Rak nerki. Pytania i odpowiedzi

1. Jak często występuje rak nerki?

 Rak nerki stanowi 2-3 proc. nowotworów złośliwych u dorosłych.

2. W jakim wieku najczęściej występują nowotwory nerki?

Większość nowotworów nerek występuje po 45. roku życia (ponad 95 proc. zachorowań i zgonów u obu płci). Najwięcej przypadków zachorowań i zgonów odnotowuje się u mężczyzn między 50. a 74. rokiem życia, u kobiet w wieku 65-79 lat.

3. Co jest główną przyczyną powstawania nowotworów nerki?

Przyczyna powstawania raka nerki nie jest do końca wyjaśniona. Podobnie jak inne nowotwory rak ten rozwija się w wyniku zaburzeń genetycznych. Istnieją również formy wrodzone nowotworów nerek przekazywane dziedzicznie. Sporadycznie występujący rak nerki jest najczęstszą formą warunkowaną przez szereg czynników środowiskowych.

Najczęściej wymieniane czynniki środowiskowe raka nerki to: palenie tytoniu (względne ryzyko 1,5-2,5 x), przewlekłe stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, otyłość, nadciśnienie tętnicze.

Palenie tytoniu jest uznawane za najpoważniejszy czynnik ryzyka. Ryzyko jest większe u palących mężczyzn, zależy też od czasu ekspozycji i liczby wypalanych papierosów.

4. Jak można wykryć guzy nerek?

Guzy nerek długo pozostają bezobjawowe i niewyczuwalne w badaniu fizykalnym. Objawy związane z ich rozwojem mogą być spowodowane: wzrostem miejscowym, krwawieniem, bądź przerzutami odległymi. Do najbardziej charakterystycznych należą: bóle okolicy lędźwiowej, krwiomocz i patologiczny opór w jamie brzusznej.

Upowszechnienie metod diagnostyki obrazowej znacznie zwiększyło wykrywanie bezobjawowych guzów nerek. Ultrasonografia (usg) jest najczęściej pierwszym badaniem obrazowym wykonywanym w przypadku podejrzenia guza nerki.

Obecnie około 60-90 proc. zmian wykrywanych jest przypadkowo podczas rutynowych badań wykonywanych z powodu niespecyficznych dolegliwości.

Diagnostyka obrazowa guzów nerek opiera się głównie  na tomografii komputerowej (TK) lub rezonansie magnetycznym (MR). 

Badania obrazowe pozwalają postawić radiologiczne rozpoznanie choroby, ocenić wielkość guza, naciekanie okolicznych struktur, zajęcie węzłów chłonnych i stwierdzić obecność przerzutów.

Rezonans magnetyczny jest przydatny w sytuacji, gdy tomografia komputerowa nie daje rozstrzygającego wyniku, gdy występują przeciwwskazania do stosowania jodowych środków cieniujących lub w przypadku ciąży.

5. Czy na podstawie badań obrazowych można się dowiedzieć z jakim nowotworem mamy do czynienia?

Ultrasonografia pozwala na różnicowanie pomiędzy torbielami i innymi postaciami guzów nerek. Możliwości różnicowania zmian ogniskowych innych niż torbiele proste są ograniczone. Charakteryzuje je duża różnorodność histologiczna przy bardzo zbliżonym obrazie ultrasonograficznym.

Podstawą ostatecznego rozpoznania jest badanie histopatologiczne próbek uzyskanych drogą biopsji lub preparatu po operacji.

6. Co to jest zespół paranowotworowy?

Jest to zespół objawów towarzyszący chorobie nowotworowej powstający niezależnie od miejscowego wzrostu lub występowania przerzutów odległych.

Zespoły paraneoplastyczne często ustępują po skutecznym wyleczeniu nowotworu.

7. Jak wygląda leczenie guzów nerek?

Wybór postępowania w przypadku guzów nerek zależy od stanu  ogólnego chorego i stopnia zaawansowania klinicznego guza, przy czym kluczowe znaczenie u chorych na nowotwór ograniczony do nerki ma wielkość guza. Od niego uzależnia się bowiem, czy nerkę należy wyciąć radykalnie, bądź czy można zastosować postępowanie określane mianem oszczędzającego nerkę (NSS - nephron sparing surgery), a nawet odstąpić od leczenia i poddać chorego jedynie bacznej obserwacji.