Potężne uderzenie w Krym. ATACMS-y zniszczyły systemy S-400

Była środowa noc, kiedy na Krymie rozległo się kilka głośnych eksplozji. Od razu sugerowano w mediach społecznościowych, że to kolejny atak sił Kijowa na ten okupowany od 2014 roku przez Rosjan półwysep.

Szybko się okazało, że celem ukraińskich pocisków balistycznych było lotnisko wojskowe Dżankoj - znajdujące się niespełna 150 km od linii frontu i używane przez Rosjan jako baza śmigłowcowa.

W pierwszej połowie marca analitycy wojskowi informowali, powołując się na zdjęcia satelitarne, że stacjonuje tam kilka cennych rodzajów rosyjskiego sprzętu wojskowego.

Mowa dokładnie o 12 śmigłowcach szturmowych, w tym 10 Mi-28 i 2 Ka-52, a także czterech samolotach szturmowych Su-25 i nowoczesnych systemach obrony powietrznej S-400.

Sądząc po nagraniach i zdjęciach publikowanych w mediach społecznościowych, ogień objął stosunkowo dużą część lotniska.

Uderzenie było dla rosyjskich okupantów totalnym zaskoczeniem. Najpierw bowiem doszło do eksplozji, a dopiero potem rozległ się alarm przeciwlotniczy.

W środę wieczorem prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski potwierdził, że operacja na Krymie została przeprowadzona przez władze w Kijowie.

Skutki ataku - przynajmniej częściowe - poznaliśmy dopiero dziś. "W wyniku operacji w mieście Dżankoj na okupowanym przez Rosję Krymie, przeprowadzonej w środę nad ranem, zniszczyliśmy lub poważnie uszkodziliśmy m.in. cztery rosyjskie wyrzutnie przeciwlotnicze i przeciwrakietowe S-400" - poinformował ukraiński wywiad wojskowy (HUR).

"Była to skuteczna akcja naszych sił zbrojnych. Oprócz systemów S-400 zniszczono lub w bardzo znaczącym stopniu uszkodzono również m.in. trzy stacje radiolokacyjne oraz system Fundament-M, przeznaczony do monitorowania przestrzeni powietrznej" - przekazał HUR.

Ukraiński wywiad wojskowy podkreślił, że trwa ustalanie dokładnego bilansu rosyjskich strat, w tym liczby zniszczonych statków powietrznych oraz wielkość strat osobowych wśród żołnierzy wroga.

O rosyjskich stratach rozpisał się też Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy, który dołączył nagranie z wystrzeliwanych w kierunku lotniska wojskowego Dżankoj pocisków balistycznych. Eksperci sugerują, że to amerykańskie pociski dalekiego zasięgu ATACMS, których Kijów kolejną partię otrzymał niedawno od Waszyngtonu.

ATACMS to wystrzeliwane z wyrzutni artylerii rakietowej HIMARS i M270 MLRS pociski balistyczne o zasięgu do 300 km. Na liście życzeń Ukraińców figurowały w zasadzie od początku rosyjskiej inwazji, lecz administracja Joe Bidena długo odmawiała ich przekazania.

Amerykański prezydent mówił jesienią 2022 roku, że nie chce, by Ukraińcy mieli możliwość rażenia nimi celów w Rosji, co mogłoby doprowadzić do wybuchu III wojny światowej. Ówczesny Przewodniczący Kolegium Połączonych Szefów Sztabów gen. Mark Milley tłumaczył z kolei, że USA posiadają zbyt małą liczbę tych rakiet.

Do zmiany podejścia doszło w ubiegłym roku. Podczas spotkania Joe Bidena z Wołodomyrem Zełenskim w Waszyngtonie w drugiej połowie września amerykański przywódca dał jasno do zrozumienia, że jest gotowy przekazać pociski dalekiego zasięgu. Ostatecznie pociski o zasięgu do 165 km - w skąpych ilościach - zostały przekazane Kijowowi w połowie października.

Poczynając od sierpnia 2022 roku na Krymie regularnie odnotowywane są wybuchy. W przypadku ukraińskich ataków przy pomocy pocisków rakietowych i dronów rosyjska okupacyjna administracja zazwyczaj donosi, że eksplozje to jakoby efekt działań obrony powietrznej lub skutecznego niszczenia nadlatujących bezzałogowców.

Strona ukraińska coraz częściej przyznaje się do tych operacji. Dla przykładu - potwierdziła, że przedstawiciele Służby Bezpieczeństwa Ukrainy brali udział w atakach na Most Krymski w październiku 2022 roku i w lipcu 2023 roku. We wrześniu ubiegłego roku władze w Kijowie przyznały się m.in. do ostrzelania kwatery głównej Floty Czarnomorskiej w Sewastopolu i stoczni w tym mieście, a także ataku na rosyjski system S-400 Triumf w pobliżu Eupatorii.

Półwysep Krymski został zaanektowany przez Rosję w marcu 2014 roku w wyniku interwencji zbrojnej i nielegalnego referendum. Ukraina i Zachód uznały te działania Kremla za pogwałcenie prawa międzynarodowego.