Dodatkowa weryfikacja od dzisiaj będzie konieczna, by uzyskać receptę na leki psychotropowe i środki odurzające. To efekt rozporządzenia, które właśnie weszło w życie. Rozmawiamy ze specjalistami o tym, na czym w praktyce polegają najważniejsze zmiany, które mają zmniejszyć skalę wystawianych zdalnie recept na tak silnie działające preparaty.
Wyobraźmy sobie pacjenta, który chce dostać receptę na lek psychotropowy. Jest to na przykład preparat, który ma pomóc mu poradzić sobie z bezsennością. Jeżeli ta osoba dopiero zaczyna taką terapię, musi zgłosić się osobiście, do gabinetu lekarza. Jeżeli jest to kontynuacja leczenia i kolejna recepta, to może zgłosić się do lekarza w ramach teleporady albo wideoporady.
Pacjent dostanie przedłużoną receptę na czas nie dłuższy niż trzy miesiące. Gdy upłynie okres trzech miesięcy od wystawienia ostatniej recepty, to zgodnie z nowymi przepisami i naszą praktyką, dobrze byłoby, żeby lekarz znów zbadał tego pacjenta - podkreśla prof. Janusz Heitzman, psychiatra z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. Tak jak do tej pory, pacjenci wciąż mogą dostać recepty na leki psychotropowe od psychiatrów i lekarzy rodzinnych. Niezbędne jest jednak badanie, które zgodne z nowymi przepisami musi przeprowadzić lekarz przed wystawieniem recepty. Badanie ma polegać na rozmowie lekarza z pacjentem na temat jego stanu psychicznego i obowiązkowo na temat innych leków, które przyjmuje. Chodzi o to, żeby recept na silne leki psychotropowe nie przepisywać automatycznie - zaznacza.
Przed wystawieniem recepty, lekarz musi sprawdzić, jakie leki i w jakich dawkach pacjent miał przepisane ostatnio. Najszybciej może to sprawdzić lekarz rodzinny. Jeśli po lek psychotropowy ktoś zgłosi się do psychiatry, będzie musiał wyrazić zgodę, by ten specjalista miał dostęp do jego dawnych recept. Można to zrobić za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta i specjalnego kodu, który przyjdzie w formie SMS-a.
Te zmiany odczują przede wszystkim pacjenci, którzy od lat stosują leki psychotropowe, przede wszystkim nasenne, to głównie benzodiazepiny. Wielu pacjentów jest przyzwyczajonych do tych leków, lecz nie uzależnionych. Dla nich ważne jest, by w każdym tygodniu mieć przespane noce i te leki dają im poczucie bezpieczeństwa. Widzę jako lekarz- praktyk, że są to pacjenci, którzy stosują leki z tej grupy regularnie czasami nawet od ponad dwudziestu lat - opisuje prof. Janusz Heitzman.
"Ocena wpływu leku na pacjenta"
Rzecznik Ministerstwa Zdrowia Wojciech Andrusiewicz poinformował na początku tygodnia, że wypisaniu recepty na leki psychotropowe i środki odurzające, od 2 sierpnia musi towarzyszyć badanie i ocena wpływu leku na pacjenta.
Mówimy tu o badaniu stacjonarnym, ale też konsultacji przeprowadzonej z pacjentem zdalnie. Pamiętajmy, że konsultacja to obowiązkowa rozmowa z pacjentem na temat jego stanu zdrowia, stanu psychicznego oraz wywiad na temat zażywanych leków - podkreślił rzecznik Ministerstwa Zdrowia.
Zasada ta nie dotyczy przepisywania recept w ramach kontynuacji leczenia, jeśli nie upłynęły trzy miesiące od ostatniej wizyty u lekarza i badania pacjenta. Informacja, o tym, że wskazany okres nie został przekroczony, będzie zamieszczana w dokumentacji medycznej pacjenta.
Przed wystawieniem każdej kolejnej recepty na środki odurzające i leki psychotropowe lekarz będzie musiał sprawdzić ilość i rodzaj przepisanych ostatnio pacjentowi leków: za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta (IKP) albo systemu gabinetowego lub wywiadu z pacjentem, jeśli pacjent dotychczas nie logował się do IKP. Fakt takiej weryfikacji lekarz będzie musiał odnotować w dokumentacji medycznej pacjenta wraz z informacją o bieżących wskazaniach. Kontrolę sporządzania dokumentacji medycznej po konsultacji z pacjentem przy wypisywaniu środków odurzających i leków psychotropowych będzie prowadził na bieżąco Narodowy Fundusz Zdrowia.
Nowe zasady przepisywania recept wynikają z podpisanego przez Ministra Zdrowia 12 lipca. Te dodatkowe środki ostrożności wynikają z tego, że zdarzały się sytuacje, w których pacjenci dostawali recepty na leki psychotropowe wystawione przez internet, czasami nawet bez telefonicznego kontaktu z lekarzem. To skutkowało powikłaniami u części osób oraz nawet, jak potwierdzają resort zdrowia i Rzecznik Praw Pacjenta, przypadkami śmiertelnymi.
Jak udostępnić lekarzowi dawne recepty?
Za każdym razem przed wystawieniem recepty na leki odurzające lub psychotropowe lekarz, w czasie badania ma obowiązek sprawdzić, jakie leki przepisano konkretnemu pacjentowi, co zażywa i w jakich dawkach. Dlatego może poprosić też o udostępnienie historii recept.
Badanie może być stacjonarne lub w formie teleporady. Jeśli ostatnie badanie, związane z wystawieniem recepty na takie leki, miało miejsce w czasie krótszym niż trzy miesiące, to w ramach kontynuacji leczenia lekarz może wystawić receptę bez badania.
Każdy lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) ma dostęp do informacji o historii leczenia swoich pacjentów, dlatego jest zwolniony z obowiązku weryfikacji twoich recept.
Lekarz POZ, który przyjmuje w poradni w zastępstwie, ma obowiązek sprawdzić recepty. Jednak, pracując w tej samej poradni POZ, ma dostęp do Twojej historii leczenia. Nie musisz nic robić, by mu tę historię udostępnić.
Kiedy specjalista-psychiatra ma dostęp do dawnych recept?
Lekarz specjalista widzi tylko e-recepty, które sam przepisał. Dlatego żeby sprawdzić wszystkie leki na receptę, musi poprosić o udostępnienie mu tej informacji.
Lekarzowi można udostępnić swoje recepty przez:
- Internetowe Konto Pacjenta (IKP),
- aplikację na telefon mojeIKP,
- kod, który podczas wizyty dostaniesz SMS-em na telefon.
TU ZNAJDZIESZ SZCZEGÓŁY NA TEMAT UDOSTĘPNIANIA DAWNYCH RECEPT LEKARZOM:
Taką instrukcję można znaleźć na stronach pacjent.gov.pl :
Jak upoważnić lekarza do dostępu do dawnych recept przez mojeIKP:
- uruchom aplikację i wejdź w "Menu" (trzy krótkie linie w prawym górnym rogu ekranu)
- wybierz "Uprawnienia"
- wybierz "Udostępnij dane lekarzowi, pielęgniarce lub farmaceucie"
- kliknij na "Przyznaj dostęp"
- zaznacz: pracownik medyczny
- wpisz dane osoby: podajesz imię, nazwisko lub numer PWZ (prawa wykonywania zawodu)
- kliknij "Szukaj"
- kiedy system znajdzie lekarza, wybierz, że ma mieć dostęp do e-recept
- wskaż czas, na jaki udzielasz dostępu
- zapisz.
Jeśli pracownika medycznego nie ma w wykazie lub starasz się upoważnić medyka lub placówkę, którzy już mają dostęp do Twoich danych, system Cię o tym poinformuje.
Pamiętaj, że zawsze możesz cofnąć swoje upoważnienie lub zmienić jego zakres.