3 tysiące osób rocznie w Polsce dowiadują się, że mają czerniaka. Jak go rozpoznać?

Wtorek, 23 czerwca 2020 (22:36)

Jak przygotować skórę na lato? O tym będziemy mówić w Faktach w ostatnią środę przed tegorocznymi wakacjami. Ze specjalistami-dermatologami porozmawiamy o tym, jak opalać się zdrowo i bezpiecznie, a także, jak uchronić się przed czerniakiem, czyli nowotworem skóry.

Ochrona przed słońcem to nie tylko kremy z filtrem - przypomina w rozmowie z RMF FM profesor Witold Owczarek z zarządu głównego Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Stosowanie preparatów powodujących fotoprotekcję, czyli uniewrażliwienie skóry na słońce jest tylko jednym z elementów postępowania. Są też ubrania ochronne, unikanie słońca w określonych godzinach. W Polsce między 11.00 a 14.00 powinniśmy unikać miejsc najbardziej nasłonecznionych i używać kremów z filtrem - dodaje profesor Owczarek.

Trzy tysiące osób rocznie w Polsce dowiadują się, że mają czerniaka, czyli nowotwór złośliwy skóry. Na początku jest to zmiana, która pojawiła się na skórze albo zmiana, która uległa ewolucji. To było znamię, które uległo niepokojącej przemianie. Z tym powinniśmy pójść do lekarza. Pamiętajmy, że czerniak może wystąpić nie tylko na skórze, ale także na błonach śluzowych, nawet na gałce ocznej - podkreśla dermatolog.

Czym jest czerniak?

Czerniak to nowotwór złośliwy skóry. Wywodzi się z melanocytów - komórek wytwarzających barwnik zwany melaniną. Melanina sprawia, że skóra ciemnieje w kontakcie z promieniowaniem ultrafioletowym, czyli na przykład w kontakcie z promieniowaniem słonecznych czy promieniowaniem stosowanym w solarium. Czerniaki najczęściej pojawiają się na skórze, ale mogą wystąpić także w obrębie ust, nosa czy gałki ocznej.

W Polsce umieralność na tę chorobę jest o 20 proc. wyższa niż w Europie, przy o 50 proc. mniejszej częstości zachorowań. Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy jest późna wykrywalność oraz brak świadomości na temat profilaktyki czerniaka. Co roku wzrasta również zapadalność na czerniaka wśród dzieci i osób poniżej 20 roku życia.

Gdzie powinniśmy szukać czerniaka?

Czerniaki najczęściej występują na nogach, z przodu i z tyłu, oraz na plecach i karku. Czerniak może pojawić się na skórze głowy, między włosami. Może też rozwinąć się w miejscach, które w niewielkim stopniu są narażone na kontakt z promieniami UV - nawet na pośladkach czy wargach sromowych. Czerniak może być nowym znamieniem na skórze, ale też może powstać z już istniejącego zdrowego znamienia pod wpływem słońca lub światła UV stosowanych w solariach.

TU ZNAJDZIESZ WIELE CENNYCH INFORMACJI NA TEMAT CZERNIAKA:

WWW.AKADEMIACZERNIAKA.PL

Jak szybko rośnie czerniak?

Czerniak charakteryzuje się agresywnym wzrostem oraz wczesnymi i licznymi przerzutami, które są trudne w leczeniu farmakologicznym. Tymczasem, usunięcie czerniaka, kiedy choroba nie jest jeszcze zaawansowana, a działanie lekarzy ogranicza się właściwie do wycięcia znamienia, pozwala na wyleczenie prawie 100% chorych. Dlatego tak ważne jest jego szybkie i prawidłowe rozpoznanie.

Czy zwykły pieprzyk może zamienić się w czerniaka?

Lekarze przekonują, że zwykły pieprzyk może zmienić się w czerniaka w ciągu kilku miesięcy, kolejne kilka miesięcy to jego rozwój w głąb skóry. Co ważne, nie tylko rozmiar czerniaka, który widzimy na skórze jest istotny. Bardzo ważne jest, czy czerniak urósł w głąb skóry, przebił się przez naskórek i skórę właściwą (która ma ok 1 mm) i dotarł do naczyń krwionośnych i limfatycznych.

50 tysięcy zachorowań na nowotwory skóry

W Polsce co roku odnotowuje się około 50 000 przypadków nowych zachorowań na nowotwory skóry. W tym około 2500-3000 stanowią zachorowania na czerniaki, ok. 1500 czerniaków jest wykrywanych w stadium zaawansowanym lub rozsianym. 

Lekarze podkreślają, że czerniak skóry może rozwinąć się u każdego. Polacy z powodu jasnej karnacji skóry o tzw. fototypie 1 lub 2, są w dużym stopniu narażeni na czerniaka.

Zagrożenie zachorowaniem na czerniakiem wzrasta u osób:

o jasnej karnacji, rudych lub blond włosach, niebieskich oczach, licznych piegach

dużej liczbie znamion barwnikowych, znamion w miejscach drażnienia

Które doznały oparzeń słonecznych, szczególnie w dzieciństwie

Słabo tolerujących słońce, opalających się z dużym trudem lub w ogóle

Przebywających w pełnym słońcu powyżej godziny dziennie

U których w rodzinie występowały przypadki czerniaka lub innych nowotworów skóry

Korzystających z solarium

Artykuł pochodzi z kategorii: Nowotwory

Michał Dobrołowicz

Marcin Czarnobilski