Od lat badacze analizują wpływ witaminy D3 na zdrowie fizyczne i psychiczne dzieci oraz osób dorosłych. Co ustalono? Czy rzeczywiście witamina D3 jest kluczem do zdrowia? Sprawdź, co w toku wielu badań ustalili naukowcy.
Czym jest witamina D?
Witamina D należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Występuje w dwóch formach - jako [1]:
- witamina D2 (ergokalcyferol): obecna w roślinach i grzybach;
- witamina D3 (cholekalcyferol): syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieniowania słonecznego UVB, może być również dostarczana z pokarmami zwierzęcymi.
W ostatnich latach poświęcono wiele uwagi witaminie D3 i jej właściwościom. Ustalono, że można ją wykorzystać w zapobieganiu, a nawet leczeniu wielu chorób i to nie tylko tych, które dotyczą układu mięśniowo-szkieletowego [2].
Czym grozi niedobór witaminy D3 w organizmie?
Niski poziom lub brak witaminy D3 w organizmie dotyka osób dorosłych (ze szczególnym akcentem na seniorów), młodzieży, dzieci, niemowląt i noworodków. Jej niedobór może prowadzić do zwiększonego ryzyka wystąpienia poważnych jednostek chorobowych, takich jak [2,3,4]:
- krzywica u dzieci i osteomalacja u dorosłych
- osteoporoza;
- pogorszenie stanu przyzębia i próchnica zębów;
- zapalenie stawów;
- bóle kości i mięśni;
- łuszczyca;
- zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego;
- obniżenie odporności;
- zwiększone ryzyko reakcji autoimmunologicznych;
- cukrzyca;
- choroby nowotworowe m.in. rak przełyku, jelita grubego, jajników, piersi i prostaty.
Jakie jest znaczenie witaminy D3 dla zdrowia? Ustalenia naukowców
W temacie znaczenia witaminy D3 dla zdrowia naukowcom udało się ustalić kilka faktów.
- Potwierdzono korzystny wpływ prawidłowego stężenia witaminy D na leczenie zaawansowanego czerniaka (nowotworu skóry) [5].
- Zauważono, że w grupach chorych, którzy przyjmują witaminę D3, następuje zmniejszenie objawów depresyjnych w porównaniu z grupą placebo [6].
- Niedobór witaminy D3 może przyczyniać się do upośledzenia funkcji mentalnych oraz rozwoju schizofrenii [1].
- Wykazano, że deficyt witaminy D3 w organizmie stwarza większe ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 1, stwardnienie rozsiane, chorobę Crohna [1].
- Podkreślono znaczenie suplementacji witaminy D3 przez kobiety ciężarne [9]. Niedobór witaminy D3 w okresie ciąży wiąże się z obniżoną masą kostną noworodka oraz zaburzeniami rozwoju zawiązków zębowych [2].
- Niski poziom witaminy D3 w organizmie powoduje także wtórną nadczynność przytarczyc i związane z nią zachwiania równowagi, co zwiększa ryzyko upadków i złamań urazowych [2].
Suplementacja witaminy D3 - aktualne zalecenia
Według zaktualizowanych w 2023 roku wytycznych zalecenia dobowych norm dla poszczególnych grup wynoszą [4]:
- noworodki i niemowlęta w wieku 0-6 miesięcy: 400 IU od pierwszych dni życia, niezależnie od sposobu karmienia;
- niemowlęta w wieku 6-12 miesięcy: 400-600 IU, w zależności od dawki witaminy D w diecie;
- dzieci w wieku 1-3 lat: 600 IU przez cały rok;
- dzieci w wieku 4-10 lat: 600-1000 IU, w zależności od masy ciała i spożycia witaminy D w diecie.
Młodzież w wieku 11-18 lat, dorośli w wieku 19-65 lat oraz do 75. roku życia powinni przyjmować witaminę D3 w dawce 1000-2000 IU/dobę, zależnie od masy ciała i podaży tej witaminy w diecie, przez cały rok. Natomiast u osób 75.-89. roku życia oraz powyżej 90. roku życia jest to dawka 2000-4000 IU/dobę [4].
W celu ustalenia poziomu witaminy D3 w organizmie zaleca się wykonanie badania kontrolnego oznaczenia jej metabolitu - 25(OH)D w surowicy [4]. Warto mieć na uwadze, że na jej niedobór narażone są nie tylko osoby przewlekle chore i małe dzieci. Bardzo często deficyt witaminy D3 mają także młodzi dorośli i osoby w średnim wieku, którzy skupiają się na rodzinie i zapominają o swojej profilaktyce zdrowotnej. Dlatego "dbaj o siebie jak o dziecko!" i w przypadku podejrzenia niedoboru witaminy D3 rozpocznij suplementację.
Na zlecenie Juvit.
Bibliografia:
[1] Napiórkowska L., Franek E., Rola oznaczania witaminy D w praktyce klinicznej, Choroby Serca i Naczyń Tom 6, Nr 4 (2009).
[2] Dittfeld A. i in., Wielokierunkowe działanie witaminy D, Ann. Acad. Med. Siles. 2014, 68, 1, 47-52.
[3] Kennel K.A. i in., Niedobór witaminy D u dorosłych: kiedy badać i jak leczyć, Medycyna po Dyplomie, VOL 20, NR 5, MAJ 2011, 61-68.
[4] Wnęk D., Witamina D - skutki jej niedoboru i nadmiaru oraz źródła pokarmowe, 2023 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/62906,witamina-d (dostęp: 15.11.2023)).
[5] oprac. ML, Witamina D i przełomowe odkrycie polskich naukowców. Szpital kipi z dumy, 2023 (witryna internetowa: https://www.rynekzdrowia.pl/Badania-i-rozwoj/Witamina-D-i-przelomowe-odkrycie-polskich-naukowcow-Szpital-kipi-z-dumy,245183,11.html (dostęp: 15.11.2023)).
[6] Stefanowski B. i in. Wpływ niedoboru witaminy D3 na poziom nasilenia objawów depresyjnych. Przegląd aktualnych badań, Psychiatr. Pol. 2017; 51(3): 437-454.
[7] PAP, Witamina D a choroby serca, udar i nowotwory. Naukowcy zbadali wpływ na ryzyko zachorowań, 2023 (witryna internetowa: https://www.rynekzdrowia.pl/Serwis-Onkologia/Witamina-D-a-choroby-serca-udar-i-nowotwory-Naukowcy-zbadali-wplyw-na-ryzyko-zachorowan,241445,1013.html (dostęp: 15.11.2023)).
[8] PAP, Witamina D a demencja. Najnowsze ustalenia naukowców, 2022 (witryna internetowa: https://www.rynekzdrowia.pl/Nauka/Witamina-D-a-demencja-Najnowsze-ustalenia-naukowcow,240230,9.html (dostęp: 15.11.2023)).
[9] oprac. KK, Witamina D. Ważne odkrycie naukowców, 2023 (witryna internetowa: https://www.rynekzdrowia.pl/Serwis-Diabetologia/Witamina-D-Wazne-odkrycie-naukowcow,247192,1016.html (dostęp: 15.11.2023)).