Odczuwasz ból w trakcie ciąży? Fizjoterapeutka radzi, co sama możesz zrobić w domu

Samopoczucie w ciąży zależy od wielu czynników. Między innymi od tego, czy kobieta wcześniej była aktywna fizycznie, czy też prowadziła siedzący tryb życia. Pierwsza grupa pań zazwyczaj ma już wyrobione zdrowe nawyki związane z ruchem, co sprawia, że również wtedy, gdy spodziewają się dziecka, dużo spacerują i nie przestają uprawiać ulubionych sportów. Druga grupa kobiet, już wcześniej borykająca się z problemami z kręgosłupem, wraz z burzą hormonalną i przybywającymi kilogramami, prawdopodobnie będzie odczuwała zwiększone dolegliwości bólowe.

Najczęstsze, a zarazem najcięższe dolegliwości, z którymi borykają się przyszłe mamy, dotyczą kręgosłupa lędźwiowego i obszaru miednicy. Dlaczego to właśnie ten odcinek kręgosłupa jest newralgiczny? Wraz z rosnącym brzuchem zmienia się cała postawa ciała. Środek ciężkości przesuwa się do przodu, a miednica zmienia swoje położenie do przodopochylenia. Odcinek lędźwiowy jest więc najbardziej obciążony i narażony na przeciążenia - tłumaczy Klaudia Jeziorowska-Cygan, fizjoterapeutka uroginekologiczna Centrum Medycznego SafiMed z Zabierzowa. Kiedy macica się powiększa, również mięśnie brzucha się rozciągają. A to właśnie one pełnią kluczową rolę stabilizacyjną dla odcinka lędźwiowego. Wszystko to przekłada się na coraz bardziej uporczywy ból - dodaje.

Drugie najczęściej występujące źródło bólu związane jest z osłabieniem mięśni pośladkowych. Wynika to z faktu, że pośladki są drugim elementem wpływającym na stabilizację odcinka lędźwiowego. Jeśli nie kontrolujemy swojej postawy, napięcie w tym obszarze może się sukcesywnie zwiększać.  

Powiększająca się macica uciska na struktury nerwowe w okolicy odcinka lędźwiowego, co skutkuje bólem, potocznie określanym jako rwa kulszowa. Tymczasem nie jest to prawdziwa rwa kulszowa, a czasowa dysfunkcja spowodowana tym, że we wspomnianym obszarze robi się po prostu ciasno - wyjaśnia Klaudia Jeziorowska-Cygan. Pacjentki skarżą się, że już od odcinka lędźwiowego dokucza im "rwa" przechodząca na pośladek. Wynika to z faktu, że mięśnie pośladkowe ulegają osłabieniu i w konsekwencji, próbując nadal pełnić swoją funkcję stabilizacyjną, wchodzą w nadmierne napięcie. Właśnie przez pośladek przechodzi nerw kulszowy. Często ostry ból tej okolicy w ciąży jest spowodowany uciskiem nerwu przez znajdujący się w tej okolicy mięsień gruszkowaty. Właśnie przez to pojawia się ból pośladka, zwykle jednostronny, ponieważ człowiek jest niesymetryczny - tłumaczy.

Dokuczliwy ból w okolicy spojenia łonowego jest spowodowany hormonami, które wpływają na rozluźnienie więzadeł w obrębie miednicy i w obszarze spojenia łonowego. To dlatego, że kości miednicy połączone są ze sobą więzadłami, znaczne ich rozluźnienie w trakcie ciąży wpływa na to, że brak jest odpowiedniej stabilizacji miednicy, w związku z czym pojawiają się różnego typu dolegliwości bólowe. Warto mieć świadomość tego, co nas czeka, i jak najwcześniej wybrać się do fizjoterapeuty - czy to ogólnego, czy uroginekologicznego, z zamiarem odpowiedniego przygotowania na ten etap życia. Specjalista pomoże zwrócić uwagę na wszelkie "słabe punkty" organizmu i odpowiednio je wzmocnić, by przebieg ciąży był jak najłagodniejszy i najmniej bolesny.

Gdy uda się już określić główne źródło problemu - to dzięki umiejętnie prowadzonej terapii manualnej i odpowiednio dobranym ćwiczeniom, pacjentka zaczyna funkcjonować bez bólu. Pod warunkiem oczywiście, że stosuje się do zaleceń i wprowadza dobre nawyki do dnia codziennego, czyli nie nakłada jeszcze większych przeciążeń na obszary, w których występują dolegliwości. Mówiąc wprost - dba o siebie i myśli o tym, jak funkcjonować prawidłowo. To wcale nie muszą być przesadnie długie czy intensywne ćwiczenia. Ważne jednak, aby były regularne - ten warunek jest w tym przypadku niezwykle istotny - zaznacza fizjoterapeutka.

W trakcie tych dziewięciu miesięcy ciało kobiety nieustannie się zmienia. Na pewnym etapie dobierane są terapie i ćwiczenia, ale zazwyczaj po około dwóch miesiącach trzeba wprowadzać korekty i zmiany, by dopasować je do nowych potrzeb zmieniającego się ciała. Najważniejszy jest w tym kontekście stały kontakt pacjentki z fizjoterapeutą - podkreśla specjalistka.

Coś, co pomoże w czwartym miesiącu ciąży, niekoniecznie będzie dawało efekty w ósmym - nawet pomimo tego, że wcześniej przynosiło pożądane rezultaty. Mechanika w ciąży zmienia się dynamicznie, dlatego wciąż pojawia się potrzeba skorygowania czy dołożenia innych ćwiczeń. Jednak większość kobiet dzięki odpowiedniej terapii i samodyscyplinie przechodzi przez ciążę bez większych dolegliwości lub jest w stanie je skutecznie zniwelować - konkluduje ekspertka.

• Ćwicz mięśnie dna miednicy. Różnego typu materiały prezentujące, jak wykonywać taki trening, bez problemu znajdziesz w internecie, na stronach poświęconych tematyce fizjoterapeutyki uroginekoligcznej, np. tutaj!
• Jeśli masz do dyspozycji piłkę pilatesową, wykonuj na niej proste krążenia miednicy w siadzie.
• Leż na plecach z poduszką lub małą, niedopompowaną piłką pod miednicą. Odciąży to twoje dno miednicy i kręgosłup lędźwiowy. To pozycja bezpieczna, a w ciąży wręcz wskazana - nawet wtedy, kiedy nie odczuwasz bólu!
• Jeżeli masz w swojej okolicy zajęcia z pilatesu - spróbuj wybrać się na nie i zobaczyć, czy przyniosą ci one ulgę!
• Jeśli umiesz pływać, w dolegliwościach z pewnością pomoże ci również basen!
• Wskazane są spacery typu nordic walking.
• Wykonuj ćwiczenia oddechowe: kieruj oddech do dolnych żeber - nie do brzucha, mniej do klatki piersiowej. Nie wiesz jak? Wpisz w internecie “oddech dolnożebrowy", wskazówki znajdziesz bez problemu!