Masz problem z nadmierną sennością? Sprawdź, czy nie chorujesz na narkolepsję

Wiele osób nie wie, że choruje na narkolepsję i nie szuka albo nie otrzymuje właściwej pomocy. Schorzenie, które bardzo utrudnia codzienne życie pozostaje zwykle nierozpoznane. Tymczasem można je skutecznie leczyć.

Narkolepsja jest hipersomnią (nadmierną sennością) związaną z uszkodzeniem bocznego podwzgórza, części mózgu odpowiedzialnej za produkowanie białek nazywanych hipokretynami lub oreksynami. W wyniku niedoboru tych białek, co można ocenić poprzez wykonanie punkcji lędźwiowej i oznaczenie stężenia hipokretyny w płynie mózgowo-rdzeniowym, chorzy na narkolepsję doświadczają 4 typowych objawów, określanych jako tetrada narkoleptyczna:

1. Nadmierna senność z atakami snu

Chorzy na narkolepsję, mimo że budzą się rano wyspani, już po kilku godzinach odczuwają tak nasiloną senność, że muszą się udać na krótkotrwałą drzemkę. Choć drzemka przynosi im ulgę i znowu czują się rześko, po kilku godzinach sytuacja się powtarza. Zasypianie wbrew woli jest bardzo typowe dla narkolepsji. W nasilonych postaciach choroby może występować co kilkanaście-kilkadziesiąt minut i w sposób nagły, dlatego nazywa się to atakami snu.

Często dochodzi również do zasypiania w nietypowych, krępujących sytuacjach, na przykład podczas rozmowy z inną osobą, podczas posiłku, podczas zebrań w miejscach publicznych. Ataki snu mogą występować również w sytuacjach, które stanowią zagrożenie dla pacjenta i jego otoczenia, na przykład podczas prowadzenia samochodu.

2. Katapleksje

Jest to objaw najbardziej charakterystyczny dla narkolepsji. Oznacza nagłe zmniejszenie napięcia mięśni w sytuacjach emocjonalnych, na przykład radości, gniewu, zaskoczenia. Osoby chore mówią, że opada im wtedy głowa, otwierają się usta (opada żuchwa), nie mogą wyraźnie mówić, opadają im ramiona, przedmioty wypadają z rąk, uginają się kolana. W przypadku całkowitej katapleksji może dochodzić do upadków.

Osoba chora nie jest w stanie się poruszyć, ale po ustąpieniu ataku dokładnie pamięta, co się z nią działo, a także co robiły i mówiły osoby znajdujące się w jej otoczeniu.

3. Halucynacje hipnagogiczne, czyli omamy przysenne

Podobne do marzeń sennych doznania wzrokowe i słuchowe, pojawiające się w okresie zasypiania. W tym czasie pacjenci z narkolepsją przeżywają często barwne sceny, "jakby w filmie". Nierzadko mają one charakter zagrażający, na przykład pacjent widzi zbliżających się do niego złoczyńców.

4. Paraliż przysenny

Stan, w którym po wybudzeniu się ze snu osoba chora przez kilka do kilkunastu sekund nie jest w stanie się poruszyć, "czuje się, jakby była sparaliżowana".

Leczenie narkolepsji

Jedną z metod leczenia jest wydłużenie czasu spędzanego w nocy w łóżku co najmniej do 8 godzin oraz planowaniu krótkich (poniżej 30 min) drzemek w ciągu dnia.

Jeśli oddziaływania behawioralne i łagodne substancje stymulujące (np. kofeina), nie dają poprawy, pacjentowi podaje się mocniejsze środki farmaceutyczne podczas wykonywania pracy lub nauki.

Źródło: Medycyna Praktyczna / RMF FM