Szczególnie zagrożone są najmniejsze dzieci - bo szczepienia są dopiero od 2. miesiąca życia. Dlatego ważne jest, żeby z ochrony korzystały kobiety w ciąży: między 27. a 36. tygodniem ciąży. W ubiegłym roku w Polsce odnotowano 32 430 przypadków krztuśca - to 35-krotny wzrost w porównaniu z rokiem 2023.
Chorobę charakteryzuje utrzymujący się długo napadowy kaszel z lepką wydzieliną. U osób dorosłych jest on niecharakterystyczny, przewlekły i może trwać nawet przez 3-miesiące.
Krztusiec jest ostrą chorobą dróg oddechowych, wywoływaną przez bakterie Bordetella Pertussis - pałeczki krztuśca.
Trzeba pamiętać o tym, że:
- jest zakaźny
- zakazić się można drogą kropelkową
- szczególnie zagrożone są niemowlęta i małe dzieci
- ochroną są szczepienia
Najmłodsi mogą mieć objawy takie jak:
- niewysoka gorączka
- katar
- kaszel napadowy
- sinica
- bezdech
U starszych dzieci i dorosłych - charakterystyczny jest zwłaszcza uporczywy, napadowy kaszel.
Krztusiec może prowadzić do poważnych powikłań. Wśród niemowląt i małych dzieci mogą to być: drgawki, zapalenie płuc, a nawet uszkodzenie mózgu czy zgon. U młodzieży i dorosłych może dochodzić do: omdleń, zaburzeń snu, nietrzymania moczu i stolca oraz złamania żeber.
Powstrzymać falę
Najważniejszą linią obrony przed krztuścem są szczepienia. Pierwsze, podstawowe dawki obejmują dzieci w: 2, 4 i 6 miesiącu życia oraz między 16-tym a 18-tym. Sześciolatki i czternastolatki otrzymują dawki przypominające. Dorośli powinni przyjmować preparat przypominająco, co dziesięć lat.
Inspekcja sanitarna prowadzi kampanię społeczną skierowaną do kobiet w ciąży - zwracając uwagę na to, że od 27 do 36 tygodnia - mogą zdecydować się na bezpłatną ochronę i jest to zalecane.
Krztusiec powraca falowo, gdy wygasa odporność poszczepienna - czyli mniej więcej co pięć lat. Po przechorowaniu nie zyskujemy odporności, więc nie mamy naturalnej ochrony przed kolejnym zakażeniem.
Powinniśmy pamiętać też o częstszym myciu rąk. Pomóc może także osłanianie nosa i twarzy maską - jeżeli wiemy, że możemy mieć kontakt z osobą chorą.
Główny Inspektorat Sanitarny i Rada Sanitarno-Epidemiologiczna pracują nad tzw. pakietem krztuścowym - który zakłada zmiany w obowiązkowym programie szczepień ochronnych. Druga dawka przypominająca z 14. roku życia ma być przeniesiona na 11. rok. Po pięciu latach zostałaby w związku z tym wprowadzona dodatkowa dawka przypominająca - czyli u 16-17-latków. Chętnych do szczepienia może być więcej, jeżeli będą one wykonywane w aptece przez farmaceutów oraz objęte refundacją. Kolejnym, istotnym punktem jest wprowadzenie badań diagnostycznych do koszyka świadczeń gwarantowanych lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
Pakiet ma być odpowiedzią na znacznie większą liczbę zachorowań.
Według aktualnych danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego-Państwowego Zakładu Higieny - w styczniu 2025 roku odnotowano 2676 przypadków krztuśca. Rok temu, w tym samym czasie - zgłoszono 153 przypadki.