"Zimne piwo nie schładza najlepiej w upalne dni. Wręcz przeciwnie. Przy wysokich temperaturach dla naszego organizmu - paradoksalnie - najlepsza jest gorącą herbata" - mówi w rozmowie z dziennikarzem RMF FM Kubą Kaługą dietetyk Maria Fall-Ławryniuk. A jakie napoje Waszym zdaniem najlepiej schładzają w gorące dni? Zapraszamy do dyskusji pod wywiadem.

Kuba Kaługa: Czy możemy jakoś pomóc sobie w upalne dni i ochłodzić przez odpowiednie menu?

Maria Fall-Ławryniuk, dietetyk: Na pewno tak. Dieta w takie upały powinna być lekkostrawna. Jej bazę powinny stanowić soczyste owoce, warzywa, lekkostrawne dania. Na pewno nie kotlety de volaille, czy schabowe, które są ciężkostrawne, ponieważ w upały nasz organizm jest bardziej zajęty chłodzeniem organizmu niż trawieniem tłustych potraw.

Jakie jest idealne śniadanie w upalny dzień? To raczej kanapki, czy może jakiś twarożek?

Mogą być twarożki z warzywami, natomiast fajnie przygotować sobie koktajl na bazie jogurtu naturalnego, otrębów, soczystych owoców, łyżki miodu, odrobiny soli - żeby utrzymać jak najwięcej nawodnienia w naszym organizmie. Na drugie śniadanie idealne będą kanapki z dużą ilością warzyw, na przykład na liściach sałaty, z twarożkami.

A co z napojami? Woda jest w upały najlepsza?

Musimy zacząć od tego, że nasz organizm niemalże w 65 procentach składa się z wody, a u dzieci nawet w 80 procentach. Nasze narządy wewnętrzne również są bardzo nawodnione. Nasz mózg zawiera 80 procent wody, wątroba 60, nawet w kościach jest jej 25 procent - i utrata nawet 1 procentu wody ze składu naszego ciała powoduje 10-procentowy spadek naszej wydolności, więc  już możemy od razu odczuwać osłabienie. Dlatego powinniśmy przyjmować w upalne dni jak najwięcej płynów. Niekoniecznie musi być to woda, ale jeśli to ją wybierzemy, to powinna być wysokosodowa, która zawiera powyżej 200 miligram sodu na litr.

Czyli powinna być wysokozmineralizowana?

Tak. Pod kątem sodowym. Na przykład jeśli sportowiec chce sobie pobiegać, to powinien wypijać wodę właśnie wysokosodową. Natomiast po wysiłku bardziej magnezową - na regenerację włókien mięśniowych.

Wiele jest osób, które twierdzą, że to zimne piwo je najlepiej schładza. Czy jednak mogą się mylić?

Oczywiście, że się mylą. Mimo tego, że piwo jest prosto z lodówki, to musimy pamiętać, że jest moczopędne. Wypłukuje wręcz wodę i minerały z organizmu. Po wypiciu dwóch kufli piwa biegamy do toalety i tracimy wodę.

Rozumiem, że jakiś proces trawienia alkoholu też w tym przypadku podnosi temperaturę?

Tak, podnosi temperaturę i w ten sposób jeszcze bardziej się odwadniamy. Dlatego zamiast piwa proponowałabym wszelkiego rodzaju przygotowane przez nas samych płyny izotoniczne, którego podstawą jest woda, odrobina soli i sok z cytryny oraz listki mięty. Takie płyny nas nawadniają. Są to tak zwane płyny izotoniczne, które utrzymują wodę w organizmie. Jeśli natomiast planujemy bardziej aktywny dzień, czyli chcemy na przykład pójść na jakiś trening, pobiegać, być aktywnym, przez dłuższy czas przebywać na świeżym powietrzu - to możemy sobie przygotować płyn hipotermiczny. Czyli do tej samej wody dodajemy jeszcze 3, 4 łyżki miodu, 5 g soli. Taki płyn nie tylko uzupełnia elektrolity, ale również doda nam energii w postaci miodu, który również jest pozytywny dla organizmu, działa przeciwzapalnie. Zatem jeśli przeciążymy się gdzieś na treningu, to nasz organizm szybciej się zregeneruje.

Czytałem o tym, że paradoksalnie nic nie jest lepszym sposobem na ochłodę dla organizmu niż wypicie gorącej herbaty.

Tak, paradoksalnie. Gorąca herbata jest najlepsza dla naszego organizmu, ponieważ woda o wyższej temperaturze - plus dodatek cukru - szybko przenika przez błony komórkowe i nas nawadnia. Jest to nawodnienie na dłuższy czas, bo woda zatrzymuje się w komórkach wewnątrzustrojowych. Nasza naturalna temperatura wynosi 36,6 stopni. Nasz organizm lepiej funkcjonuje przyjmując płyny w podobnej temperaturze. Poza tym jest to również dodatek cytryny plus cukru, czy miodu - więc to jest tym bardziej bardziej energetyczny napój.

Herbata z solą nie brzmi smacznie, nie zachęca do wypicia, ale czytałem, że właśnie ona, z dodatkiem łyżeczki soli - jest idealnym napojem na gorący dzień.

Na kubek herbaty nie musi być cała łyżeczka soli. Wystarczy szczypta. Sól powoduje zatrzymanie wody w organizmie, czyli nasze narządy wewnętrzne nie pozbywają się wody. Wiadomo, że w upalne dni nasza potliwość jest zwiększona, wyrzucamy w naturalny sposób wodę z organizmu, czyli mózg daje impuls, że musimy wyrównać krew, która w 80 procentach składa się z wody - musi wyrównać termogenezę naszego organizmu.

A kiedy na przykład łączymy miód z solą, to czy ta herbata jest wtedy jeszcze lepsza? Rozumiem, że miód daje nam energię.

Tak. Wtedy jest jeszcze  bardziej energetyczna i taką herbatę wypijmy albo przed większym wysiłkiem fizycznym, albo po dłuższym pobycie na plaży, gdzie jednak jesteśmy bardziej aktywni, pływamy, biegamy, cały czas przebywamy na słońcu - więc nie jesteśmy  tacy i odwodnieni i zmęczeni. Właśnie duża dawka energii, która znajduje się w naszych płynach w postaci miodu, uzupełnia również nasze braki energetyczne. Poza tym jest też coś niesamowicie ciekawego - żywieniowcy polecają w upalne dni spożywanie dużej ilości bananów ponieważ mimo tego, że one są energetyczne, to w stu gramach banana znajdujemy 70% wody.

Od bananów przejdźmy do lodów. Czy to jest dobry sposób na schłodzenie się, czy też pewne oszustwo dla organizmu?

W pewnym sensie małe oszustwo, aczkolwiek jeśli są to lody dobre gatunkowo, jakieś fajne sorbety, które są przygotowywane na bazie lodów i świeżych owoców - to jak najbardziej. To coś zimnego, wiadomo że odczuwamy komfort wewnętrzny, że jest nam troszkę chłodniej. Chociaż na chwilę jesteśmy w stanie się zrelaksować i w tych upałach jakoś lepiej funkcjonować. Natomiast znowu duża ilość lodów, serwowanych z dużą ilością bitej śmietany, z czekoladą i z dodatkami kalorycznymi - stanowi bombę kaloryczną. I wtedy nasz organizm zamiast chłodzić organizm od wewnątrz, musi zajmować się trawieniem wysokokalorycznych deserów.

Czyli jest podobnie jak przy alkoholu: podnosi się temperatura?

Podnosi się temperatura. Może lody nie są tak moczopędne jak alkohol, natomiast stanowią większą bombę cukrów prostych i tłuszczy.

Czy można lody przygotować samemu? Jak to zrobić żeby były dobre na upalny dzień?

Oczywiście, że można. Właśnie w upalne dni powinniśmy nabyć mnóstwo różnych soczystych owoców, zmiksować je z jogurtem naturalnym, dodając listki mięty, można dodać miodu. Ja osobiście uwielbiam dodawać listki stawi, która nadaje naturalną słodycz. Takie lody - porządnie schłodzone, czy nawet zmiksowane z lodem, z kostkami lodu - są najlepszym, co możemy spożyć w upalne dni.