Te choroby utrudniają odchudzanie

Insulinooporność

Insulinooporność jest związana z zaburzeniem gospodarki węglowodanowej w organizmie. Tkanki są wówczas mniej wrażliwe na działanie insuliny, która reguluje poziom cukru we krwi. Do zadań insuliny należy m.in. obniżanie poziomu glukozy. Jeżeli organizm nie reaguje na insulinę, stężenie glukozy nie maleje. W efekcie wydziela on jeszcze więcej insuliny, która jest hormonem anabolicznym, a to oznacza, że odpowiada za wzrost tkanek i gromadzenie energii, powodując zwiększenie masy ciała. 

Wrażliwość na insulinę może być uwarunkowana genetycznie, ale do jej rozwoju predysponuje też wysoka zawartość tkanki tłuszczowej (zwłaszcza w obrębie brzucha). Do najczęstszych objawów insulinooporności zalicza się: senność po posiłku, uczucie zmęczenia, zaburzenia koncentracji, drżenie rąk, napady głodu, nieopanowaną ochotę na słodycze. Bardzo często zdarza się, że insulinooporność poprzedza wystąpienie cukrzycy typu 2, dlatego jeśli zauważymy u siebie wymienione objawy, tym bardziej warto skonsultować się ze specjalistą.

Tarczyca

Choroby tarczycy są obecnie bardzo powszechne. Do najczęściej występujących należą: niedoczynność tarczycy, nadczynność tarczycy oraz choroba Hashimoto. Hormony tarczycy regulują pracę całego organizmu, a zaburzenia ich poziomu mogą mieć wiele negatywnych skutków. O ile jednym z objawów nadczynności tarczycy jest utrata masy ciała, o tyle niedoczynność może przyczynić się do wystąpienia otyłości. 

Innymi objawami tego schorzenia są: przewlekłe zmęczenie, uczucie zimna, niskie ciśnienie krwi, wypadanie włosów czy suchość skóry. Jeśli problem otyłości nas dotyczy, a dodatkowo obserwujemy brak efektów odchudzania, w pierwszej kolejności warto zbadać tarczycę. Wdrożenie odpowiedniego leczenia normuje poziom hormonów, a objawy przeważnie zupełnie ustępują.

Hashimoto

Hashimoto to autoimmunologiczne zapalenie tarczycy będące efektem nieprawidłowości funkcjonowania układu odpornościowego, który "atakuje" tarczycę. Szacuje się, że nawet 10 proc. kobiet może mieć podwyższony poziom przeciwciał charakterystycznych dla tej choroby. Stopniowe wyniszczanie tarczycy prowadzi do zaburzenia syntezy jej hormonów, a finalnie bardzo często do niedoczynności. To dlatego choroba Hashimoto i jej symptomy bywają utożsamiane z przebiegiem i symptomami niedoczynności tarczycy. Warto jednak zaznaczyć, że Hashimoto przez długi czas nie daje żadnych objawów.

Zespół policystycznych jajników

Zespół policystycznych jajników stanowi najczęstszą przyczynę zaburzeń płodności u kobiet. Szacuje się, że schorzenie to występuje nawet u 10-15 proc. kobiet w wieku rozrodczym [2]. Na zespół policystycznych jajników składa się kilka powiązanych ze sobą zaburzeń: hiperandrogenizm (nadmiar męskich hormonów płciowych), nieregularne owulacje lub ich brak, policystyczne jajniki (duże, z dużą ilością drobnych pęcherzyków), zespół metaboliczny (czyli współwystępujące choroby, takie jak otyłość, nadciśnienie, insulinooporność lub cukrzyca, hipercholesterolemia). 

Do objawów PCOS należą m.in.: zaburzenia cyklu miesiączkowego, nasilony zespół napięcia przedmiesiączkowego, trądzik, przetłuszczająca się skóra, nadmierne owłosienie ciała, ciemne plamki na skórze, łysienie androgenowe. Dodatkowo towarzyszący przebiegowi choroby podwyższony poziom testosteronu wpływa na zwiększenie ogólnej masy ciała - zarówno mięśniowej, jak i tkanki tłuszczowej, a to znacznie utrudnia odchudzanie.

Choroby o podłożu psychicznym

Dana choroba może powodować zwiększenie masy ciała, ale nadprogramowe kilogramy mogą być też efektem jej leczenia (dotyczy to zwłaszcza leków przeciwpsychotycznych atypowych) [3]. Tendencja do tycia jest charakterystyczna m.in. dla schizofrenii, zaburzeń afektywnych dwubiegunowych czy depresji, choć w przypadku tej ostatniej częściej obserwuje się brak apetytu prowadzący do niedowagi. 

Poza predyspozycjami genetycznymi ważną rolę ogrywają czynniki środowiskowe oraz te wynikające ze stylu życia, np.: przewlekły stres, brak ruchu, niewłaściwa dieta, palenie tytoniu. Osoby cierpiące na wymienione choroby mogą mieć problem z odchudzaniem - warto wtedy skonsultować się ze swoim lekarzem psychiatrą w celu dobrania innych leków lub wprowadzenia dodatkowej terapii.

Nawet prawidłowo zaplanowany proces odchudzania, bazujący na odpowiedniej kaloryczności diety i regularnej aktywności fizycznej, może nie przynieść oczekiwanych rezultatów, jeśli mamy do czynienia z chorobą. Pamiętajmy jednak, że nawet wtedy utrata nadprogramowych kilogramów jest możliwa. Kluczową rolę odgrywa trafna diagnoza i wdrożenie odpowiedniego leczenia.

 

1.        Małecki M.T., Otyłość - insulinooporność - cukrzyca typu 2, Kardiol Pol 2006; 64: 10 (supl. 6): 561-566

2.        Położnictwo i ginekologia, tom 2. Grzegorz H. Bręborowicz (red.). Wydawnictwo Lekarskie PZWL, ss. 705. ISBN 83-200-3082-X.

3.        Meder J. et al., Leki przeciwpsychotyczne w praktyce lekarza psychiatry. Leczenie pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii lekoopornej. Psychiatria Pol., 2008, XLII, 6: 859-873