle przestrzegać zalecanych dobowych norm spożycia.
Dzienne zapotrzebowanie na witaminę A u dzieci wynosi:
- dzieci od 1. do 3. roku życia - 400 µg;
- dzieci od 4. do 6. roku życia - 450 µg;
- dzieci od 7. do 9. roku życia - 500 µg.
U dzieci starszych i nastolatków zalecane dzienne spożycie witaminy A wynosi:
- dziewczęta od 10. do 12. roku życia - 600 µg;
- chłopcy od 10. do 12. roku życia - 600 µg;
- dziewczęta od 13. do 18. roku życia - 700 µg;
- chłopcy od 13. do 18. roku życia - 600-900 µg.
W przypadku osób dorosłych dobowe zapotrzebowanie na witaminę A wynosi:
- kobiety - 700 µg;
- kobiety w ciąży - 770 µg;
- kobiety karmiące - 1300 µg;
- mężczyźni - 900 µg.